Zorg voor de juiste gewasbescherming

Net als de wintergerst is de wintertarweoogst vroeger dan anders afgerond.
Net als de wintergerst is de wintertarweoogst vroeger dan anders afgerond.

De meeste gebieden in Oost- en West-Vlaanderen kennen nog steeds grote droogte. De buien lossen op, of waaien over naar andere provincies. Na de als ramp verklaarde periode april tot en met juni bleef het ook in juli hier kurkdroog. Het grondwaterniveau stond nog nooit zo laag. Het captatieverbod blijft in West-Vlaanderen tot 18 augustus van kracht.

Dit betekent nu ook voor laat gezaaide maïs, bonen en eventueel opnieuw voor bloemkool een ramp. Ook de aardappelopbrengsten blijven laag. In de andere provincies kregen we wel meer neerslag.

Rampenfonds

Het rampenfonds wordt in werking gesteld aangezien aan de eerste voorwaarde voldaan is. Dit voorjaar wordt de droogte op basis van waarnemingen van het KMI tijdens de periode april tot en met juni als ramp erkend. Ook juli was een droge maand, wat zeker een ramp is voor de gewassen.

Indien de ramingen minstens 1,24 miljoen euro bedragen en het gemiddelde van de dossiers minstens 5.580 euro bedraagt, werd aan alle voorwaarden voldaan.

Meld je schade bij de gemeentelijke schattingscommissie. Zij zullen samen met een vertegenwoordiger van het Ministerie eerst een visuele vaststelling en raming doen. De gemeente dient dit tegen begin september bij het Ministerie te melden. 150 gemeenten worden nu reeds erkend. Ook buiten deze gemeenten vraagt u dit het best aan de schattingscommissie, aangezien deze lijst nog kan wijzigen. Ook vlas en andere gecontracteerde gewassen dienen door diegene die ze op zijn verzamelaanvraag zet aangegeven te worden! Verzamel dus zoveel mogelijk gegevens en neem foto’s.

Kort voor de oogst volgt er dan een tweede bezoek en wordt het definitieve verlies bepaald. Ten slotte meld je het best de teeltmislukkingen via de verzamelaanvraag. Zo zullen de verliezen bij forfaitaire landbouwers fiscaal in mindering gebracht kunnen worden.

Verder zal men voor de percelen waar stikstofadvies grondstalen verplicht zijn deze niet hoeven te nemen. Later zal men ook deze percelen kunnen laten schrappen indien er uitloting voor stikstofresidubepaling vanuit de VLM komt.

Velen blijven wel met de vraag zitten of het wel zin heeft deze melding te doen wanneer er geen sprake is van volledige teeltmislukking zoals voor bijvoorbeeld gras, maïs, aardappelen,… Of is het enkel nuttig bij totale oogstvernietiging bij bv spinazie of bonen? Toch is het aan te raden zoveel mogelijk te melden!

Fipronil

In Nederland werd fipronil in eieren gevonden. Dit is de naam van een actieve stof die we ook in de gewasbescherming kennen onder de naam Mundial.

Mundial (500g fipronil/l) kende vooral een erkende toepassing in zaadbehandeling van prei, sjalot, ui en kolen. In prei aan 100 ml per 250.000 zaden of 4,5 g fipronil per ha en uien aan 50 ml per 250.000 zaden of 100 g fipronil per ha. Doel van de toepassing is de bestrijding van preivlieg en trips.

Mundial was erkend in België tot 1 juni 2017 en was enkel toe te passen door erkende zaadbehandelingsfirma’s. Het is dus niet als product als dusdanig beschikbaar voor landbouwers. Europees loopt de erkenning tot eind september 2017.

In het Brussels Gewest verbood men per 1 maart 2017 reeds het gebruik van fipronil. Ook in Nederland is Mundial nog steeds toegelaten als zaadcoating met een opgebruiktermijn tot 31 maart 2019.

Verder vindt men hetzelfde insecticide ook terug in katten- en hondenvlooienbandjes, en dit in pour-on ampullen om op de huid toe te passen aan +/- 75 mg fipronil per dosis. De toepassing als biocide in pluimveestallen tegen bloedluis is dus niet toegelaten.

