De concentraties nitraat en fosfaat in de waterlopen in Vlaams landbouwgebied zijn ondanks een ambitieus Mestactieplan nog altijd te hoog, zo blijkt uit een jaarlijkse evaluatie van de Vlaamse Milieumaatschappij.
Het aantal meetpunten met een te hoge nitraatvervuiling is vier jaar op rij min of meer onveranderd gebleven, aldus de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). De organisatie stelde een overschrijding van de nitraatnorm vast op 21 procent van de 760 meetpunten. Bij fosfaat bleek dat ongeveer 67 procent van de 760 meetpunten in 2016 de milieukwaliteitsnorm heeft overschreden.
Bij fosfaat wordt sinds 2010 voor meer dan 3 op de 4 meetpunten geen verbetering vastgesteld. In bijna 1 van de 5 gevallen is zelfs sprake van een verslechtering. De VMM vindt dat binnen het mestbeleid meer aandacht moet komen voor het overschot aan fosfaat. Extra maatregelen dus, al zegt ze niet welke. Voor de Vlaamse overheid zijn de cijfers teleurstellend. De doelstelling van het Mestactieprogramma 2015-2018, om het overschrijdingspercentage fors terug te dringen, mislukt volgens VMM.
De problematiek is het grootst in landbouwgebied bij uitstek West-Vlaanderen. De provincie kleurde op 37 procent van de meetpunten rood. In het IJzerbekken werd bij 50 procent een overschrijding gemeten. Dat komt neer op een stijging met 12 procentpunt in vergelijking met 2015.
Natuurpunt, de West-Vlaamse Milieufederatie en Bond Beter Leefmilieu vragen de Vlaamse overheid in antwoord op de cijfers de veestapel te laten krimpen, waar in Nederland ook op gestuurd is vanwege mestproblematiek. Volgens de West-Vlaamse Milieufederatie (WMF) zullen de mestdoelen niet gehaald worden “omdat het verdrinkt in de West-Vlaamse vee- en groente-industrie.”
Boerenbond wijst erop dat de onderliggende resultaten van het Mestactieplan bewijzen dat een gebiedsgerichte aanpak wel degelijk werkt. De gebiedsgerichte aanpak moet wat de landbouworganisatie betreft wel worden verfijnd waar nodig. Ook pleit de organisatie voor het belonen van goed gedrag, dat meer effect kan hebben dan slecht gedrag straffen.
De maandgrafieken tonen volgens Boerenbond dat negatieve resultaten zeker niet enkel door dierlijke mest veroorzaakt worden maar door bemesting in het algemeen. “Daarom is het belangrijk dat zowel de regelgeving rond de periode van bemesting als rond de manier van toedienen van mest en de dosering strikt opgevolgd worden”, aldus de organisatie in een verklaring.
Ook vraagt Boerenbond om in sommige gebieden opvang en zuivering van oppervlaktewater te realiseren, in analogie met de waterzuivering van vervuild water door huishoudens.
Vlaams minister van landbouw Joke Schauvliege heeft in reactie op de tegenvallende metingen besloten dat toezichthouders van de Mestbank vanaf 2018 de teeltvrije zone van 1 meter - nog niet overal aanwezig - gaat controleren.
