De Internationale Dag van de Boerenstrijd: “Boeren en boerinnen boos om landroof”

De actie startte in de voormiddag op het bevrijdingsplein in Halle. Verschillende boeren en sympathisanten verzamelden zich en lieten duidelijk van zich horen. Heel het protest door scandeerde de menigte verschillende slogans in het Frans en in het Nederlands om duidelijk te maken dat de boer niet tevreden is met het beleid van onder andere Colruyt. “Grond is voor voedsel, niet voor geld”, en “De laagste prijs, boeren zonder grond?” waren leuzes die het onderwerp duidelijk weergeven. De meesten hadden wel een spandoek of vlag mee om de zichtbaarheid van de boodschap te verhogen.

De actie zelf werd georganiseerd door het Réseau de Soutien à l’Agriculture Paysanne (RéSAP), een netwerk van boeren- en internationale solidariteitsorganisaties die actief zijn in de sectoren duurzame voeding, onderwijs, armoedebestrijding en gezondheid. De actie wordt langs Vlaamse zijde onder meer ondersteund door Boerenforum, Climaxi, Landbouwbrigades, Voedselteams en FIAN Belgium.

Acties naar Colruyt toe

Samen met enkele tractoren begaven de demonstranten zich doorheen de dag naar het centrum van de supermarktgroep. Op verschillende plaatsen langs het traject werden symbolische acties gevoerd. Bij de parking van Colruyt werd een berg aarde uitgekipt, wat daarna werd ‘gesierd’ met borden met boodschappen.

Iets verder in de straat, aan de Colruyt van Halle, kregen de demonstranten stoepkrijt om de parking vol te schrijven met teksten naar Colruyt toe. Ten slotte werd op een gebouw van Colruyt een vaandel uitgehangen met als boodschap “De laagste prijs vernielt de landbouw”. Met deze acties wilden de betogers ook de klanten hun boodschap duidelijk maken.

De landbouwer is wereldwijd de pineut

Volgens Astrid Ayral, vertegenwoordiger van de Fédération Unie de Groupements d’Eleveurs et d’Agriculteurs (FUGEA) : "De groothandel maakt nu al gebruik van haar dominante positie om druk uit te oefenen op de landbouwers. Door hun landbouwgrond - en hun voornaamste werkmiddel - over te nemen, wordt de onafhankelijkheid en onderhandelingspositie van boeren en boerinnen nog verder verzwakt. We keren terug naar een quasi-feodaal model.”

Colruyt kocht de laatste jaren zeker 175 ha landbouwgronden en weilanden op, vooral in Henegouwen, maar ook in Halle. Heel wat boeren gaan akkoord met de verkoop, wat Wim Moyaert, boer en coordinator van Boerenforum, betreurt. “Inderdaad, de boer – meestal een pensioenboer of boer in financiële problemen – gaat akkoord met verkoop van de grond. De problematiek zit in het feit dat investeerders zoals Colruyt door hun aanwezigheid op de grondenmarkt er voor zorgen dat een boer die de grond wil kopen overklast wordt door de prijs dat die investeerders willen betalen. De grote ondernemingen die onze gronden opkopen, drijven dus de prijzen op. Jongeren kunnen het zich niet langer veroorloven een boerderij over te nemen en de beschikbare grond wordt schaars.”

Tijdens de bijeenkomst die op het einde van de mars werd georganiseerd, legde Eléonore Barrelet, coördinatrice van Agroecologie in Action (AiA), uit : "Overal ter wereld monopoliseren financiële groepen het land. Zij veranderen grondgebonden boerderijen in losse schakels die passen in hun industriële model. Dit vernietigt de boerenlandbouw, de voedselkwaliteit en het milieu.”

Colruyt symbolisch gekozen

Moyaert geeft mee dat er heel wat investeerders, grote bedrijven en supermarktketens zijn die aan grondaankoop doen omdat het een goede investering blijkt. “We nemen Colruyt er uit omdat zij ook naar ons gevoel aan heel wat local en greenwashing doen, hun strategie is om ons te laten geloven dat ze goed bezig zijn, dat ze het goed voor hebben met ons en dat ze de lokale boer willen steunen.”

