Jacht op het natuurlijke
Gaandeweg bleek dat parfum ook – en zelfs vooral – zijn eigen wereld van kunstmatige grondstoffen heeft. Het wel of niet appreciëren door onszelf van een geur, is echter wel een 100 % natuurlijke reactie. Hoe werkt dit dan? Wel, het effect van het ‘ruiken’ baant zich stante pede een weg naar het limbisch systeem van onze hersenen, d.w.z. het gedeelte van de hersenen dat betrokken is bij o.a. emoties en herinneringen en waar ook ons geurgeheugen deel van uitmaakt. Hier wordt het effect van de geur op ons gemaakt of gekraakt, oftewel geregistreerd als ‘hebben’ of ‘weg ermee’!
Trouwens, ‘chemie of geen chemie?’, is zelfs een vraag die niet meer gesteld wordt in de parfumerie. Daar waar men eigenlijk de natuurlijke grondstoffen niet kan missen in de opbouw van een geur, is 95 % van de huidige parfums een moleculaire constructie, soms voor het ergste, maar gelukkig dikwijls voor het beste.
Ter vergelijking keren we even terug naar ons stokpaardje ‘voeding’ genaamd: we hebben vanillesuiker die kunstmatig gearomatiseerd is en de ‘echte’ die het onmiskenbare aroma draagt van natuurlijke vanille, maar dan ook veel duurder is! Het verschil in kwaliteit kennen we allemaal. Vanille is trouwens ook in de parfumerie een zeer gegeerde en absoluut onmisbare grondstof.
“Het grootste probleem van de huidige parfumindustrie is het feit dat Europa natuurlijke grondstoffen wil verbieden, en dat de parfumeurs dus een beroep moeten doen op hun synthetische varianten, bevestigt David. Allerlei allergieën en ecologische redenen vormen o.a. de basis van deze besluitvorming. “Zodus bestaat er ondertussen synthetisch amber (natuurlijk amber is een product uit het darmstelsel van de potvis) en synthetische muskus (natuurlijk muskus is een sterk ruikende afscheiding uit een klier van het muskushert en enkele andere dieren)”. Onder de naam van bijvoorbeeld muscone en/of ambrettolide vervoegen ze dus veelal de magische formule van uw lievelingsgeur.
Restrictiebeleid
Toch blijkt er een vorm van verzet te heersen onder beroepsparfumeurs. “Het restrictiebeleid tegen het gebruik van natuurlijke grondstoffen installeerde zich pakweg 10 jaar geleden. Ondertussen heeft het luxeconcern LVMH (Louis Vuitton-Moët-Hennessy), een studiegroep opgericht om in te gaan tegen de Europese beslissingen. In deze studiegroep wordt de vakkennis van Thierry Wasser, huisparfumeur van Guerlain, volop ingezet. Als geschoold botanicus kan hij tijdens de debatten behoorlijk zijn mannetje staan”, vernemen we. Is het dan zo uitzonderlijk dat het plantkundige parfums maakt vandaag de dag? “Dat klopt zeker, want de meeste parfummakers zijn scheikundigen en geen plantkundigen”, leren we van onze geurexpert.
Ingewikkelde constructie
Hoe hoog geschoold een scheikundig opgeleide parfumeur ook moge zijn, de chemische constructie van een natuurlijke geur is een zaak van zeer lange adem. Zo was er het debat rond eikenmos, nochtans volop in de natuur te vinden, maar ineens compleet verboden in de parfumindustrie. Het mos zou immers bij heel veel mensen allergische reacties veroorzaken.
“Neen, ineens mocht eikenmos niet meer in parfums, dus moest het worden gereconstrueerd. De kunst was om moleculen te fixeren met andere grondstoffen. De parfumeurs van de huizen Guerlain (Thierry Wasser) en Cartier (Mathilde Laurent) zijn geslaagd in deze moeilijke opdracht. Het werk van lange adem duurde zo’n vijf jaar en het resultaat mag er wezen”, legt David uit.
Parfum puur natuur
Bestaat dit nog, parfum puur natuur? “In de Arabische landen wel degelijk”, zo weet onze gesprekspartner met de nodige bravoure. “Daar wordt parfum vervaardigd zonder alcohol en op oliebasis, met 100 % plantaardige ingrediënten en zonder gebruik van automatisatie. Het enige ‘machinale’ dat eraan te pas komt, is een soort pers. Het moet gezegd dat de huid van de mensen in het klimaat aldaar beter reageert op een oliebasis. Toch zijn deze geuren bij ons aan een weliswaar voorzichtige opmars bezig”, duidt David.
Een geur is bij ons verkrijgbaar in drie versies: het parfumextract, de eau de parfum en de eau de toilette. Welke van deze drie vormen is nu het ‘natuurlijkst’?
Zuiverste vorm
Voorkeur voor natuurlijke dragers
Ten slotte vroegen we ons nog af of er bepaalde stoffen geschikt waren als drager van parfum?
“Natuurlijke stoffen houden een geur het best vast. Zijde, elke soort zuivere wol (lamswol, kasjmier, merinos), katoen en linnen kwijten zich met verve van die taak. In niets te vergelijken met bijvoorbeeld de o zo populaire fleece en andere synthetische stoffen, waar een geur letterlijk en figuurlijk vanaf glijdt. Ook bepaalde kleuren ‘dragen’ beter parfum. Zo houdt parfum veel beter vast op zwart en wit dan op blauw. Kwaliteit staat voorop bij de aankoop van een parfum, en die verdraagt geen compromissen. De invloed van een doorgedreven marketing kan de ziel van een parfum ernstig aantasten. Gewoon omdat een parfum slechts succesvol is als het de ziel echt raakt van de mens die het draagt” besluit David Depuydt.
