Pachagreens en Maïsterplan winnen Newbie Awards 2020

Nieuwkomers zijn cruciaal voor het behoud van de Europese landbouw zowel als voor de ontwikkeling van het Europese platteland. Newbie tracht daarom de hindernissen van die nieuwkomers te overbruggen en handvaten aan te reiken voor de realisatie van succesvolle bedrijfsstrategieën. Het Newbie-netwerk biedt een uniek platform voor nieuwkomers, opvolgers, adviseurs, onderzoekers en belangrijke regionale en nationale actoren.

Newbie bestaat uit een consortium van 10 internationale organisaties uit 9 landen. Stichting Wageningen Research (Nl) coördineert het project, KU Leuven is partner vanuit ons land. Het project loopt 4 jaar, van januari 2018 tot december 2021.

Jaarlijkse award

De definitie ‘nieuw’ ziet de organisatie trouwens best breed. Nieuw staat immers niet noodzakelijk voor jong, maar slaat ook op durvers die uit een andere sector de sprong wagen naar de land- of tuinbouw of bestaande landbouwers die een heel nieuwe wending geven aan hun bedrijf. Maar ieder jaar wagen slechts enkele nieuwelingen zich aan de sprong naar de landbouwsector. Daarom organiseren de projectpartners jaarlijks de Newbie Award. Olivier Mehuys uit Diksmuide werd begin 2019 de eerste Newbie. Boer Olivier combineert de productie van natuurrundsvlees met de productie van eieren via een mobiele kippenstal.

In november 2019 lanceerden de Belgische organisatoren een oproep naar kandidaten voor de editie 2020. Vijf laureaten werden geselecteerd. In mei boog de jury van experten over de inzendingen, het grote publiek kon via de Newbie Facebook-pagina stemmen op hun favoriet.

Dinsdagavond, 8 september, werden in Muizen de winnaars van de tweede Newbie-wedstrijd bekendgemaakt. De organisatie opteerde er dit jaar voor om zowel een juryprijs als een publieksprijs, op basis van de online stemmen, uit te reiken. De winnaars worden de nieuwe ambassadeurs van Newbie België. De winnaars krijgen geen geldprijs, maar kunnen deelnemen aan diverse internationale initiatieven van het Europese Newbie-project.

Pachagreens wint de juryprijs

Tom De Windt en zijn team van Pachagreens wonnen de juryprijs van de editie 2020. Na enkele omzwervingen in de hotel- en cateringwereld en een periode als reisleider in Zuid-Amerika, strandde Tom terug in eigen land. “Ik zag er heel wat ecologische dorpen en leerde gezonde teelten zoals bijvoorbeeld spirulina en tarwegras kennen. Ik wilde deze – als vegetariër – hier zelf uittesten.” Hij startte uiteindelijk eind 2016 met het landbouwbedrijf Pachagreens in de regio Gent.

“In mijn zoektocht naar de juiste teelt merkte ik ook dat microgroenten (niet te verwarren met kiemgroenten of mini-groenten) voornamelijk uit Nederland kwamen. Ik zag daarin een opportuniteit als echte groente, niet zomaar als decoratie op het bord.” Pachagreens produceert nu verschillende soorten microgroenten in een oude serre. Voor de afzet werkt Tom samen met onder andere Bio Planet en AH Delhaize. De microgroenten worden gekweekt op hennepmatjes en zijn na 10 à 14 dagen klaar. Oogsten gebeurt met behulp van een zelf ontworpen snijmachine.

Eerste publieksprijs gaat naar Maïsterplan

Het enthousiaste jonge koppel, Janne en Maxime, wist het online publiek achter Maïsterplan te scharen. In 2019 waagden zij de overstap naar de landbouw door het bedrijf over te nemen van haar ouders. Hun boerderij ligt niet ver van het centrum van Damme. “Het was – zelfs als boerendochter – geen evidente stap om vanuit Antwerpen terug naar het platteland te keren”, vertelt Janne. “Toch vonden we dat we het familiepatrimonium niet mochten laten teloorgaan.” Als zekerheid behielden beiden hun (deeltijdse) job als leerkracht en als ingenieur.

“We borrelden onmiddellijk van de ideeën. Er is immers een groot contrast tussen de stadsbewoners en het platteland. We willen de landbouw meer laten beleven in deze toeristische regio, een grotere verbinding creëren met de bevolking. En we willen in de toekomst op een meer extensieve manier werken, de omschakeling naar bioproductie is gestart. We dromen onder meer van quinoa of hennep, maar dat blijkt volgens de gecontacteerde onderzoekers nog te vroeg voor de praktijk.” Maar niet getreurd, het koppel bleef niet bij de pakken zitten. Maxime: “We pikten onder meer de draad terug op met een oude traditie op dit bedrijf, een maïsdoolhof. Ons echt Dams polderlabyrint slaat aan. Onze ervaring in de horeca en als leerkracht hielpen om dit op een frisse manier aan te pakken.” Het koppel zette dit jaar niet minder dan 15 jobstudenten in om de werking vlotjes te laten lopen. Ronddolen in dit labyrint kan trouwens nog elk weekend tot eind september, maar vergeet niet te reserveren.

Inspirerende projecten

Ook de 3 andere laureaten hadden bijzondere projecten. Hun verhaal kan ook andere nieuwkomers inspireren. Een overzicht.

- Kopje Zwam: Achter het uithangbord van microgroenten en oesterzwamburgers schuilt een creatief en vernieuwend systeem dat de filosofie van de circulaire landbouw in elke stap toepast.

- Urban Harvester: Alexandre en Olivier kweken jaarrond aromatische planten in een zelf ontworpen verticaal productiesysteem op de Abbatoirsite in Anderlecht. Hun producten kan je vinden in de filialen van Delhaize, FreshMed en Färm.

- Vrijselhof: Joe startte 3 jaar geleden een biologisch gecertificeerd agroforestry project op in Kontich. De focus ligt sterk op een goede en gezonde bodem. Hij streeft naar een permacultuurproject dat lokale klanten kan voorzien van alles wat er op hun bord ligt. Er zal ook plaats zijn voor sociale tewerkstelling.

De Newbie Award 2021 wordt eind dit jaar gelanceerd.

Anne Vandenbosch