Fipronil was dus blijkbaar onrechtmatig in een ontsmettingsmiddel aanwezig dat gebruikt werd in pluimveestallen tegen vooral bloedluizen. Het product (uit Roemenië) werd bij een erkend ontsmettingsmiddel toegevoegd om de nawerking naar bloedluis te verbeteren.

Aardappelen

De eerste contractrooiingen voor verwerking van halfvroege rassen (Amora, Anosta, Signora) zijn gestart.

Op lichte gronden waar niet beregend werd, zien we dramatische opbrengsten, zelfs lager dan 20 ton. Op andere percelen met wat zwaardere grond of waar wel beregend werd, wordt toch 30-35 ton gehaald. De kwaliteit is wel zeer goed. Ook de proefrooiingen in de late rassen Bintje, Fontane tonen duidelijk lage opbrengsten.

Doorwas is vooral in Bintje percelen ernstig. In Fontane en Challenge percelen is er duidelijk minder doorwas waar te nemen. Toch ook hier kan doorwas zijn!

Het probleem voor het toepassen van Maleïnehydrazidebevattende middelen zoals Itcan, Fazor, Himalaya, Crown, ... tot hiertoe was vaak dat de sortering nog te klein was, zowel in Bintje als andere late rassen. In vele gevallen is aan de sorteringsnorm van minstens 80 % 35 mm opwaarts nu wel voldaan en kan veilig behandeld worden, zonder de opbrengst of sortering negatief te beïnvloeden. Controleer uw velden, luidt het advies.

Cercospora op bietenblad.
Cercospora op bietenblad.

Bieten

In suikerbietpercelen werd bijna overal de drempel voor ziektebehandeling behaald. (Het Bieteninstituut gaf afgelopen dinsdag aan dat in meer dan 85% van de velden de behandelingsdrempel was overschreden). Bladziekten kosten tussen de 5 en 10  % opbrengst. De schadedrempel voor Cercospora ligt tot 20 augustus op 5 % van de bladeren. Deze werd bijna overal behaald.

Een behandeling kost minder dan de helft van wat het opbrengt. Het is dus altijd rendabel!

Agora, Opus Team, Spyrale en Retengo Plus zijn erkende middelen. Opgelet de laatste is niet erkend in voederbieten !

Granen

De tarweoogst is afgerond. De opbrengsten vallen gemiddeld mee. Volgens grondsoort en/of humustoestand waren er grote verschillen in opbrengst, maar vooral neerslag was de limiterende factor.

Op zeer lichte, humusarme gronden werd zes ton genoteerd en op zwaardere humusrijke gronden of regio’s waar wel wat meer neerslag viel noteerde men over de 10 ton/ha. Nu kan er op stoppels waar men doorlevende onkruiden vindt het best een behandeling uitgevoerd worden. Meestal is dit één van de weinig momenten waarop dit op die percelen kan, omdat teelten elkaar snel afwisselen. In geen enkel teelt is het makkelijker om deze probleemonkruiden grondig aan te pakken. Tegen 1 oktober dienen de meeste velden wegens de vergroeningsregels ingezaaid te worden. Ook op de focusbedrijven dienen alle graanpercelen tegen die datum ingezaaid te zijn. We hebben dus nog wat tijd. Het land bewerken zodat de kieming vlugger op gang kan komen, is de eerste stap. Daarna is de passende productkeuze het belangrijkste.

Een grote dosis glyfosaat blijft de basis van elk schema. Daarnaast zijn vooral de groeihormonen 2.4-D en MCPA nuttig als aanvulling en prijstechnisch interessant.

Kyleo is een product dat glyfosaat met 2.4-D combineert. Door de betere formulering heeft dit middel zeker een plaats.

Zelf mengen van groeistoffen met glyfosaat kan, maar gebruik steeds voldoende water. Deze producten kunnen namelijk kristalliseren. Laat ook geen restjes in de spuittank staan en reinig filters direct na de toepassing.

Aanwezigheid van melige koolluizen op koolbladeren.
Aanwezigheid van melige koolluizen op koolbladeren.

Bonen

Ook in de teelt van bonen zullen er zeer wisselende opbrengsten zijn. Vooral in West-Vlaanderen hebben we door de droogte wisselende opkomst en slechte uitgroei van de planten. Vooral de bonen die daar als tweede vrucht na gras, spinazie of gerst werden gezaaid staan er duidelijk minder bij. De onkruidbestrijding vraagt in deze omstandigheden meerdere behandelingen en dus strikte opvolging.

