Startpagina Veeteelt

Van La Ferme de la Croix de Mer naar La Croisette in Cannes

Het is in het Franse Cannes dat Jacques de Marneffe uiteindelijk ‘Le Jeune Ahmed’, de nieuwste film van de gebroeders Dardenne, heeft ontdekt. Dat was niet zonder emoties, want deze film werd gedraaid op zijn bedrijf, La Ferme de la Croix de Mer. Het was voor deze veehouder en zijn echtgenote, Fabienne Laruelle, de gelegenheid om te vertellen over hun parcours, hun pedagogisch onthaal en hun uitloper naar de filmwereld, die de hoeve volop in de schijnwerpers heeft geplaatst.

Leestijd : 7 min

Het koppel de Marneffe-Laruelle baat in Borlez, deelgemeente van Faimes in de provincie Luik, La Ferme de la Croix de Mer uit. Het is een bedrijf met een veestapel van 200 Belgische Witblauwe runderen en een 30-tal melkkoeien. Ze hebben dus zeker geen gebrek aan werk. Maar toch wordt ongeveer de helft van hun tijd ingenomen door pedagogisch onthaal op de hoeve. Ontvangst van scholen, verjaardagen, stages op de hoeve, boerengolf… het zijn zovele activiteiten die reeds gedurende een twintigtal jaar het leven op La Ferme de la Croix de Mer bepalen. Het was voor het bedrijf een mogelijkheid te diversifiëren en tevens een antwoord op de verschillende crisissen (dioxine, gekkekoeienziekte…) die de landbouwwereld hebben getroffen.

Het koppel de Marneffe-Laruelle baat in Borlez La Ferme de la Croix de Mer uit. Het is een bedrijf met een veestapel van 200 Belgische Witblauwe runderen en een 30-tal melkkoeien. Maar toch wordt ongeveer de helft van hun tijd ingenomen door pedagogisch onthaal op de hoeve.
Het koppel de Marneffe-Laruelle baat in Borlez La Ferme de la Croix de Mer uit. Het is een bedrijf met een veestapel van 200 Belgische Witblauwe runderen en een 30-tal melkkoeien. Maar toch wordt ongeveer de helft van hun tijd ingenomen door pedagogisch onthaal op de hoeve. - Foto: P-Y L.

Pedagogie in zich

Het is in 1999 dat een onderwijzeres van het dorp aan de familie de Marneffe-Laruelle vraagt om ze met haar klas de hoeve mag bezoeken. Die vraag kwam voor het koppel als een verrassing, maar het werd al bij al toch een bijzonder plezante ervaring. De respons was zeer positief en het initiatief was voor herhaling vatbaar, temeer omdat Jacques pedagogie in zich heeft.

Het koppel deed vervolgens beroep op Accueil Champêtre (Onthaal op de Hoeve) in Wallonië voor de omkadering en het opvolgen van hun structuur. Het duurde niet lang vooraleer La Ferme de la Croix de Mer beantwoordde aan alle toelatingsvoorwaarden.

“In het begin waren we tevreden dat we slechts één klas in de week hadden. Dat is een goed gemiddelde, want het ontvangen op de hoeve moet je leren en vereist een zekere inloopperiode. Om contact te kunnen leggen met de kinderen, moet men vooral zeer veel geduld hebben”, zo legt Jacques uit.

Het experiment was overtuigend en de mond-tot-mondreclame deed haar werk. Zich voortdurend aanpassen aan nieuwe normen, opleidingen,… de criteria werden steeds strenger en de structuur steeds professioneler. “Wanneer men activiteiten rond hoevetoerisme voorstelt mag men niets aan het toeval overlaten! De voorbereiding is belangrijk en moet minutieus gebeuren. Alles moet klaar zijn vóór de aankomst van de jongeren.”

Vandaag is het koppel het slachtoffer van zijn succes. Vanaf 1 maart tot en met 30 juni ontvangen ze op hun bedrijf in de week nagenoeg elke dag een klas, zonder dan nog rekening te houden met de verjaardagen die op de hoeve gevierd worden, de woensdagnamiddagen en de zaterdagen. “Dit jaar hebben we tal van klassen moeten weigeren. Ik geloof dat, indien wij ons niet op deze weg hadden begeven, wij de studies van onze kinderen moeilijk hadden kunnen betalen. Het is een niet-verwaarloosbaar bijkomend inkomen op ons bedrijf”, zegt Jacques.

