Het onderzoek bestaat eigenlijk uit twee afzonderlijke, maar wel aan elkaar gelinkte onderzoeken. Het eerste draait rond de groep landbouwbedrijven, onder meer actief in akkerbouw, veeteelt, voedingsindustrie (zuivel) en mestverwerking (co-vergisting en biogas).
De hele keten van A tot Z in handen
"Zij hebben met andere woorden de hele keten van A tot Z in handen en dat maakt de groep erg fraudegevoelig", aldus het parket. "Recente doorlichting en vaststellingen van de Mestbank brachten aan het licht dat er bij de gerapporteerde stalen van de firma's van de groep vermoedens waren van fraude met de verhouding dikke/dunne fractie en met de gehaltes nitraat en fosfaat. De Omgevingsinspectie had de voorbije jaren al meerdere milieumisdrijven vastgesteld bij bedrijven van deze groep."
Het tweede onderzoek spitst zich toe op het mestverwerkend bedrijf, dat nauw zou samenwerken met de landbouwbedrijven. "De groep uit Merksplas voert onder meer een grote hoeveelheid mest (dikke fractie) en digestaat af naar de firma in de Waaslandhaven", stelt het parket. "De Mestbank had meerdere vergelijkbare onregelmatigheden vastgesteld in stalen van de twee clusters.
In beide onderzoeken komen een aantal dezelfde rechtspersonen en natuurlijke personen terug die in beide groepen actief zijn. Concreet zou er sprake zijn van grootschalige fraude met mest, onder meer door het uitvoeren van grote aantallen niet-geregistreerde mesttransporten en het manipuleren van analyseresultaten van staalnames van mest. Ook zijn er volgens het parket vermoedens dat meerdere niet-aangegeven afvalstromen werden aangevoerd naar en verwerkt in verschillende co-vergisters.
"Niet alleen werden in dat geval de afvalstromen niet geanalyseerd conform de Vlarema-voorschriften, maar mogelijk is er ook sprake van afvalstromen die per definitie niet voor vergisting in aanmerking komen", verduidelijkt het parket. "De invoer van niet-aangegeven afvalstromen in de covergistingsinstallaties kan ook een impact hebben op het rendement van de biogasinstallatie en zo ook op de berekening van de groenestroomsubsidies die men hiervoor verkrijgt van de Vlaamse overheid. Verder zijn er ook aanwijzingen dat bij de verwerking van mest in de bedrijven van de groep uit de Waaslandhaven de strenge (door Europa verplicht gestelde) hygiënevoorschriften niet correct zouden worden nageleefd."
Grensoverschrijdende mesttransporten van afval en mest
Ook grensoverschrijdende transporten van afval en mest zouden niet altijd correct zijn aangegeven. Het onderzoek breidt zich ook uit tot de mogelijke betrokkenheid van een geaccrediteerd labo bij het vervalsen van stalen en analyseresultaten, besluit het parket. Er vonden donderdag 24 huiszoekingen plaats in Vlaanderen en 8 in Nederland, omdat de firma uit de Waaslandhaven ook daar actief is en er ook in Nederland al een onderzoek liep.
Naast de arrestaties en de inbeslagname van voertuigen en opleggers werden er ook stalen genomen bij installaties. De feiten worden op dit moment gekwalificeerd als criminele organisatie, valsheid in geschriften en oplichting, maar ook inbreuken op het mestdecreet, het omgevingsvergunningsdecreet, het decreet algemene bepalingen milieubeleid, het materialendecreet, de Europese Verordening inzake overbrenging van afvalstoffen en de Europese Verordening inzake dierlijke bijproducten.
Het parket geeft donderdag nog ter achtergrondinfo mee dat Vlaamse en Nederlandse veehouders nog altijd met een groot mestoverschot kampen en dat het afvoeren van overschotten steeds duurder wordt, terwijl akkerbouwers graag meer mest ontvangen dan toegestaan omdat gewassen dan een hoger rendement leveren. "Deze twee factoren zorgen ervoor dat het interessant wordt voor 'mesthandelaren' die buiten het wettelijk kader willen treden", aldus nog het parket.