De ziektebehandeling is een verzekering tegen misoogst. In droge omstandigheden en bij een zwakkere stand nemen telers soms het risico om op behandelingen te gaan besparen. Er kan een goedkopere behandeling gekozen worden , maar geen behandeling uitvoeren houdt grote risico’s in en is af te raden.

Kolen

Koolvlieg, echte meeldauw en luizen (zowel groene perzikbladluis als melige koolluis) blijven de grootste aandachtspunten in spruitkool. Melige koolluis is een lastiger te bestrijden luis. Door het ‘meel’ is er minder contactwerking.

Vooral onderaan zien we in spruitkool al wat groene perzikbladluizen. Karate, Decis kennen een goede werking hiertegen . Beter kan nog zijn om Okapi in te zetten, omdat er in dit product twee actieve stoffen worden gecombineerd. Nog beter, indien nodig, is Plenum, eventueel gemengd met Pirimor. Movento is zeker ook aan te raden.

Movento heeft als bijkomend voordeel ook witte vlieg mee op te ruimen en kent een neerwaartse werking die vooral in dicht gegroeide gewassen meer belang heeft. Let wel, de werking van Movento gebeurt eerder traag, dus niet direct panikeren. Movento wordt aanbevolen als solo (insecticide) toepassing met Trend. Een fungicide kan eventueel wel.

Witte vlieg komt al enkel jaren zeer frequent in Nederland en ook in het Noord-Franse koolzaad en koolgebied voor. Nu zien we dit insect ook steeds verder in Limburg, Antwerpen en West-Vlaanderen opduiken.

De koolvliegvangsten tonen aan dat we in de tweede koolvliegvlucht zitten. Ook hier werken Karate, Decis en Okapi vooral tegen de vlieg op zich. Tracer, Boomerang, Conserve Pro en het nieuwe Benevia is een betere keuze om nu in spruitkool te gebruiken.

Deze werken niet alleen op de vlieg, maar geven ook een nawerking naar de larven toe. Belangrijk is dat deze diep in het gewas geraken, want ze kennen geen neerwaartse werking! Veel water, traag rijden en veel druk zijn vuistregels.

Op gebied van ziekte is het in spruitkool vooral opletten voor echte meeldauw. Rudis 0,4 l kan nu nog worden aangeraden. Later mag je dit product niet meer gebruiken voor diepvriesspruiten.

Enkel Geyser/Difcor, Ortiva Top of Signum zijn dan nog goede keuzes.

In sluitkolen is ook de tripsbehandeling belangrijk. Aan de hand van de tellingen van trips in prei zijn we gewaarschuwd. Deze aantallen zijn gigantisch. Afwisselen tussen Mesurol en Tracer/ Boomerang/ Conserve Pro is de boodschap.

Witte vlieg op spruitkoolblad.
Witte vlieg op spruitkoolblad.

Prei

In de preiteelt is veel te doen rond trips. De grootste teeltkost aan prei is zeker de tripsbehandeling, ondanks dat dit enkel een visueel gebrek is en geen andere gevolgen heeft.

Door de aanhoudende droogte en dus weinig sapstroom werken de behandelingen slecht. Prei heeft sowieso al een lastige waslaag om producten in te laten opnemen.

Behandelen met veel water of in de dauw helpt. Ook suikeroplossingen toevoegen helpt.

Het mag duidelijk zijn dat in deze omstandigheden we er met alle erkende toepassingen moeilijk zullen geraken. We kijken dan ook uit naar een nieuwe molecule.

Vandaag is het afwisselen tussen de actieve stoffen methiocarb (Mesurol 2X), spinosad (Tracer, Boomerang, Conserve Pro) 3 X en abamectine (Atacamine 3 X, Vertimec 1 X). Ook Decis heeft hier een kleine bijwerking.

Wortelen

Witziekte en wortelvlieg verdienen aandacht. Een veertiendaagse ziektebehandeling is zowat standaard. Voeg nu ook het betere koolvliegmiddel Coragen toe bij de behandeling.

Op meerdere wortelvelden werd de drempel van wortelvliegen op vangplaten waargenomen !

Lieven Van Ceunebroeck

Meest recent

Meest recent