Landbouwers die hij sprak geven echter aan dat dit niet altijd het geval is. “Lokale contracten zijn voor een enkele boeren goed. Die kunnen dan uitbreiden in het nadeel van andere lokalen boeren. De arbeid op de boerderijen die aan Colruyt leveren, wordt vooral door seizoensarbeiders gedaan met lage lonen. Dat is voor ons ook niet zo lokaal en fair.”

Moyaert: “Met Colruyt nemen we een voorbeeld van een bedrijf dat op alle vlakken sterk verweven is in Vlaanderen. Boeren durven zich niet uit te spreken uit angst om klanten te verliezen, om een contract met Colruyt te verliezen of een samenwerking met andere boeren te verliezen. In Halle en omstreken werkt minstens 1 familielid bij Colruyt, Iedereen doet zijn best om niet van de baan te worden gereden door Colruyt. Velen steunen onze actie, maar wensen zich niet publiek achter ons te scharen uit angst voor financiële gevolgen.”

Toegang tot landbouwgrond reguleren

Met deze acties richtten RéSAP en Boerenforum zich tot de federale en regionale politieke machthebbers, om de toegang tot landbouwgrond te reguleren en deze maximaal te beschermen, dit ten gunste van een familiaal en milieuvriendelijke landbouwmodel.

De organisatie geeft aan dat de grote problematiek vandaag is dat wie grond bezit, wie aankoopt, wie pacht en verpacht niet duidelijk is. “Daarom is onze eerste eis een grondobservatorium die er voor moet zorgen dat grondbezit en pacht een publiek gegeven wordt. Zo krijgen de boer en burger inzicht in de machtsverhoudingen. In Vlaanderen kan dit vrij snel met enkele handtekeningen van ons beleid opgestart worden aangezien deze taak vrij gemakkelijk kan opgenomen worden door VLM. Een andere heel belangrijke eis om uit deze malaise te geraken is het afschaffen van de seizoenspacht die toelaat aan grote industriële boeren om elkaar grote hoeveelheden grond te pachten en toelaat aan grootgrondbezitters zoals Colruyt om enkel korte 1-jarige pachten uit te schrijven aan boeren zodat de boer geen controle meer heeft of de grond die hij bewerkt.”

Colruyt betreurt de actie

Colruyt geeft aan niet tevreden te zijn met de actie, en vermeldt de belangrijkste afnemer te zijn van de Belgische landbouwer. “We zijn partner van de landbouwsector en hebben dan ook gemeenschappelijke belangen, waarbij het nodig is om expertise te combineren: ervoor zorgen dat er steeds voldoende Belgische producten beschikbaar zijn en het consumeren van deze producten stimuleren. De aankoop van landbouwgrond, door Agripartners NV, is een voorbeeld van een samenwerkingsmodel. Als Belgische speler willen we het aanbod zoveel als mogelijk Belgisch, lokaal aanbieden, borgen en letterlijk verankeren. Het inzetten op landbouwgronden is daarom voor ons een logische volgende stap. Een belangrijk punt voor ons is dat we samenwerken met onafhankelijke landbouwers. Het is een win-winsituatie, omdat de landbouwers waarmee we binnen Agripartners samenwerken extra inkomsten kunnen genereren, zonder daar zelf grote investeringen voor te moeten doen.”

De Internationale Dag van de Boerenstrijd heeft tot doel de rechten van boeren en boerinnen over de hele wereld te verdedigen, met inbegrip van toegang tot land en het recht om een waardig inkomen te halen uit de boerenstiel. Elk jaar op 17 april voeren boerenorganisaties, samen met sociale organisaties, milieuverenigingen en de internationale koepel La Via Campesina, actie voor een duurzame en sociaal rechtvaardige landbouw, in wereldwijde solidariteit. Dit ter nagedachtenis van 19 boeren van de Beweging van Landloze Boeren (MST) in Brazilië die op 17 april 1996 vermoord werden in opdracht van grootgrondbezitters.

Marlies Vleugels

Meest recent

Meest recent