Copa-Cogeca: simpeler GLB moet prioriteit zijn
Het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid moet landbouwers vooral simpelere regels en beleids-tools bieden. Dat zegt de Duitse boerenleider Joachim Rukwied namens Copa en Cogeca, de koepelorganisaties voor boeren en landbouwcoöperaties in de EU. Rukwied zegt erg bezorgd te zijn over mogelijke renationalisatie van beleid.
De Europese Commissie werkt aan voorstellen voor een nieuw Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) dat zal gelden na 2020. Copa-Cogeca zet als lobbygroep voor de landbouw in op een GLB dat onder meer extra op de markt en duurzaamheid is gericht, en gedragen wordt door een ferm budget. Op dat front is er slecht nieuws, want volgens de laatste berichten vanuit de Commissie zal het budget voor landbouw en platteland met 6% dalen.
Volgens Rukwied, die akkerbouwer en wijnbouwer is, zijn de tot nu toe gepubliceerde plannen van de Commissie een goede basis maar mogen ze geen eindpunt zijn. De Commissie zet onder meer in op niet noodzakelijk minder maar wel meer gerichte inkomenssteun. Meer geld moeten gaan naar actieve boeren, jonge boeren en boeren uit later toegetreden lidstaten. Met name in de Oost-Europese lidstaten krijgen landbouwers nog relatief minder dan in West-Europa.
Steun wordt wat de Commissie betreft ook meer gekoppeld aan duurzaamheidsdoelstellingen en begrensd tot een maximumbedrag van €60.000 per bedrijf. In Vlaanderen ligt de top nu op €150.000. De Commissie wil ook landen meer ruimte geven land specifiek beleid te maken. De bestaande vergroeningsregels bijvoorbeeld zouden door grote nationale verschillen zijn uitgelopen op een tandeloos compromis en dus niet werken. De Commissie bepaalt niet; ze doet voorstellen die de lidstaten en het Europees Parlement moeten goedkeuren.
Renationalisatie
De Commissie wil vooral doelen in plaats van regels stellen waarbij de landen meer mogelijkheden krijgen zelf te bepalen hoe deze te bereiken. Copa-Cogeca vreest het toenemende niveau van ‘subsidiariteit’, zoals dat in Brussel wordt genoemd. In de praktijk, legt Rukwied uit, kan het beleid door opportunisme van lidstaten neerkomen op renationalisatie. Daarmee komt de grootste zegening van het landbouwbeleid – een interne markt met voor iedereen dezelfde spelregels – onder druk te staan.
Een tweede zorg van Copa-Cogeca is dat de pijlers voor inkomenssteun en marktmaatregelen enerzijds en plattelandsgelden anderzijds, mogelijk niet strikt meer gescheiden zullen worden. “Voor Copa en Cogeca is het van levensbelang dat beide pilaren behouden blijven en dat directe betalingen aan actieve landbouwers op huidige niveaus blijven”, aldus Rukwied, “zonder enige nationale cofinanciering.”
Waar Rukwied namens landbouwers spreekt, doet Thomas Magnusson het woord namens de coöperaties. “Het is positief te zien dat de noodzaak voor een sterke pilaar voor ontwikkelingssamenwerking is onderstreept om de vitaliteit van plattelandsgebieden te verzekeren”, aldus de Zweed. “De focus op ‘smart farming’, innovatie en investeringen is erg positief en kan positieve ontwikkelingen brengen voor de duurzaamheid en de concurrentiekracht van de sector.” Innovatie staat of valt wel toenemend bij toegang tot breedband-internet op het platteland, aldus Magnusson, die vindt dat hiervoor ook Europees geld moet worden uitgetrokken.
Groene kritiek
Volgens Europarlementslid Bart Staes (Groen) ligt de Europese Commissie blijkens de vergroeningsplannen niet wakker van het milieu. De vergroeningsmaatregelen worden vervangen door een zogenaamd 'eco-schema' dat boeren meer subsidies verleent als ze meer doen voor het milieu, stelt Staes vast. “Ons landbouw- en voedselbeleid zal pas effectief en duurzaam zijn als het principe “publieke middelen voor publieke diensten” primeert, en dat is verre van het geval met dit nieuwe voorstel.”
Het eco-schema is niet eens verplicht, maar vrijwillig, klaagt Staes aan. “Ik zie bovendien niet hoe de nationale autoriteiten zullen toezien op de uitvoering en handhaving ervan." Zijn collega Tom Vandenkendelaere van CD&V – traditioneel een plattelandspartij – is meer enthousiast. De Britten verlaten de unie en dat raakt linksom of rechtsom het landbouwbudget. Als besparen het motto is, dan liever inclusief een plan het geld beter te verdelen, aldus de politicus, zoals de Commissie voorstelt.
