Vogelbescherming treft 36 verschillende pesticiden aan in jonge dode mezen
Tussen eind maart en midden juni zijn er in Vlaanderen en Brussel 4.516 dode mezenjongen in nesten gemeld en in de dieren zijn in totaal 36 verschillende pesticiden aangetroffen. Dat blijkt uit een onderzoek van Vogelbescherming Vlaanderen en de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren (VELT). "Opmerkelijk is dat we in 89 van de 95 onderzochte nesten DDT ontdekten, hoewel het gebruik daarvan sinds 1974 verboden is", zegt Geert Gommers, pesticidenexpert bij VELT.
Vorig jaar kregen de verenigingen veel meldingen van ongeruste burgers over jongen van kool- en pimpelmezen die stierven in de nestkast. "Op dat moment werd de impact van vraat van buxusmotrupsen in tuinen steeds zichtbaarder, wat leidde tot het gebruik van pesticiden om dit specifiek aan te pakken. Burgers vroegen zich af of er een link gelegd kon worden tussen beide", stelt het onderzoeksrapport van Vogelbescherming Vlaanderen en Velt. Het is vrij normaal dat er een of meerdere jongen niet overleven in een nest, maar om na te gaan of pesticiden de oorzaak kunnen zijn van sterfte onder mezen, werd een oproep gelanceerd via www.sosmezen.be.
Het publiek kon tussen 29 maart en 15 juni dode jongen van kool- en pimpelmezen melden, en de oproep werd massaal beantwoord. "We zijn verrast door het hoge aantal nesten met mezenjongen die dood aangetroffen werden in de nestkast, met 1.101 meldingen en 4.516 dode jongen. Er kwamen meldingen uit alle provincies, met de meeste uit de provincie Oost-Vlaanderen", zeggen de twee natuurverenigingen. VELT en Vogelbescherming Vlaanderen lieten 95 nesten uit tuinen testen op de aanwezigheid van pesticiden. "In totaal troffen we 36 verschillende pesticiden aan, en in amper 4 van de 95 nesten vonden we geen pesticiden terug", zegt Gommers.
"Dat is zorgwekkend. Vooral omdat de mezen hoogstens twee weken oud waren en nog nooit buiten de nestkast waren geweest. We vonden zowel fungiciden (tegen schimmels), herbiciden (tegen onkruid), insecticiden (tegen insecten) als biociden terug. Opmerkelijk is dat we in 89 van de 95 onderzochte nesten DDT ontdekten, hoewel het gebruik daarvan sinds 1974 verboden is in België." Dat DDT zo vaak in de dode mezen wordt aangetroffen, is volgens het rapport vermoedelijk te wijten aan historische vervuiling van het milieu. "De gehaltes zijn laag, maar de impact van DDT is niet min, ook niet voor de menselijke gezondheid."
Of de aangetroffen concentraties hoog genoeg zijn om de sterfte bij jonge mezen te verklaren, is niet bekend. Verder onderzoek is ook nodig om na te gaan of de bestrijding van de buxusmot invloed heeft op de mezensterfte. "Wel vonden we in de mezenlichamen stoffen terug die gebruikt worden voor de bestrijding van de buxusmot. Ook pesticiden waarbij voor vogels het risico als 'hoog' beoordeeld wordt, vinden we terug in de dode mezen", zegt Inge Buntinx, bioloog bij Vogelbescherming Vlaanderen.
