Startpagina Actueel

Antwerpen en Limburg tellen veruit het meest aantal meldingen van schade door everzwijnen

In de voorbije 2 jaar zijn in totaal maar liefst 600 meldingen geregistreerd van schade door everzwijnen. Het gaat over schade aan gewassen, voertuigen en andere dossiers. Vooral de provincies Limburg en Antwerpen zijn getroffen. Landbouwleven vroeg de cijfers op bij het Agentschap Natuur en Bos.

Leestijd : 4 min

Voertuig aangereden door everzwijn’, ‘Everzwijnen ploegen tuinen om’ en ‘Landbouwgewassen lopen schade op door rondtrekkende everzwijnen’: krantenkoppen liegen er niet om. De enorme appetijt van wilde everzwijnen zorgt ook in Vlaanderen voor veel schade.

Meer en meer overlast

Everzwijnen veroorzaken meer en meer overlast in Limburg en de Antwerpse Kempen. Ze verlaten de bossen, wroeten op kerkhoven, vernielen (maïs)velden, sportvelden en gazons, en vooral: ze zijn levensgevaarlijk op de weg. Wekelijks gebeuren er ongevallen wanneer everzwijnen oversteken, meestal in het donker.

Everzwijnen zijn nagenoeg voortdurend op zoek naar lekkere hapjes en vinden die ook op akkers en in tuinen.

Everzwijnen kosten de sector jaarlijks miljoenen.
Everzwijnen kosten de sector jaarlijks miljoenen. - Foto: HVV

“Het zijn geen kieskeurige eters, ze verorberen alles wat hun pad kruist en energiewaarde bezit”, zegt men bij het Agentschap Natuur en Bos (ANB). “Ze woelen in graslanden, plunderen maïs- en graanvelden en laten hun eetplek zelden netjes achter.”

Plaatsen van raster

Wilde zwijnen zoeken regelmatig voedsel in landbouwgebieden. Hierdoor kunnen ze economische schade aan landbouwgewassen veroorzaken. Gewasschade kan ontstaan door vraat, wroeten, liggen, rollen, krabben en vertrappen. De meeste schade komt voor bij aardappelen, grasland (omwoelen), maïs en graan. Enkel het plaatsen van een degelijk zwijnenraster (110 cm hoog raster van betongaas) of schrikdraad omheen de teelten kan de overlast verhinderen.

De maatregel is echter praktisch niet altijd uitvoerbaar. Het succes van alle andere afweermiddelen (op basis van geur of geluid) is doorgaans maar van korte duur (wilde zwijnen leren snel). In een aantal gevallen zal, na overleg met alle betrokken actoren (landbouwsector, wildbeheerseenheden, Agentschap voor Natuur en Bos, natuurverenigingen), populatiebeheer nodig zijn.

Om aanspraak te maken op een schadevergoeding ben je verplicht één van de onderstaande maatregelen te treffen. Indien mogelijk moet je de soort bejagen of bestrijden op je perceel. De andere (vrijblijvende) ingrepen helpen de dieren weghouden. De tips komen van het Agentschap Natuur en Bos.

Omheining

Everzwijnen zijn wilskrachtige dieren, die zich niet zomaar van de wijs laten brengen. Je omheining voldoet dus het best aan een aantal voorwaarden, om ze zeker een halt toe te roepen. De omheining moet minstens de volgende kenmerken vertonen: hoogte van 1 m, maximum maaswijdte van max 10 cm, draaddikte min. 2 mm. Graaf de gaasdraad minstens 20 cm in.

Beweging

Een andere manier om everzwijnen te verjagen, is met behulp van een bewegende pop met licht- en/of geluidseffecten. Zo’n zichzelf opblazende pop beweegt met onregelmatige tussenpozen, wat gewenning voorkomt. Als je ze af en toe verplaatst, zal het effect nog groter zijn. Je zet er minstens één per 4 ha.

Lawaai

Een gaskanon of ander evenwaardig afschrikkend geluidssysteem ontmoedigt everzwijnen om jouw tuin of akker te naderen. Eén systeem per 4 ha zorgt voor voldoende decibels om je gewassen te beschermen.

Elektriciteit

Als je veel last hebt van hongerige everzwijnen, biedt een juist geplaatste elektrische afspanning rondom je eigendom een oplossing. Om een volwassen dier tegen te houden, zijn minstens drie elektrische draden nodig die op gelijke afstanden gespannen zijn, bij benadering op 20, 40 en 60 cm hoogte. Een elektrisch net met een maaswijdte van maximum 10 cm is even effectief.

Meldingen op E-loket

Landbouwleven vroeg de cijfers van schadegevallen op (tot begin december 2019). Uit de analyse van deze gegevens blijkt dat meldingen het vaakst uit Limburg en Antwerpen komen. In Vlaams-Brabant en Oost-Vlaanderen zijn er veel minder, in West-Vlaanderen was er in de voorbije 2 jaar geen enkele melding van schade via het E-loket. Wel lijkt het aantal meldingen af te nemen: van 375 in 2018 naar 219 in 2019. Of dat wil zeggen dat er minder schadegevallen zijn, is onduidelijk. Dat kan ook te maken hebben met de eventueel mindere bereidheid om aangiftes te doen.

SCHADE

Wie schade oploopt, kan dat melden op het E-loket van het ANB. “De schademeldingen zelf worden verwerkt door het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO)”, zegt Jim Casaer van het INBO. “De mogelijkheid om schade te melden via het E-loket is actief sinds het voorjaar van 2018. Langs deze weg kunnen zowel gewasschade als verkeersongelukken of schade aan tuinen, parken of andere worden gemeld.”

Toch schade?

Bekijk de algemene voorwaarden op www.natuurenbos.be/schade. Verzeker jezelf ervan dat je op een correcte manier één van de verplichte preventieve maatregelen hebt genomen. Verzamel de bewijsstukken van de schade en de genomen maatregelen. Bereken en bewijs de omvang van de schade. Deze moet minstens 300 euro bedragen om in aanmerking te komen voor een schadevergoeding. Meld de schade binnen 14 kalenderdagen aan het Agentschap voor Natuur en Bos via het e-loket of het formulier op de website www.natuurenbos.be/schade.

Lieven Vancoillie

Lees ook in Actueel

Landsbond Pluimvee vecht ministerieel besluit over kalkoenen aan

Pluimvee De Landsbond Pluimvee, de sectororganisatie voor pluimveehouders, heeft na overleg met de Vlaamse kalkoenenhouders, een verzoekschrift neergelegd bij de Raad van State tot vernietiging van het ministerieel besluit van 22 december 2023 van de Vlaamse regering tot vaststelling van de minimumvoorschriften voor de bescherming van kalkoenen.
Meer artikelen bekijken