De Copernicus Climate Change Service (C3S) publiceerde een gedetailleerd rapport waarin het ingaat op de stand van zaken op klimaatgebied in 2019. Met dit rapport wil Copernicus beleidsmakers en planners een beter beeld en betere beslisinstrumenten bieden op het gebied van klimaatverandering.
Het jaarrapport bevestigt dat 2019 het warmste jaar ooit was in Europa. Warme omstandigheden en zomerse hittegolven droegen bij aan de droogte in Midden-Europa, terwijl tegen het einde van het jaar zware regenval geconstateerd is in West- en Zuid-Europa. Desondanks lag de neerslag afgelopen jaar op het gehele continent rond het gemiddelde.
Wereldwijd laten klimaatindicatoren zien dat de gemiddelde temperatuur de afgelopen 5 jaar 1,1 °C boven die van het pre-industriële tijdperk lag en in heel Europa bijna 2,0 °C boven die van de tweede helft van de 19e eeuw. Het doel van het klimaatakkoord van Parijs van 2015, dat door 188 landen is geratificeerd, is om de stijging van de wereldwijde gemiddelde temperatuur ruim onder de 2,0 °C boven het pre-industriële niveau te houden en gezamenlijk de stijging tot 1,5 °C te beperken.
Enkele belangrijke indicatoren in het rapport laten zien hoe het klimaat op zowel Europees als mondiaal niveau verandert, en geven inzicht in de veranderingen op langere termijn. Daarom biedt het jaarlijkse European State of the Climate Report een belangrijke benchmark voor beleidsmakers en voor sectoren in heel Europa om maatregelen te nemen om de effecten van klimaatverandering tegen te gaan. De vrij toegankelijke, hoogwaardige data kan van belang zijn voor allerlei sectoren, waaronder landbouw, zorg, verzekeringen, gezondheid, veiligheid, toerisme en ruimtelijke ordening.
Carlo Buontempo, directeur van de Copernicus Climate Change Service (C3S): “Het is nu belangrijker dan ooit dat iedereen toegang heeft tot deze informatie, zodat we de gevolgen van klimaatverandering op lange termijn kunnen begrijpen en kunnen bepalen wat organisaties en individuen kunnen doen om de effecten ervan te verminderen. Een uitzonderlijk warm jaar maakt nog geen trend, maar aan de hand van de gedetailleerde informatie van onze operationele dienst, die veel verschillende aspecten van ons klimaat behelst, kunnen we in ieder geval meer te weten komen over de geconstateerde klimaatveranderingen.”
Aanhoudende opwarmingstrend
Het European State of the Climate 2019-rapport bevestigt dat de duidelijke opwarmingstrend zich in heel Europa doorzet. Elf van de 12 warmste jaren hebben zich voorgedaan sinds het jaar 2000. Het jaar 2019 was het warmste jaar ooit voor Europa, op de voet gevolgd door 2014, 2015 en 2018. Bovendien waren alle seizoenen warmer dan gemiddeld en was de zomer de vierde warmste sinds 1979. In sommige delen van Europa lagen de zomertemperaturen wel 3 °C tot 4 °C hoger dan normaal. Intense hittegolven in juni en juli leidden ook tot recordtemperaturen in sommige Europese landen, waaronder Frankrijk en Duitsland.
Bovendien beïnvloedde de droge zomer de vegetatie op grote delen van het continent, hoewel in delen van West-Europa de vegetatie in de herfst weer terugkeerde naar de gebruikelijke staat, en deze aan het einde van het jaar werd getroffen door hevige regenval.
Concentratie van broeikasgassen neemt toe
In 2019 bleven de concentraties van kooldioxide (CO2) en methaan (CH4) stijgen volgens de European State of the Climate 2019. De wereldwijde netto-fluxen van broeikasgassen zoals kooldioxide, methaan en stikstofdioxide volgen een aanhoudend stijgende trend, een patroon dat de afgelopen decennia is ontstaan. Wetenschappers zeggen dat concentraties die zo hoog zijn als die in 2019 alleen miljoenen jaren terug in de geschiedenis te vinden zijn.
Zonneschijnduur hoogst in 2019
Sinds de metingen begonnen in 1983 kende het jaar 2019 het grootste aantal zonuren, en eindigde daarmee net boven het vorige recordjaar 2015 – echter met enkele regionale verschillen. Dit wijst op een duidelijke stijgende trend van zonneschijnuren in de afgelopen 40 jaar over het hele continent.
De hoge zonneschijnduur was het hele jaar door waarneembaar, onder andere door een benedengemiddelde bewolking gedurende de eerste zes maanden. Gebieden waar de zonneschijn het meest boven het gemiddeld lag, waren Spanje, delen van Frankrijk, Midden-Europa en het grootste deel van Oost-Europa.
Het rapport over de European State of the Climate 2019, dat is samengesteld door C3S op basis van een aantal databronnen en bijdragen van belangrijke spelers op het gebied van klimaatwetenschap, biedt een compleet overzicht van de jaarlijkse en seizoensgebonden omstandigheden in heel Europa en het Europese poolgebied in vergelijking met de langetermijngemiddelden. Het helpt beleidsmakers, planners, sectoren, bedrijven en particulieren maatregelen te nemen om het effect van klimaatverandering tegen te gaan.
