Newbie Award 2020 – “Microgroenten zijn lekkere gezondheidsbommetjes”

PachaGreens ligt redelijk ‘verborgen’ in een oude azaleaserre in Desteldonk, een noordelijke deelgemeente van Gent. Een gedeelte van de serre is gevuld met tafels met piepjonge plantjes. En daar draait het hier om, de teelt van microgroenten. Zaakvoerder Tom De Windt wijst er me al onmiddellijk op om microgroenten vooral niet te verwarren met kiemgroenten of minigroenten.

Reiskriebels overheersen

Tom heeft geen roots in de land- of tuinbouwsector. “Ik had indertijd ook niet onmiddellijk gedacht dat ik hierin terecht zou komen. Ik studeerde immers hotelmanagement in Brussel. En al tijdens mijn stage van 4 maanden in Litouwen, kreeg ik serieuze reiskriebels te pakken.” Zijn eerste werkervaringen in de horeca en catering gaven hem dan ook geen voldoening.

Tom verhuisde naar Sevilla, in het zuiden van Spanje, leerde er Spaans en ging er in een jeugdherberg aan de slag. Maar ook hier kon hij zijn ei niet kwijt. Hij begon een opleiding als reisbegeleider, georganiseerd door de provincie Oost-Vlaanderen.

Het kon niet uitblijven… Tom vertrok in 2010 naar Ecuador in Zuid-Amerika. “Het was een boeiende en fijne periode als reisbegeleider. Ik leerde er enorm veel van de lokale bevolking. Ik volgde er zelfs een opleiding permacultuur. Dat is de leer van duurzame zelfvoorzienende systemen. In die regio zijn er ecodorpen die helemaal volgens die methode leven. Die brede manier van omgaan met duurzaamheid trok me ongelooflijk aan. Ik kwam er ook in contact met een alternatieve dokter. Hij hechtte veel belang aan de kracht van chlorofyl, wat veel aanwezig is in bladgroenten maar ook in spirulina. Spirulina is een eencellige blauw-groene zoutwateralg die heel voedzaam én gezond blijkt.”

De kracht van chlorofyl

Hoewel Tom zich in Zuid-Amerika erg in zijn sas voelde, besloot hij om in 2014 terug te keren. “Dat was een moeilijke keuze, maar mijn roots liggen hier natuurlijk. Ik voelde dat ik moest terugkeren, ik wilde hier een verschil maken.” Tom volgde zijn intuïtie, gaf zijn relatie op en kwam naar België terug. “Ik had niets, enkel mijn rijke ervaring”, herinnert hij zich. Tom ging terug aan de slag in de hotelbranche.

Tom sloeg ook aan het sporten en in zijn voorbereiding op een marathon greep hij terug naar de gezondheidsadviezen omtrent chlorofyl uit Zuid-Amerika. “Ik begon spirulina in poedervorm te gebruiken, maar dat was precies ‘dood materiaal’. Ik zocht naar ander bronnen van chlorofyl en kwam uit bij tarwegras. Dat was enkel via Nederlandse leveranciers te verkrijgen, dus ik begon het zelf te kweken. Tarwegras is niet verteerbaar door de mens, maar het sap ervan is wel heel voedzaam. Het is intens van smaak, maar met een dagelijks jeneverglaasje ervan voelde ik me super”, lacht Tom. Hij liep een succesvolle marathon. “En dat was zeker deels te danken aan dat geperste tarwegras!”

Microgroenten zijn meer dan decoratie

Overtuigd van het succes startte Tom als tarwegrasboer. “Ik brouwde de sapjes op beperkte schaal. Ik reed ermee naar evenementen met mijn bakfiets en verkocht het in een sapjesbar.” De opbrengsten waren beperkt, bijklussen was nodig. Tom kwam opnieuw in de horeca terecht.

Daar stelde hij vast dat bij heel wat gerechten slechts een decoratief plukje microgroenten werd toegevoegd. “Omdat ik de kracht van chloroyl kende, zag ik er een opportuniteit in als échte groente op het bord. Bovendien bleken er toen enkel Nederlandse producten geleverd te worden.”

Het was de start van PachaGreens. “Ik vond in 2016 een oude serre in Desteldonk waarvan ik een gedeelte kon huren, ideaal voor de teelt van deze microgroenten. Ik startte met zonnebloem, broccoli, radijs, erwten en basilicum. Ik zag ook onmiddellijk potentieel van salademengelingen met deze soorten.”

Specialisatie

Ondertussen bleef Tom zich ook bijscholen. Hij volgde onder meer seminaries van ondernemerscoach Carl Van de Velde. “Ik was al onder de indruk van een eendagsopleiding die ik bij hem volgde. Hij geeft een heel goede basis voor ondernemers. Zijn cursus heeft me zeker geholpen bij latere beslissingen. Zo dacht ik bijvoorbeeld al snel na over de afzet van de microgroenten. Enkel leveren aan horeca, waar ze dan toch voornamelijk decoratief zou worden gebruikt, of me vooral richten op B-2-B, dus rechtstreeks naar particulieren?”

Ook het creëren van duurzame kringlopen speelde nog door Tom zijn hoofd. Hij wilde telen met weinig impact op de omgeving. De combinatie van microgroenten met viskweek – waarbij de vissen nutriënten leveren voor de teelt van de groenten –, bleek echter onrendabel.

Tom hakte de knoop door en richtte zich op de productie van kant-en-klare salademixen met microgroenten.

