Nieuwe tuinbouwthema’s op Werktuigendagen

N aast het demonstreren van rooimachines in prei (Verhoest Marc, Baekelandt Machinebouw en Metaalconstructie Bouckaert), witte kool (Vanhoucke) en knolselder (Vanhoucke) kwam deze editie ook het zaaien, planten en oogsten van uien voor de eerste maal aan bod op de Werktuigendagen. Plantmachines en machines voor mechanische onkruidbestrijding vervolledigden het aanbod.

Verder was er tentoonstellingsruimte voor allerhande tuinbouwmachines en waren er standen van verschillende groentezaadhuizen en bijhorende demovelden met hun rassen.

Bijkomend werden enkele thema’s onder de aandacht gebracht op het tuinbouwveld. Het droge voorjaar van 2017 zal voor vele landbouwers nog een tijdje in hun geheugen gegrift staan, daarom mocht het thema irrigatie/fertigatie zeker niet ontbreken. Een tweede thema kaderde binnen de innovatieve teelten waarbij bataat de hoofdrol speelde en als laatste thema zorgde het PCG voor een proefplatform in uien.

Irrigatie/fertigatie

Met de opwarming van het klimaat stellen wij vast dat wij dikwijls langere perioden met hetzelfde weer krijgen. Veelal te droog, te nat, te warm, … Najaar 2016 tot en met zomer 2017 was het te droog, waardoor er zelfs een tekort aan bruikbaar beregeningswater ontstond. Voor een geslaagde groenteteelt is beregening steeds meer noodzakelijk.

Gedurende de Werktuigendagen werden rondleidingen gegeven langs tentoongestelde technieken, een organisatie van Vlaams Watercoördinator Bart Debussche (Vlaamse Overheid) en het PCG. Een eerste stop werd gehouden bij de stand van Spranco-Matic waar Gunther Vermeiren toelichting gaf bij het toestel om driptape aan te leggen. Het voordeel van deze techniek is dat water dichter bij de wortel kan afgegeven worden. Door het gebruik van druppelirrigatie krijg je een betere benutting van het ingezette water. Het water wordt enkel toegediend waar de plant het nodig heeft en de teeltruggen kunnen hierdoor afkoelen.

Door sensoren kan de watergift (bij)gestuurd worden. Dit wordt momenteel het meest gebruikt in de teelt van aardbeien en courgetten. Druppelirrigatie is echter een zeer efficiënte manier om water te geven, zeker onder folie maar ook zonder folie en in andere teelten kan het gebruik van driptape voordelig zijn. In de praktijk gebeurt dit zelfs in een teelt zoals courgette nog te weinig. Het PCG maakte in 2017 de vergelijking van een courgetteveld waar water gegeven werd via driptape en een veld waar dit niet gebeurde. De verschillen waren navenant. De extra inspanningen werden beloond met een meeropbrengst van iets minder dan 8 courgettes per vierkante meter. Dikwijls is de prijs van courgettes in warme, droge periodes hoger omdat de productie dan een terugval kent en omdat de consumptie stijgt. Spanco-Matic stelde een plantmachine tentoon waarbij 4 druppelslangen op 4 rijen gelegd werden. Beperking in lengte is 350 meter voor tape met om de 20 cm een opening.

De rondleiding werd voortgezet langs verschillende beregeningshaspels tentoongesteld door Spranco-Matic (Irrimec), Farmstore (Perrot TR45), Abemec (Irtec 110/400) en Dema Shop (Idrofoglia). Ook bij deze technieken werd een extra woordje uitleg gegeven door vertegenwoordigers van de firma, waarbij ze zelf de nadruk legden op wat hun toestel verschillend maakte van de rest. Specifieke informatie ging over type slangen, verbruik, beveiliging, … De technische fiche van de gedemonstreerde toestellen is terug te vinden in de irrigatiegids op www.pcgroenteteelt.be.

