SALV en Minaraad: ‘Verdere bestrijding van de muskusrat is nodig’
De muskusrat kan nog altijd veel overlast bezorgen. Hoewel de populatie op lange termijn is afgenomen, blijft een volgehouden inspanning onontbeerlijk om de muskusrat effectief te bestrijden. Dat stellen de Strategische Adviesraad voor Landbouw & Visserij (SALV) en de Minaraad. Op naar een muskusratvrij Vlaanderen!
Het graafwerk van de muskusrat tast dijken aan en kan als gevolg daarvan ook leiden tot verzakkingen van landbouwmachines en verwondingen van vee.
Vraat door muskusratten beschadigt verder ook landbouwgewassen en kan leiden tot het lokaal uitsterven van plantengemeenschappen, de vernietiging van rietvelden en vissenpaaiplaatsen.
“Daarnaast is de muskusrat een reservoir voor wildedierenziektes, zoals de vossenlintworm”, zegt Koen Carels van de SALV.
Menselijke bestrijding
Natuurlijke vijanden van de muskusrat zijn roofdieren, zoals de vos, bunzing, hermelijn, havik en bosuil. Die natuurlijke preditatie is echter ontoereikend om de soort volledig te bestrijden. Een doorgedreven menselijke bestrijding is daartoe noodzakelijk.
“Alle actoren in de Minaraad en de SALV zijn het eens over de noodzaak van bestrijding van de muskusrat en wensen dat dit op een effectieve en efficiënte wijze verloopt. We erkennen alle in de regelgeving opgenomen randvoorwaarden met betrekking tot dierenwelzijn en het zoveel mogelijk vermijden van bijvangsten”, aldus Jan Verheek van de Mina-raad (Milieu en Natuur).
Digitaal registratiesysteem
Er moet volgens beide raden verder worden uitgebouwd op de sterktes van de bestrijding van de muskusrat, zoals die vandaag gebeurt.
“We ondersteunen de verplichting tot het ondersteunen van een uniform en digitaal registratiesysteem. Door de verschillende manieren van registratie ontbreekt een algemeen overzicht in de effectiviteit van de inspanningen, de selectiviteit van de vangsten en de eventuele impact op populaties van andere soorten.”
Daarnaast zorgt een verbeterde monitoring ook voor een betere kennis van de impact op de biodiversiteit en het vermijden van bijvangsten. “De aantallen bijvangsten zouden ook kunnen worden gelinkt aan de methode die wordt gebruikt.”
De beheerregeling voorziet een duidelijke lijst van toegestane vangsttuigen.
Extra types vangtuigen
“Niettemin kan het nodig zijn dat er extra types vangsttuigen worden ingezet met het oog op bestrijding van plotse aanwas van lokale populaties muskusrat. Er kan bijvoorbeeld wachtmateriaal worden toegelaten. In deze omstandigheden is er geen gebruiksbeperking in afstand van 1 km tot aan de gewestgrenzen.” Voor beide raden is het verder niet wenselijk vanuit sanitair standpunt om kadavers ter plekke achter te laten op akkerland en/of grasland in landbouwgebruik.
In het kader van de bestrijding is er ook in bepaalde grensregio’s een goede samenwerking. Focus op de grensregio’s is belangrijk om te kunnen evolueren naar het doel: Vlaanderen te kunnen beheren als muskusratvrij gebied. In West-Vlaanderen zijn er muskusratcomités.
Evaluatie muskusratcomités
“Bestrijders, natuurbeheerders, landbouwers, inwoners... kunnen er de krachten bundelen, met het oog op de vroegtijdige detectie van nieuwe populaties en een inschatting van de lokaal toegepaste bestrijdingsstrategieën. Tegelijk kunnen ze bijdragen tot het vermijden van schade, omdat de verzamelde stakeholders er correct en tijdig geïnformeerd en gewaarschuwd kunnen worden.”
De adviesraden vragen om de werking van deze beheergemeenschappen te evalueren. Indien deze evaluatie positief blijkt te zijn, vragen ze om de ontwikkeling van een actieve beheergemeenschap in te schrijven als een mogelijke uitwerking van de sensibilisering- en communicatiestrategie van de instellingen en overheden die voor de bestrijding instaan.
“De doelstelling om van Vlaanderen een muskusratvrij gebied te maken, noodzaakt de consequente inzet van voldoende medewerkers en middelen door de betrokken besturen en instellingen”, zeggen Koen Carels en Jan Verheeke. “Hoewel de populatie op lange termijn sterk is afgenomen, blijft een volgehouden inspanning onontbeerlijk om tot een effectieve bestrijding van de muskusrat in Vlaanderen komen, waarbij impact op biodiversiteit en inheemse soorten maximaal vermeden dient te worden”, besluiten de SALV en de Minaraad in een uitgewerkt advies.