De koeien melken en de kalveren en andere dieren te drinken geven, staan  op het programma tijdens een voormiddag vol ontdekkingen.
De koeien melken en de kalveren en andere dieren te drinken geven, staan op het programma tijdens een voormiddag vol ontdekkingen. - Foto: P-Y L

Nochtans zijn Jacques en Fabienne niet van plan om op hun lauweren te gaan rusten: stages op het bedrijf, boerengolf… zijn nieuwe activiteiten die aan deze familie toelaten om een band rond hun bedrijf te scheppen.

In de streek vindt men verschillende pedagogische hoeven. “Wij zijn met velen om zulke activiteiten voor te stellen, maar elk heeft wel zijn specifieke activiteiten. Dat maakt juist de rijkdom uit van het netwerk van bedrijven. We beschouwen ons daarom niet als concurrenten, maar eerder als bedrijven die elkaar aanvullen. Het komt zelfs voor dat wij personen of groepen doorsturen naar collega-bedrijven wanneer het nodig is.”

Na een rijkgevulde voormiddag bij de dieren, is er plaats voor de huifkar om op ontdekking te gaan langs de teelten en de boomgaarden.
Na een rijkgevulde voormiddag bij de dieren, is er plaats voor de huifkar om op ontdekking te gaan langs de teelten en de boomgaarden. - Foto: P-Y L.

Een ideaal kader voor ‘Le Jeune Ahmed’

Het was opnieuw via de mond-tot-mondreclame dat Jacques in maart 2018 plots een verrassende telefoon kreeg van Luc Dardenne, één van de gebroeders cineasten die reeds tweemaal een Gouden Palm wisten te veroveren op het Filmfestival in Cannes. Luc en zijn broer Jean-Pierre Dardenne waren inderdaad op zoek naar een hoeve die zou kunnen dienen als kader voor een deel van hun nieuwe film Le Jeune Ahmed, het verhaal van een geradicaliseerde jongere, die een weg voor reïntegratie in de maatschappij vindt via sociaal onthaal op de hoeve.

Het contact tussen de beide mannen verloopt zeer goed, maar toch duurt het tot september 2018 vooraleer Jacques nieuws krijgt van de cineast. In die maand werd de film gedraaid op het bedrijf. September werd dan ook een zeer heftige maand. “Ik hoopte dat één of andere scène op het bedrijf zou kunnen gedraaid worden, maar ik verwachtte niet dat er 22 intense draaidagen op het bedrijf zouden doorgaan”, zo lacht hij.

Wanneer wij ons rekenschap gaven van de omvang van de organisatie, hebben wij toch even de wenkbrauwen gefronst. Wij dachten dat wij de data van de draaidagen zouden kunnen kiezen, maar de planning lag voordien reeds helemaal vast. Van bij het begin hebben de beide cineasten de lat zeer hoog gelegd. Zij wilden dat ik permanent bij de filmploeg aanwezig was. Reden waarom onmiddellijk aan de Dienst voor Onderlinge Bedrijfshulp werd gedacht om het werk op de hoeve te laten verder gaan. Het is de filmproductie die deze kosten op zich heeft genomen om ons toe te laten de acteurs zo goed mogelijk te coachen, zodat zij de acties van werken op de hoeve zo goed mogelijk konden uitvoeren.”

Maar de acteurs coachen veronderstelt ook de vragen beantwoorden van de personen die rond het project draaien. Indien de vragen die gesteld werden in het begin naïef leken, getuigden ze vooral van de enorm grote afstand die er bestaat tussen de stedelingen en de landbouwers. In de loop van de maand hebben de artiesten, de geluidsmensen en de kostuumverzorgers enorm veel vragen gesteld. “De hoeve roept voortdurend vragen op over wat men wil doen. Ik heb getracht om er zo goed mogelijk en zo objectief mogelijk op te antwoorden door te tonen hoe men werkt. Het gebruik van fytoproducten, dierenwelzijn, en tal van andere thema’s zijn over de lippen gerold. Er was bovendien een belangrijk aspect van sensibilisering rond de realiteiten verbonden aan landbouwbedrijf. Men doet niet zo maar wat men wil en dat was duidelijk een beperkende factor tijden het draaien”, zo herinnert hij zich.

Anderzijds heeft het koppel heel veel kunnen opsteken van de filmwereld en hoe een film wordt gedraaid, facetten van een wereld waar zij anders nooit mee in contact zouden zijn gekomen. Dat alles was mogelijk dankzij een goede integratie van het koppel in de filmploeg. “Wij voelden ons onmiddellijk lid van een grote familie”, aldus Jacques.

