Een nieuwe notering, meer inzicht in prijzen
De lockdown zal goed zijn geweest voor vleesboeren. Niet alleen omdat de prijs die aan de producent betaald werd een beetje zuurstof gaf, maar ook omdat in deze periode Coevia werd geboren. Het is een vzw die is opgericht door 8 jongeren uit Picardisch Wallonië die de markten voor rundvlees transparanter willen maken, zodat een beter inkomen kan worden behaald. Een gesprek met Charles Schotte, en Aurélien Holvoet en Aurélien Durant, 3 leden van het bestuur.
Coevia werd door veehouders opgericht aan het begin van de lockdown. De coöperatie, de eerste in haar soort, is dus pas enkele maanden uit. Maar voor Aurélien Holvoet, Coevia's secretaresse, lag het idee is al enige tijd aan het rijpen. "Onze eerste ORI-bijeenkomst – ORI staat voor ‘Organizing, Reflecting, Generating Ideas’ - werd begin maart gehouden, net voor de lockdown. Het was vooral gericht op het vraagstuk van een duurzaam en eerlijk inkomen in de rundvleessector", legt Aurélien uit.
Het idee waar vandaan vetrokken is: een coöperatie met het doel het inkomen van de vleesveehouders te verbeteren. Maar eerst leek het hen belangrijk om een systeem voor het uitwisselen van informatie op te zetten, dat kan helpen om het prijssysteem transparanter te maken. In de afgelopen weken, of zelfs maanden, werkte de organisatie aan het ontwarren van alle informatie.
“We proberen ook om medewerkers te vinden die bereid zijn om mensen in de juiste richting te trekken om een betere dialoog te voeren en zo samen te kunnen werken met de andere schakels in de keten.
Het initiatief brengt een broodnodige frisse wind in de sector. Voor deze jonge vrijwilligers, gemiddeld 30 jaar oud, is het initiatief een ondersteuning van de veehouders. "Als jonge mensen die beginnen in de sector, zijn we ons ervan bewust dat we (als sector, red) een plafond hebben bereikt en dat we een positieve langetermijnvisie nodig hebben… een bepaalde zekerheid voor een sector die al jaren worstelt", legt Charles Schotte, voorzitter van de vereniging.
"Voorlopig is Coevia een vereniging zonder winstoogmerk, maar op de lange termijn zal het een springplank moeten zijn naar de status van coöperatie. We willen beslist onze toekomst in eigen hand nemen, want de producent wordt niet betaald voor zijn werk en de risico's die hij neemt!”
Een wekelijkse notering
Terwijl het pad verre van eenvoudig is, zijn deze veetelers begonnen met het groeperen van informatie om een notering te creëren op basis van het verzamelen van gegevens van veetelers. Via een online formulier. "Het verslag wordt elke dinsdag om 8 uur 's morgens per e-mail naar de leden gestuurd. We publiceren ze relatief vroeg in de week om een betere respons te krijgen met betrekking tot de verkoop van onze dieren", legt Aurélien uit.
Vandaag schrijven bijna 195 mensen zich in voor de nieuwsbrief. "De notering heeft ook tot doel boeren beter te laten begrijpen hoe een prijs tot stand komt, om zo producenten te helpen beter te verkopen.” Er wordt vooral informatie over de classificaties verstrekt. "We willen de mensen een idee geven van de markttrend van week tot week. Maar het feit dat één producent een dier voor die prijs verkoopt, betekent niet dat alle andere producenten voor die prijs moeten gaan. Daarom is het essentieel om uw classificaties te kennen en te informeren naar ivb of cw3c. Omdat de veehouder duidelijk een verantwoordelijkheid heeft bij de verkoop van zijn dieren", vervolgt hij.
Hoe meer veehouders hun verkoopgegevens delen, hoe nauwkeuriger de notering zal zijn en hoe meer gestandaardiseerd de trends zullen zijn. "Dat is belangrijk. We merken dat de prijs die voor vergelijkbare dieren wordt betaald, afhankelijk is van de regio waar u zich bevindt. In Vlaanderen is het een andere zaak, de prijs die daar betaald wordt is vaak hoger. We betreuren bepaalde prijsmonopolies en slechte gebruiken die ertoe leiden dat de veehouder niet de juiste prijs heeft gekregen! "Vooral omdat een veehouder die een dier verkoopt pas 3 weken later de prijs weet die hij krijgt. De industrie heeft de neiging om te stoppen met vechten voor een lucratieve prijs door misschien een beetje overmoedig te zijn.”