PachaGreens in een hogere versnelling

Tom koopt het zaad voor de microgroenten aan in Italië. Intussen breidde het gamma nog uit met 3 soorten radijs, rode kool, paksoi, mosterd, mizura en het aloude tarwegras.

Er wordt gezaaid in trays (56 x 31 cm) waarin een substraat ligt van hennepvezel. “Hennep wordt duurzaam gekweekt en het substraat is goed te composteren”, verklaart Tom zijn keuze. “Die hennepvezel wordt op rol aangeleverd. Eerst sneden we die matjes nog zelf op maat, maar nu gebeurt dit door maatwerkbedrijf Zonnehoeve. Dat is een hele verbetering!”

Na het zaaien worden de trays een viertal dagen gestapeld gestockeerd in een donkere kiemkamer. “De zaadjes kiemen in de hennepvezel. Er ontstaat een fragiel blaadje van ongeveer een centimeter. Vervolgens is het tijd voor groei, voor aanmaak van chlorofyl. Dat vergt vocht, licht en warmte. Bijkomende voedingsstoffen zijn niet nodig voor deze miniplantjes, het zaadje beschikt over voldoende groeikracht. De trays worden geschikt op de tafels in de serre. Op een weekje tijd groeien ze uit tot ware microgroenten met 2 bladlobben, geen échte blaadjes dus. Op een 10 à 14 dagen zijn ze dus oogstklaar. Het is een snelle productiecyclus.”

Het oogsten gebeurde vroeger volledig manueel, maar inventieve Tom ontwikkelde met zijn team een eigen automatische snijmachine. Een lopende band met snoeischaar en blazer verlicht het werk. De afgesneden microgroenten worden vervolgens wel nog manueel gemengd en verpakt. Naargelang de bestemming is dit in kratten van 1 kg of biologisch afbreekbare plastic doosjes van 55 g. “Vandaag hebben we 15 soorten microgroenten waarmee we 4 salademengelingen maken. Dat is voorlopig voldoende, maar mogelijk maken we in de toekomst nog wel ‘speciallekes’ voor bepaalde gelegenheden, zeg maar Valentijn ofzo.”

Mooie klantenportefeuille

Als eenmanszaak stond Tom ook zelf in om afnemers te vinden van deze gezonde smaakbommetjes. En daar is hij heel goed in geslaagd: PachaGreens levert intussen onder andere aan Bio Planet, Cru, OKay en AH Delhaize. “Bij Bio Plant en Cru leveren we in doosjes voor particulier gebruik. Die vullen we zelf. Daarnaast heb ik ook klanten die in bulk afnemen. Die kratten van 1 kg worden verkocht via een groothandel. Vroeger reed ik deze zelf nog rond naar de eindklanten. Ik heb geleerd dat je sommige zaken moet loslaten om er uiteindelijk beter van te worden. Een ander bedrijf koopt onze microgroenten in bulk en herpakt ze in zakjes. Die vind je onder de naam Gourmet Greens salades bij OKay.”

De PachaGreens microgroenten slaan aan. “Er is zeker een markt voor”, stelt Tom. “Onze volumes gaan de hoogte in. Onlangs produceerden we zelfs 280 kg op een week. Meestal ligt onze oogst op ongeveer 200 kg per week, vorig jaar was dit nog maar 100 kg. Ik zie ons volgend jaar wel evolueren naar 500 kg.”

Evolutie naar PachaGreens 3.0

Om die groei te verzekeren, weet Tom dat zijn bedrijf zal moeten veranderen, zowel inzake het productieproces als het management.

Op langere termijn hoopt Tom naar een andere eigen locatie te kunnen verhuizen. Op iets kortere termijn wil hij alvast de bestaande serre automatiseren. “Zoals in een modern tuinbouwbedrijf moeten de plantjes automatisch, dus op mobiele groeitafels, doorheen de serre kunnen bewegen. Zo wordt de ruimte beter benut en kunnen sommige processen geautomatiseerd worden. Ik wil ook een zaaimachine en een reinigingsstraat. Zo zal het productieproces efficiënter verlopen. Vandaag moeten immers nog heel wat taakjes – trays afwassen, zaaien, water geven… – manueel gebeuren. Ik wil evolueren naar PachaGreens 3.0!” Om dit te realiseren diende Tom intussen een dossier in bij het VLIF.

Toekomst verzekeren

De evolutie van PachaGreens was een goede leerschool voor Tom: “De opstart, personeel aanwerven (zie kader), afzet zoeken…, je moet telkens zelf beslissingen nemen. Een eenmanszaak heeft zeker voor- en nadelen.” De jury van de Newbiewedstrijd was alvast onder de indruk van de realisaties van Tom. “Zodra ik de oproep zag, schreef ik me in. Zo’n initiatief met een innovatief karakter, dat past wel bij PachaGreens. Wat de uitkomst ook zou worden, zo’n wedstrijd brengt onze microgroenten onder de aandacht. Het was dan ook natuurlijk dubbelleuk om te winnen”, zegt Tom trots.

Voor deze jonge ondernemer is het nu echter tijd voor een volgende stap. “Ik wil graag van PachaGreens een vennootschap maken. Ik weet van mezelf dat ik dikwijls te empathisch ben bij onderhandelingen of beslissingen. Ik heb nood aan een andere ondernemer, een investeerder, langs mijn zijde. Iemand die bijvoorbeeld het verkoopgedeelte op zich kan nemen.”

Dit verhaal wordt ongetwijfeld nog vervolgd!

Anne Vandenbosch