Omdat in de praktijk vaak nog een aalton wordt ingezet bij het beregenen van de gewassen, stelde Dezeure een watervat met spuitkanon op. Dit watervat kan ook gebruikt worden om mest over het land te verspreiden. Tot slot hielden we halt bij de spuitboom gekoppeld aan een haspel van het PCG. Voordelen van een beregeningsboom zijn dat de drukbehoefte lager is, waardoor men een lager energieverbruik bekomt. Verder is de waterverdeling heel uniform en is de druppel veel kleiner, waardoor men beregent met een zachte nevel.

Zoete aardappel

De belangstelling voor bataat (zoete aardappel) op de Werktuigendagen was groot. Deze teelt staat in Vlaanderen nog in zijn kinderschoenen, maar toch zijn al enkele pioniers met de teelt ervan begonnen. Bij ons gebeurt veel werk in deze teelt nog manueel, daarom toonden op de Werktuigendagen ook enkele machines hun mogelijkheden. Het is aangewezen om zoete aardappelen te telen op ruggen, net zoals bij aardappelen. De ruggen zorgen voor een betere opwarming van de bodem en maken het mechanisch rooien gemakkelijker. Zoete aardappelen worden niet als pootgoed geplant, maar wel als stekken die al dan niet voorgeworteld worden in een paperpot of tray. De Agriplanter 2SP-W is een machine ontworpen om met weinig arbeid en aan hoge snelheid te planten. Deze machine met robots werd onder andere op punt gesteld voor het snel en eenvoudig planten van trayplanten geschikt voor bataat.

De schil van zoete aardappelen is heel gevoelig voor kwetsuren. Daarom zijn er specifieke aanpassingen nodig aan bestaande rooiers.

Hoe minder trillingen en hoe korter het traject op de machine, hoe beter.

In een eerste test werd een rooier van VSS Machinebouw lichtjes aangepast voor het oogsten van bataat op aardappelruggen. Het loof werd in een eerste werkgang verwijderd met een loofklapper. De gerooide knollen kan je ofwel op zwad leggen zoals uien ofwel rechtstreeks opvangen in kisten, zoals op de beurs werd gedemonstreerd.

Thema: Uien

Het areaal uien is de laatste jaren duidelijk aan het toenemen. Volgens de areaalenquête werden in België in 2011 1.838 hectare uien geteeld, in 2016 was dit al 2.770 hectare. Onderzoek in uien wordt door het PCG sinds 2009 uitgevoerd. Op het terrein van de Werktuigendagen legde het PCG voor het eerst een groot proefplatform voor uien aan met een tiental proeven. De bodem op de Werktuigendagen is immers heel geschikt voor de teelt van uien.

Tijdens de Werktuigendagen werd ook gedemonstreerd met plant-, zaai- en oogstmachines. Kramer demonstreerde er de Pro-planter, een plantmachine voor tweedejaars plantuien. Door het gebruiken van een pneumatische planter, wordt dezelfde precisie bereikt, die telers van groentezaaimachines gewend zijn. Verder demonstreerden Holaras en VSS machinebouw hun oogstmachines en werden uien op zwad gelegd.

Mechanische onkruidbestrijding

De firma Vanhoucke demonstreerde met een wiedhark en een schoffelmachine. Het doel van de wiedhark is om het kiemende onkruid in de rijen te verwijderen. De machine heeft de beste werking wanneer de gewassen aangeaard zijn en de wiedhark de gemaakte oever kan breken om zo het onkruid weg te kammen. Afhankelijk van de onkruiddruk kan de wiedhark zelfstandig opereren of in samenwerking met vingerwieders.

Op de Werktuigendagen demonstreerde een eenvoudige, maar doeltreffende frontschoffelmachine in combinatie met de wiedhark. De machine werd uitgerust met Hardox-messen om het onkruid tussen de rijen weg te schoffelen en met vingerwieders om het onkruid in de rijen te bestrijden. Deze combinatie werkt bijzonder goed in zware en middelzware grondsoorten in verschillende gewassen zoals bv. prei en maïs.

L. De Reycke