Een ondoorzichtige markt
Door zichzelf de juiste vragen te stellen en te onderzoeken, realiseerden de leden van Coevia zich hoe ondoorzichtig de markt kan zijn. Met de hulp van Nicolas Marchal van de Waalse Landbouwfederatie, vonden deze jongeren een oneerlijke handelspraktijk. Bijna 90% van de karkassen worden verkocht volgens aanbiedingsvormen waarbij de nieren, de staart, de longhaas enz. worden verwijderd. Dat komt neer op een verlies van 0,8% tot 1,2% van het karkasgewicht. Oftewel 4 tot 6 kg vlees voor een gemiddeld stierkalf wordt over het algemeen niet aan de producenten betaald.
Aurélien Holvoet: "Dit is een van de praktijken die we aan de kaak stellen! We willen echter de andere schakels in de keten niet uitsluiten. Ons doel? Bovenal is het om een veehouder te blijven en niet om verschillende hoeden op te zetten en dan halfslachtig werk te doen.
Aurélien Durant gaat hier verder op in. "Veel fokkers mopperen en weten niet meer hoe ze hun dieren moeten verkopen. We weten dat velen van hen per stuk verkopen, maar er zijn veel andere manieren om te verkopen op een manier die eerlijker is voor de veeteler.”
Een brutomargemodel
De secretaris start met een andere tool die Coevia in samenwerking met de landbouworganisaties Fwa en de FJA en landbouworganisatie Fugea ontwikkelt: een model dat de brutomarge binnen de sector becijfert. "We proberen in openheid te werken met spelers in de grote en middelgrote distributiesector. Maar als je naar de cijfers kijkt, is het duidelijk dat de verdeling van de marges oneerlijk is en dat de boeren alleen de kruimels krijgen." En om een voorbeeld te noemen: "Als een veehouder ooit een omzet van 2.500 euro voor één dier realiseerde, zou een winkelier, na het versnijden van het dier, een omzet van bijna 6.000 euro hebben. De nettowinst voor de distributeurs tijdens de promotieperiode ligt tussen 5 en 7%; buiten de promotieperiode ligt deze winst meer op 10 tot 15%. Maar als een veehouder op een omzet van 2.500 euro een winst van 2% pakt, kan hij zijn pet in de lucht gooien.”
Een andere actie die is opgezet: de prijsvergelijker voor supermarkten. "We kunnen de goede en de slechte leerlingen in de klas identificeren door te weten dat de PAT-prijzen allemaal in een zakdoek zitten.” Dit stelt ons in staat om oneerlijke praktijken aan de kaak te stellen die rechtstreeks van invloed zijn op ons inkomen. De promotieprijzen in de supermarkten hebben een directe invloed op het inkomen van de boer doordat ze de markt onder druk zetten. Wanneer een supermarkt de beste prijs claimt, moet het dit ergens gaan zoeken. En aangezien veeboeren geen gemeenschappelijk blok voor het verkopen van hun vee hebben, komt de druk daar terecht."
"We hebben het ook gezien tijdens de Coronacrisis. De vleesprijzen zijn vanaf maart gestegen, maar de eerste tekenen daarvan hebben we pas begin mei gehad. Een maand of 2 hebben de retail en de handel gewacht en er een beetje van geprofiteerd. Het is des te oneerlijker dat wanneer de prijzen dalen, de boer direct getroffen wordt."
Voor de voorzitter van de vereniging is het niet de bedoeling om de hele sector in vraag te stellen. "Iedereen moet de kost verdienen. We willen gewoon dat er meer rekening wordt gehouden met ons werk en dat we eerlijker worden betaald. Daarom is het belangrijk om een betere samenwerking tussen de boeren te hebben."
Ondanks alles wil Coevia positief zijn. "We zien dat sommige zaken in openheid met de sector willen werken om haar in staat te stellen te overleven. Sommigen hebben begrepen dat als het telen van vee niet eerlijker wordt beloond, het gedoemd is te verdwijnen met alle gevolgen van dien."
Voor Aurélien Durant is dit des te paradoxaler omdat het beste beeld van vlees vooral het grazen van het rund is en niet een karkas dat aan de haak hangt. "Bloed trekt niemand aan!"
Eerst Belgisch witblauw, dan de rest?
De vereniging heeft geen gebrek aan ideeën voor de toekomst. De leden komen regelmatig bijeen om te beslissen in welke richting ze gaan.
Op dit moment is Coevia nog steeds gespecialiseerd in het Belgisch blauwwit en wordt het gehost op de website www.blanc-bleu-belge.com. "We geven er de voorkeur aan ons eerst te wijden aan het Wit-blauw voordat we onze altaren uitbreiden naar andere rassen. Het is zo'n specifiek ras. We willen niet aan veel projecten meedoen en slechts de helft ervan doen."
Deze jonge mensen roepen veehouders op om zich bij hen aan te sluiten. "Hoe meer boeren aanmelden voor onze lijst, hoe nauwkeuriger het systeem en hoe beter we zullen verkopen." Want, zoals Aurélien graag zegt: "Samen staan we sterk en zullen we sterk staan.”
Landbouwleven plaatst de Coevia-noteringen op haar marktpagina’s.