Avontuur in Cannes

Eens het draaien was beëindigd, ging de film in post-productie. Het duurde vervolgens enkele maanden alvorens de gebroeders Dardenne konden aankondigen dat hun nieuwste film was geselecteerd om deel te nemen aan het vermaarde filmfestival in Cannes. Voor de cineasten was dat tevens de gelegenheid om het landbouwerskoppel uit te nodigen om de première van de film in de badplaats bij te wonen.

“Het is niet mijn wereld, maar ik had zin om het festival te ontdekken, achter de coulissen van dit festival te kunnen gaan, de hoogtepunten mee te beleven…”

Jacques denkt na: “Ik ben niet zeker dat ze werkelijk dachten mij de zien op La Croisette (n.v.d.r.: de beroemde strandboulevard met promenade in Cannes), maar wanneer ik ze vervoegde op het galadiner was het toch een zeer emotioneel moment. Ze hebben mij onder hun vleugels genomen gedurende de hele tijd dat ik op het festival was en op die manier hebben ze voor mij de deuren op een gans andere wereld geopend!”

En om terug te komen op de première van de film: “Bij onze aankomst in de zaal zijn de 4.000 aanwezigen gaan rechtstaan om de filmploeg minutenlang toe te juichen… Een sterk moment dat niemand onberoerd kon laten. Die emotie voelen, dat enthousiasme en die reacties van het publiek zien… Het is een ogenblik om nooit te vergeten. Ik zal waarschijnlijk nooit meer naar het filmfestival in Cannes gaan, maar wat een herinnering!”

Enkele dagen later, wanneer Jacques terug het werk had hervat op La Ferme de la Croix de Mer, kreeg hij een telefoontje om te melden dat de film op het festival in Cannes een prijs had weggekaapt. “Wij waren vol opwinding en op zoek naar alle mogelijke informatie die ons duidelijker kon maken welke prijs er gewonnen was. Wij voelden ons volledig betrokken bij het project. Alle scènes die op het bedrijf waren gedraaid, getuigen van veel menselijkheid en liefde.” Uiteindelijk vernamen ze dat de film de prijs voor de beste regie had gekregen op het festival.

Sedert het begin van dit avontuur onderhield het landbouwerskoppel zeer goede relaties met de beide cineasten. “Zij zijn menselijk, hardwerkend en vol respect voor hun medewerkers… Niet te verwonderen dat wij ons zo nauw verbonden met hen voelden”, zo glimlacht hij.

Sociaal onthaal

Naast hun pedagogisch onthaal willen Jacques en Fabienne zich ook engageren in het programma van sociaal onthaal dat door Accueil Champêtre (Onthaal op de hoeve) in Wallonië werd gelanceerd. Het initiatief is een landbouwdiversificatie met sociaal en solidair doel waarbij een persoon in moeilijkheden in een landbouw- of plattelandsstructuur wordt onthaald met het oog op een verbetering van zijn welzijn. “Als lid van de Raad van Bestuur van deze vzw wilde ik het voorbeeld geven. Ik heb dus kinderen van een gespecialiseerde school in een heel ander kader ontvangen. Indien we aan deze jongeren opnieuw de zin om te werken kunnen teruggeven door ze bij ons te ontvangen, waarom niet”, zo legt Jacques uit.

De boerderij blijft intrinsiek verbonden aan de grond. “De eerste twee jongeren kwamen begin juni op het bedrijf en kregen er kleine werkjes te doen. Ze waren begeleid van een coach. Ze kenden reeds het bedrijf en wisten wat van hen verwacht werd. Op termijn is het de bedoeling dat zij meer zelfstandig worden dankzij deze begeleiding.”

Op dit ogenblik is er nog geen contract op langere termijn opgesteld. “We zijn vertrokken voor een eerste proefperiode van vier weken. Vervolgens zullen alle betrokken partijen rond de tafel gaan zitten om na te gaan of het contract kan verder gezet worden of niet. Van mijn kant zou ik verder willen gaan voor de langere termijn. Het is niet op 14 weken dat men die jongeren zal kunnen helpen. Daarvoor is diepgaander werk op langere termijn nodig”, zo besluit onze gastheer.

Naar Piere-Yves Lorenzen

Lees ook in Veeteelt

Meer artikelen bekijken