De ‘plofkip’ in Vlaanderen: ‘Vrijwillig engagement is nog geen verplichting’
Wie denkt dat binnen afzienbare tijd de standaardkip – door sommigen ook de ‘plofkip’ genoemd – uit onze pluimveebedrijven zal verdwijnen, heeft het verkeerd. In Nederland schakelde men al vlugger en langer over op ‘labelkippen’ of trager groeiende kippen. Retailers in Vlaanderen volgen met mondjesmaat, maar daarmee valt het doek nog niet over de standaardkip. De sleutel ligt immers onder meer bij de consument.
Die standaardkip wordt door sommigen met (te) weinig kennis van zaken wel eens ‘plofkip’ genoemd, maar ‘ploffen’ doen die vleeskippen echt niet.
Dat er nog stappen kunnen worden gezet om het welzijn van die kippen in de intensieve pluimveehouderij te verbeteren, daar is iedereen het over eens. Standaardkippen of andere soorten hebben wel last van gezondheidsproblemen.
Initiatief van de retail
Ludwig Vandenhove, Vlaams parlementslid voor Vooruit, stelde in de commissie Dierenwelzijn dat de Nederlandse overheid het initiatief nam om ‘plofkippen’ te gaan verbieden. “Daar heeft men niet gewacht tot de betrokken warenhuizen of supermarkten ingrijpen.”
Ook in Nederland is het initiatief genomen door de retail, en niet door de overheid.
“Alle supermarktketens hebben in Nederland aangekondigd om die standaardkippen, die na ongeveer 6 weken het slachtgewicht hebben bereikt, niet meer te zullen verkopen, maar in de plaats daarvan over te schakelen op labelkippen, die minder snel groeien en die bijvoorbeeld ook meer ruimte en verrijking krijgen”, antwoordt minister Ben Weyts (N-VA), bevoegd voor Dierenwelzijn. “Deze ontwikkeling wordt ook gefaciliteerd door het Beter Leven-keurmerk van de dierenbescherming.
Geen wettelijk verbod
Voor alle duidelijkheid: ook de Vlaamse standaardkip voldoet aan de wettelijke minimumvereisten, die Europees zijn vastgelegd.
“Het is een understatement dat niet alle standaardkippen naar supermarkten gaan. Er zijn grote handelsstromen naar de groothandel, naar restaurants en catering en naar het buitenland. Daarin gaat het meestal wel nog om standaardkippen. Ook in Vlaanderen zal het engagement over een eerder beperkt aantal gaan”, geeft minister Ben Weyts mee.
Voor alle duidelijkheid: ook in Nederland zal een significante productie van standaardkippen blijven bestaan. “Het gaat hier immers niet om een wettelijk verbod, maar enkel om een vrijwillig engagement van de supermarkten om die standaardkippen niet meer te verkopen.”
Stap in goede richting
Minister Ben Weyts vindt dat vrijwillig engagement absoluut een stap in de goede richting is. “Want iemand moet natuurlijk de weg voorbereiden. Het is ook goed dat we in Vlaanderen ook zelf in die richting stappen, want dat is in de veronderstelling dat de rest dan ook stapsgewijs zal volgen. Ik kan dat dus alleen maar toejuichen, ook en vooral omdat het aantal gehouden pluimvee in aantal dieren alle vormen van dierhouderijen heel ruim overstijgt. Dat zou dus een grote welzijnswinst betekenen.”
Intussen maakt Vlaanderen ook werk van een verbetering van de dierenwelzijnsomstandigheden in de veehouderij.
“Enerzijds doen we dat op Europees niveau. Daarnaast zijn we bezig met de uitwerking van een eigen dierenwelzijnslabel voor de Vlaamse markt. Langs die weg kunnen we dan via lastenboeken ook hogere normen uitschrijven voor de verschillende dierlijke producties.” Zo’n Vlaams dierenwelzijnslabel is al jaren aangekondigd, maar het blijft wachten op de concrete uitwerking en dan later op de implementatie in de Vlaamse veehouderijen.
Werk van hele keten
Voor Tinne Rombouts, Vlaams parlementslid voor CD&V, is het in deze discussie belangrijk dat naar de volledige keten wordt gekeken. “De belangrijkste in de hele keten blijft de landbouwer. Hoe kunnen we die landbouwer meekrijgen in het hele verhaal? Wat ik dan bijzonder tragisch vind, is dat de retail zelf aangeeft extra voorwaarden op te leggen ten aanzien van producten die ze afneemt, maar daarbij benadrukt dat het niet duurder zal worden en dat men de prijs zo laag mogelijk gaat houden, wetende dat de eerste schakel, de boer, het nu al zo moeilijk heeft.”
Veel geblaat dus, maar ook voldoende wol? “We moeten inderdaad kijken naar dat dierenwelzijn, maar het is ook belangrijk dat de meerwaarde, de tijd en energie en de extra kosten die de landbouwer draagt, ook op een correcte manier worden vergoed. Men blijft maar gaan voor de race to the bottom. Initiatieven moeten door de hele keten worden genomen, maar de eerste schakel verdient alle en meer aandacht”, aldus Tinne Rombouts.
Respect voor de kippenboer
Die visie wordt gedeeld door Sofie Joosen, Vlaams parlementslid voor N-VA. “We kunnen meer dierenwelzijn alleen maar toejuichen, maar we verwachten daartegenover ook respect van de supermarkten richting de producent: een eerlijke prijs voor een kwalitatief en diervriendelijk landbouwproduct.”
Vlaams minister Ben Weyts is zich ervan bewust dat extra voorwaarden in het lastenboek zorgen voor een meerprijs. “Er is bijvoorbeeld het gegeven dat je op een bepaalde oppervlakte minder dieren kunt houden vanwege de strengere dierenwelzijnsvoorwaarden. Dat brengt natuurlijk ook een hogere kostprijs met zich mee. In functie van de economische leefbaarheid speelt dat uiteraard een rol.”
Ook de rol van de consument mag niet worden onderschat. “Het zal ook met zich meebrengen – en ik vind dat goed – dat het een bewuste keuze is die de consument tenminste moet kunnen maken, dat men tenminste de mogelijkheid krijgt om iets meer te betalen voor een dier dat onder andere omstandigheden op het vlak van dierenwelzijn tot stand gekomen is. Dat heeft natuurlijk ook een weerslag op de kwaliteit van de aangeboden goederen. Ik vind dat een goede zaak. Het is ook ons opzet bij het dierenwelzijnslabel dat er een meerwaarde is voor de sector. Finaal is dat een goede zaak”, besluit minister Weyts.
