Voedselhandel vertoont wereldwijd veerkracht, moeilijker voor vis en fruit
In de Covid 19-pandemie is de wereldhandel in voedingsproducten opmerkelijk veerkrachtig gebleken. Ontwikkelingslanden zijn er zelfs in geslaagd om hun exportopbrengsten te verhogen. Dat blijkt uit een nieuw rapport van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO).
De wereldwijde factuur voor voedselimport voor 2020 kan zelfs hoger zijn dan die van 2019”, zegt Josef Schmidhuber, co-auteur met Bing Qiao, beide FAO-economen. “Ontwikkelingslanden hebben een opmerkelijke ‘levendigheid’ getoond in het ondersteunen van de wereldwijde voedselhandelsstromen”, zo blijkt uit de analyse. Hun exportopbrengsten in de eerste helft van 2020 stegen met 4,6 procent in vergelijking met dezelfde periode van vorig jaar, terwijl die van ontwikkelde landen daalden.
Sterkste dalingen in dranken, vis en vlees
Dat wordt deels verklaard door de sterkste dalingen in dranken, vis en vlees, waarvan de vraag beter reageert op de inkomensdalingen van huishoudens als gevolg van de krimpende wereldeconomie. In dezelfde periode daalde de wereldimport van dranken met meer dan 12 procent en de visproducten met meer dan 10 procent, terwijl de waarde van de handel in dierlijke en plantaardige oliën en oliehoudende zaden beide met bijna 10 procent toenam.
De graanmarkten in 2020/21 zijn goed bevoorraad, met prijzen die worden beïnvloed door krappe markten voor tarwe en een robuuste internationale vraag naar grove granen en rijst, merkt het rapport op. FAO heeft vorige week haar prognoses voor vraag en aanbod voor granen bijgewerkt. De wereldwijde productie van oliezaden en afgeleide producten in 2020/21 zal naar verwachting een nieuw record bereiken in de seizoenen 2020/21, terwijl de groeiende vraag wijst op krapte markten.
Suiker- en vleesproductie
De wereldsuikerproductie in 2020 herstelt zich, hoewel onder het tempo van de groeiende consumptie, wat zal afhangen van de vraag of verdere Covid 19-gerelateerde lockdown-maatregelen worden opgelegd. De wereldwijde vleesproductie in 2020 zal naar verwachting voor het tweede jaar op rij afnemen, midden van gematigde handels- en vraagvooruitzichten.
Er wordt ook voorspeld dat de wereldmelkproductie in 2020 zal toenemen, ondersteund door gunstige moessons en de veerkracht van de netwerken van dorpscoöperaties bij het verzamelen van melk te midden van logistieke hindernissen in India, samen met steun voor stabilisatie van de overheid in de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika.
Voor de visserijsector, die te maken kreeg met een grote daling van de handelsstromen, zal de productie naar verwachting in 2020 afnemen als gevolg van de impact van de pandemie op de vraag, logistiek, prijzen, arbeid en bedrijfsplanning. De vangstproductie van de visserij zal waarschijnlijk licht afnemen, terwijl de aquacultuurproductie naar verwachting voor het eerst in jaren zal afnemen.
Het rapport merkt op dat de impact van de pandemie op de vismarkt - met name een daling van de vraag naar verse vis als gevolg van het verbod om in veel landen de horeca te bezoeken - heeft geleid tot vergaande veranderingen, die waarschijnlijk op de lange termijn zullen aanhouden en productinnovatie ondersteunen.
Tropische vruchten
De Covid 19-pandemie heeft de waardeketen voor tropisch fruit op zijn kop gezet, met name de meest bederfelijke producten, die arbeidsintensieve behandeling en snel en vaak luchttransport vereisen en relatief hoge kosten hebben. De wereldhandel in ananas, mango's en papaja is afgenomen, soms met dubbele cijfers.
De marges van producenten van tropisch fruit staan onder druk door pandemische verstoringen en door heel concurrerende waardeketens, de toenemende marktmacht van downstream-spelers, het voorkomen van plantenziekten en ongunstige weersomstandigheden.
“Het zal van cruciaal belang zijn om beleid te ontwikkelen dat gericht is op het bieden van financiële steun aan producenten, zodat ze operationeel kunnen blijven, terwijl de gezondheid en veiligheid van medewerkers wordt beschermd en de verstoringen van nationale en internationale transportroutes tot een minimum worden beperkt”, zegt Sabine Altendorf, FAO-econoom en auteur van dit hoofdstuk.
Bananen en avocado’s
Bananen en avocado's hebben daarentegen enige veerkracht getoond, waarbij beide fruitsoorten exportgroei lieten zien, maar kritieke spanningen hebben hun waardeketens aangetast, vooral voor kleinere producenten, die te maken hebben met hoge prijzen van kunstmest en pesticiden en hebben geleden onder geannuleerde bestellingen.
De vraag naar bananen heeft geprofiteerd van hun vermeende hygiënische veiligheid, gemak en recordaanbod uit Ecuador, evenals een herstel van de productie in Costa Rica. De import van avocado's is ook wereldwijd gegroeid, aangezien seizoensgebonden lagere aanvoer uit Mexico en een regelrechte daling van de aankopen in de VS ruimschoots worden gecompenseerd door een sterke vraag in de Europese Unie en een aanzienlijk hoger aanbod uit Colombia, Kenia en Peru.
