Eco2: Natuur verzorgen voor betere natuur en beter boeren
Eco2 viert zijn vijfjarig bestaan en dat wordt ook in alle provincies gevierd. In het Oost-Vlaamse Maldegem kwamen Boerenbond-voorzitter Sonja De Becker en Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Joke Schauvliege meevieren. Beiden waren blij met de erkenning van het Agrobeheerscentrum als natuur- en milieuvereniging, maar ook de landbouw wint bij oordeelkundig natuurbeheer.
Secretaris bij Agrobeheercentrum Eco2 Bart Schoukens toonde zich bij de viering van vijf jaar Eco2 trots op het traject dat de Agrobeheergroepen in Vlaanderen hebben afgwerkt. Vlaanderen telt er nu 31, verdeeld over alle provincies, al loopt de provincie West-Vlaanderen iets achter. De reden hiervoor hoeft niet ver gezocht te worden: waar landbouwgrond het duurst is, ligt de nadruk het meest op het landbouwkundig maximaliseren van elke vierkante meter. Maar ook in West-Vlaanderen zijn er een aantal bestaande agrobeheergroepen, en zijn er nog een aantal in oprichting. Alles bij elkaar zijn er meer dan 350 boeren actief in Eco2-Agrobeheergroepen, wat toch al een heleboel helpende handen bij elkaar zijn.
Feiten zijn er
Boeren hebben belang bij een sterke natuur. Een sterke natuur levert biodiversiteit, garandeert een goede bestuiving van de gewassen, en zorgt voor een veerkrachtige bodem. Maar ook op andere, heel concrete niveaus, kan een goed beheerde natuur in het voordeel van de boer spelen. “Het is belangrijk dat wat boeren in de natuur doen, inschakelbaar is in de bedrijfvoering van de landbouwer. Eens er beheergroepen op poten staan, merken we dat ze vaak ook actief op zoek gaan naar nieuwe mogelijkheden om hun rol als landschapsbouwer verder uit te werken”, aldus Schoukens.
De feiten bewijzen dat Agrobeheergroepen goed werk leveren: in 2017 was meer dan 3.000 ha landbouwgebied akkervogelvriendelijk ingericht, werden meer dan 70 km houtkanten beheerd, werd er op bijna 200 ha graslandbeheer uitgevoerd en beheerden de groepen 80 km sloten en dijken. “Het bewijst dat agrarisch landschaps- en natuurbeheer uitgevoerd door landbouwers geen holle slogan is”, alsdus Boerenbondvoorzitter Sonja De Becker.
Subsidies
De Agrobeheergroep Eco2 werd erkend als centrum voor sensibilisering duurzame landbouw en als gewestelijke thematische natuur- en milieuvereniging. Ook is Eco2 een adviesverlener in het kader van Kratos (raad op maat voor landbouwers) rond agromilieumaatregelen en biodiversiteit.
Boeren als milieubeschermer, het zal ongetwijfeld wringen in de oren van sommige milieu-organisaties én boeren, maar minister Schauvliege is er 100 % van overtuigd dat landbouw en natuur perfect te combineren vallen. “Boeren werken al eeuwen aan het landschap. Landbouwers zijn vandaag ook de perfecte partner om mee te bouwen aan het landschap en natuurbeheer”, aldus de minister.
“Mijn hart bloedt soms als ik merk hoe landbouw en natuur tegenover elkaar geplaatst worden. Het zijn geen tegenpolen maar beste buren, die zorg voor elkaar kunnen dragen”, pleitte Schauvliege.
Ze prees de werking ‘van onderen uit’ van Eco2. De organisatie werkt ook aan het opstellen van een natuurbeheerplan, waarmee via subsidies voor natuurbeheer verder gewerkt kan worden aan landschapsbeheer. “Het was ook een uitdrukkelijk doel om het natuurbeheer te democratiseren en te verbreden naar verenigingen en zelfs particulieren. Wie voldoet aan dezelfde regels moet onder dezelfde voorwaarden ook subsidie kunnen krijgen”, stelde de minister.
Rechtszekerheid
Sonja De Becker zag dit verder als kans om dit ‘boerinitiatief in boerenhanden’ verder uit te breiden. Maar ze had ook een kritische bedenking. “Het realiseren van natuur in landbouwgebied wordt jammer genoeg niet altijd beloond. Die bijkomende natuur kan vandaag leiden tot beperkingen in de bedrijfsvoering of bijkomende eisen. Landbouw is dan ook vragende partij naar een rechtszeker systeem voor natuur in landbouwgebied. Dat zou een grote stimulans zijn voor landbouwers om bijkomende inspanningen te leveren.”
Natuur en tractoren
Eén van die 31 agrobeheergroepen die natuurbeheer in landbouwgebied ter harte neemt is de agrobeheergroep Maldegem. In Maldegem werden akkerranden ingezaaid, het creëren van nestgelegenheden voor de boerenzwaluw en het houtkantenbeheer in samenwerking met de gemeente Maldegem en de Landelijke Gilde. Na een ruilverkaveling kreeg de gemeente plots heel wat extra houtkanten te verzorgen. De groendienst kwam er niet aan toe om die te snoeien. De Agrobeheergroep Maldegem bleek de ideale partner. “Boeren kunnen snoeien, en beschikken ook over verreikers en kettingzagen om het werk efficiënt uit te voeren”, aldus Lut D’Hondt. De Agrobeheergroep nam bijkomende opleiding en de administratie voor haar rekening; samen met de groendienst werd een planning opgesteld.
Het vele hout leidde tot een indrukwekkende berg houtsnippers van 145 ton. “Het equivalent van 38.500 liter stookolie”, becijferde Joost-Pim Balis van Eco2. Landbouwer Etienne Claeys getuigde hoe ze meestal wel op veel steun van de burger kunnen rekenen. “Al heb je ook wel elk jaar mensen die klagen dat we houtkanten kort zetten. Maar als je dan twee jaar later kijkt, dan staat er weer een schitterende lage houtkant, met een hogere natuurwaarde dan hoge bomen die ervoor stonden. En met betere passage voor onze tractoren.”
