De maatschappelijke druk op gewasbeschermingsmiddelen is de laatste jaren alleen maar gestegen. Veel burgers zien het herbicideglyfosaat het liefst verdwijnen.
Er zijn enorm veel rechtszaken met betrekking tot gewasbeschermingsmiddelen en verschillende wetenschappers waarschuwen voor een insectenapocalyps.
-50 % gewasbescherming
Dit alles leidde ertoe dat de Europese Commissie besloot om een ambitieus doel voorop te stellen met betrekking tot gewasbescherming in de Europese Green Deal als een deel van de ‘Farm to Fork’ strategie.
Zo moet het gebruik en de risico’s van gewasbescherming met 50% gereduceerd worden tegen 2030. Over hoe dit moet gebeuren, is er echter nog veel debat.
Intussen blijkt uit een uitgebreid rapport van Eurostat, de dienst statistiek die verbonden is aan de Europese Commissie, dat ons land bij de top van Europa behoort voor de reductie van gewasbeschermingsmiddelen. Vergeleken met het gemiddelde van de periode 2011-2013 bedroeg die vermindering in 2019 maar liefst 35%.
“In het rapport van Eurostat over de sleutelcijfers inzake de Europese voedselketen voor de domeinen landbouw, voeding en omgeving, doet België het zeer goed in het beheer van het risico verbonden met het gewasbescherminggebruik”, stelt federaal landbouwminister David Clarinval.
Werkzame stoffen
De soorten werkzame stoffen die in gewasbescherming worden gebruikt veranderen. Daarom is de hoeveelheid verkochte gewasbescherming alleen niet indicatief voor de potentiële gevaren die aan het gebruik van gewasbescherming zijn verbonden. “Geharmoniseerde risico-indicatoren omvatten ramingen van het risico van het gebruik van gewasbescherming op basis van het gehalte aan werkzame stoffen. De EU-strategie Van Boer tot Bord heeft tot doel om het risico van gewasbescherminggebruik tegen 2030 met de helft te verminderen (op basis van een vergelijking met het gemiddelde risico in de periode 2015-2017).”
Het risico als gevolg van het gebruik van gewasbescherming in de EU was in 2019 21% lager dan het gemiddelde over 2011-2013; deze indicator heeft betrekking op alle sectoren van de economie, niet alleen op de verkoop aan de landbouw. In deze periode is het risico als gevolg van het gebruik van gewasbescherming in een meerderheid van de EU-lidstaten gedaald. De grootste daling vond plaats in Roemenië, met 62%. Daarna volgden Luxemburg en Denemarken.
In deze rangschikking staat ons land op de 9de plaats.
We doen beter dan bijvoorbeeld Nederland, maar dan weer wat minder goed dan ons buurland Frankrijk en dan Denemarken. Het risico is gestegen in Finland, Oostenrijk, Cyprus, Letland en Estland.
Er moet op gewezen worden dat dergelijke stijgingen zich kunnen voordoen in landen die beginnen met een uitgangssituatie die veel lager is dan het EU-gemiddelde.
Wat met verkoop?
De verkoop van bestrijdingsmiddelen in Europa bedroeg in 2019 ongeveer 330.000, of ongeveer 20.000 ton minder dan in 2018 en ongeveer 30.000 ton minder dan in 2011.
De EU-lidstaten die het meest gebruikmaakten van gewasbescherming verschilden per soort: Duitsland gebruikte de meeste insecticiden en acariciden, Spanje de meeste fungiciden en bactericiden, Polen de meeste plantengroeiregulatoren, en Frankrijk de meeste herbiciden.
In het rapport van Eurostat van december 2021, bevatten de geharmoniseerde risico-indicatoren ramingen van het risico verbonden met het gebruik van gewasbescherming op basis van het gehalte aan werkzame stoffen, en niet enkel in functie van het verkoopvolume.
Objectieve klassering
David Clarinval, minister van Landbouw: “Deze cijfergegevens geven een objectieve klassering van de situatie van elke lidstaat met het oog op het aanpakken van de uitdagingen in verband met de Europese Green Deal. Ik ben zeer blij met de resultaten behaald door ons land, dat zich steeds meer toelegt op de vermindering van het risico verbonden met het gebruik van gewasbescherming. België en de Belgische landbouwers in het bijzonder, die vaak bekritiseerd worden, zijn in werkelijkheid de goede leerlingen in Europa en in de rest van de wereld.”
