Inkomen genereren blijft van belang en bijgevolg time is money, hoor je velen zeggen. De laatste jaren wordt er dan ook meer en meer intensief gemaaid. Maaimachines worden ook sneller én breder. Dit lijkt op zich geen slechte evolutie. De keerzijde is dat er misschien meer maaislachtoffer kunnen vallen. Verder is het gebruik van wildredders praktisch niet meer haalbaar en heeft het bij de huidige hoge maaisnelheden geen effect meer. Economisch gezien is het voor de landbouwer echter een pluspunt moesten er geen dieren zitten in het kuilvoer. Gebeurt dit wel, dan verlaagt de kwaliteit van het voer en verhoogt de kans op Clostridium-infecties bij koeien.
Om tegen te gaan dat reekalfjes, patrijzen, fazanten, hazen, weidevogels en andere dieren nog meer onder de machines terechtkomen, organiseerde de Hubertus Vereniging Vlaanderen samen met het Antwerps provinciaal proefbedrijf voor melkvee en voedergewassen en de Hooibeekhoeve een ‘diervriendelijke maaidemo’. Die demo is een actie van het project ‘Zot van pAtrijs’. Op twee velden werden verschillende methoden getoond om dieren te vermijden in uw kuilvoer.
Van binnen naar buiten...
Met een gedragen zijdelingse maaier met een werkbreedte van 3 meter werd van binnen naar buiten gemaaid. Dit is een goede manier wanneer het gaat over kleinere percelen.
An Schellekens van de Hooibeekhoeve geeft verder uitleg over de methode: “Er werd gebruikgemaakt van een tractor met gps. Dit is zeker een hulp om het midden van het perceel te vinden en de juiste breedte van de kopakker in te schatten. Vooral het draaien op de nog ongemaaide kopakker heeft als nadeel dat er gras wordt platgereden en dat door het kort keren tijd (en dus ook brandstof) wordt verloren. Met deze methode kan tot 80% van het wild gespaard worden.
Een alternatief is om eerst de kopakkers te maaien en dan van binnen naar buiten te maaien. Dit is niet optimaal, omdat het wild zich vaak schuilhoudt aan de buitenkant van het perceel. Toch houdt het een verbetering in tegenover het gangbare van buiten naar binnen maaien.
... of in een U-vorm
Een andere methode is mogelijk met de triple maaier, die toch al veel gebruikt wordt. Hiermee bestaat het voordeel dat je door de frontmaaier nooit over ongemaaid gras moet rijden.
“Vaak worden er eerst twee toeren langs de buitenkant van het perceel gemaaid om dan in zig-zag het perceel te maaien van de ene naar de andere kant. Doordat de kopakkers reeds gemaaid zijn, kan er vlot gedraaid worden met de maaier omhoog.”
Op een tweede perceel ging een loonwerker aan de slag met een triple-maaicombinatie met een werkbreedte van 10m. De eerste twee toeren werden niet volledig rondom het perceel gemaaid, maar de kopakkers werden in één richting gemaaid. Hiervoor werd er telkens (voor en achterkant perceel) één breedte achteruitgereden. Daarna werden in zigzagvorm de lengtes gemaaid. Zo drijf je het eventuele wild uit het perceel van de ene naar de andere kant. Nooit zit een ongemaaid gedeelte waarin het wild zich schuilhoudt ingesloten door een reeds gemaaid stuk.”
Overleg met jagers
Overleg met jagers en boswachters is zeker aan te raden nog voor het maaien. Zij kunnen het perceel ‘vreemd’ maken voor wild door de avond ervoor linten of zakken te hangen aan perceelsranden, die achteraf worden verwijderd. Verder kan de jager er met de hond doorgaan om de dieren te verdrijven. Reekalfjes worden voorzichtig uit het veld verwijderd; aanraking door mensenhanden kan immers zorgen voor afstoting door de moeder. Moesten er vogelnesten zijn, dan worden die ook gemarkeerd als veld waar niet gemaaid kan worden.
Of het altijd op deze manier zal moeten gaan, is nog maar de vraag. Aanwezigen gaven nog graag hun suggesties. “Volgens mij zouden geluidsgolven ook nog werken, maar dan eerder om het wild weg te jagen”, merkte jager Ludo Reynaerts op. Ten slotte zijn er verschillende maaimethoden mogelijk, naargelang de vorm van het veld.
Dirk Geysen heeft een melkveebedrijf en maait 30 ha gras en 4 ha luzerne, en dit meerdere keren per jaar. Dan zijn er veel kansen om dood te maaien.
“Na deze demodag ben ik er zeker van bewust dat diervriendelijk maaien goed is. Ik heb ook een goede relatie met de boswachter en de jagers. Ik zie zelf ook graag wild doorlopen of vliegen. Het is ook in mijn belang dat het wild uitgejaagd wordt en dus niet in mijn graskuil terecht komt. Ik woon in een bosrijk gebied, dus dat is sowieso een plaats met veel wild. Vorige week bijvoorbeeld heb ik luzerne gemaaid, dat al hoger komt te staan en dus een ideale schuilplaats is voor dieren. Nadat ik naar de boswachter gebeld heb, zijn we met een heleboel mensen in het veld gegaan vlak voor het maaien. Ze hebben er zeven hazen en twee volwassen reeën uit gejaagd en hebben een eendennest gevonden. Het eendennest is gemarkeerd met zakken zodat ik het kan zien. Het kleine reetje dat bij de volwassen reeën hoort hebben ze niet gevonden. Jammer genoeg is het diertje slachtoffer geworden van zijn eigen instinct: die loopt niet weg van de maaier en drukt zich tegen de grond, in tegenstelling tot hazen die weglopen. In ieder geval, kan ik het aan iedereen aanraden. Ik vind het ook weinig moeite: met een telefoontje is het opgelost. De enkele vierkante meters die ik niet kan maaien door het eendennest, is ook de grote kost niet.”
Jagers Roger Ooms en Willy Van Der Veken vertelden: “We proberen hen te overtuigen om de dieren uit het veld te jagen. Dat is niet altijd gemakkelijk want het gaat tenslotte over hun kostwinning. Wij moeten niet voor hun beslissen hoe ze het doen. Degene waar wij mee samenwerken, doen het in ieder geval wel. In het algemeen ervaar ik dat de landbouwers er geen probleem mee hebben.”
