Startpagina Actueel

Innovatieplatform voor eiwitten uit microbiële fermentatie

In Gent is The ProteInn Club boven de doopvont gehouden, een innovatieplatform voor eiwitten gemaakt via fermentatie-gebaseerde productieprocessen.

Leestijd : 4 min

The ProteInn Club, met de ‘inn’ van innovatie. Kenniscentra UGent, Capture, ILVO en de pilootfaciliteit Bio Base Europe Pilot Plant (BBEPP) zetten hun schouders onder het innovatieplatform.

De ambitie is een aanzienlijke duurzaamheidswinst te boeken in de eiwitwereld door versneld nieuwe waardeketens op industriële schaal te realiseren, gestoeld op onderzoek en ontwikkeling. 27 bedrijven tonen al ernstige interesse. Zowel de Vlaamse overheid, de provincie Oost-Vlaanderen als de stad Gent (via het Hefboomfonds) steunen het initiatief enthousiast.

Microbieel eiwit

Traditionele fermentatie-gebaseerde producten bestaan al jaar en dag: bier, bakkersgist, azijn, biogas, … De productie van eiwitten met microbiële fermentatie krijgt pas recent wereldwijd interesse. Vanuit uitdagingen als klimaatopwarming, stikstofproblematiek, zuiniger ruimte- en watergebruik en voedselzekerheid zoekt men wereldwijd alternatieven voor de klassieke eiwitbronnen. Een bioreactor staat centraal in het microbieel eiwit productieproces. Daarin kan je efficiënt en gecontroleerd industriële nevenstromen of de resten uit de agro- en voedingssector omzetten tot hoogwaardige eiwitten. Die zijn vervolgens divers toepasbaar in voeding, veevoeder en fijnchemicaliën. Om van grondstof tot afgewerkt eindproduct de keten te sluiten moeten er connecties en samenwerkingen ontstaan. Dat vraagt tijd, energie, kennisdeling, innovatie… en dat kan via het platform.

Gent

In de regio rond Gent ontwikkelt zich al een tijdlang een vrij uniek ecosysteem aan bedrijven, onderzoekscentra en pilootfaciliteiten die werken met fermentatie-gebaseerde eiwitten. Zo is er de Bio Base Europe Pilot Plant in de Gentse haven en de Food Pilot van Flanders’ Food en ILVO in Melle. Professor Wim Soetaert, ceo van BBEPP: “In onze piloot- en demonstratie-faciliteiten in Gent zijn we uitgerust voor het opschalen van een productie van fermentatie-gebaseerde eiwitten. Het gaat van laboschaal tot op 75.000 l industriële schaal. Biomassa-fermentatie betekent dat het micro-organisme zelf geoogst wordt, want rijk aan eiwitten (zoals Quorn). Bij precisie-fermentatie is het micro-organisme zelf een fabriekje voor een specifiek eiwit (een melkeiwit, collageen of myoglobine, een vleeseiwit).”

Eén van de mogelijke afvalstromen die de producerende eencelligen kunnen omzetten is CO2, een restproduct dat bijvoorbeeld bij bedrijven in North SeaPort een grote uitdaging vormt. Stijn Ronsse (ceo CAPTURE): “Wij bekijken circulaire vraagstukken vanuit een waardeketen-perspectief van grondstof tot product. In het ecosysteem van The ProteInn Club past die aanpak perfect.”

Een waardeketen rond microbiële eiwitten bouwen verloopt efficiënter als er ook toegepast onderzoek beschikbaar is over de eindverwerking en de valorisatie van de reststromen. Dr. Lieve Herman, ILVO-afdelingshoofd en CEO van de Food Pilot Melle: “Verwerkende bedrijven kunnen pas aan de slag met een alternatieve eiwitbron als ze de karakteristieken en gedragingen van het ingrediënt (smaak, bindkracht, textuur, houdbaarheid, …) beheersen. ILVO in Melle is op dat punt gespecialiseerd en heeft samen met Flanders’ Food geïnvesteerd in de pilootapparatuur voor voedings- en voedertoepassingen.”

Ambitie

Behalve de opschaling van waardevolle technologie vanuit het labo naar industriële demonstraties, mikt The ProteInn Club op het faciliteren van reële, sluitende economisch en ecologisch verantwoorde waardeketens. “Dat betekent dat we in een versnipperd en sector-gedreven innovatielandschap bedrijven uit verschillende sectoren samenbrengen in projecten en drempels voor samenwerking of symbiose wegnemen. Het ecosysteem rond de stichters van de club bestaat dus, naast grote bedrijven, kmo’s en start-ups ook uit overheden, consumenten en investeerders,” zegt Simon De Corte (UGent).

The ProteInn Club belooft met haar actie een versnelde ontwikkeling en uitrol. “We willen de troeven uitspelen om een gespecialiseerde kennis-, expertise- en bedrijvencluster op wereldniveau te realiseren, met berekende en gemonitorde ecologische voetafdrukken en milieu-impact.”

Duurzaamheid is de drijfveer bij uitstek voor de innovaties met fermentatie-gebaseerde eiwitproducten. Het productieproces biedt een veel hogere conversie-efficiëntie (van laagwaardige, overvloedig beschikbare grondstoffen naar hoogwaardige componenten), reduceert - in vergelijking met andere eiwitproductiesystemen - de broeikasgasemissies, het watergebruik, de inname van ruimte en de behoefte aan eiwitimport (voor veevoeder). Microbiële eiwitproductie draagt bijgevolg bij tot een circulaire en bio-gebaseerde economie.

“In onze Vlaamse eiwitstrategie vermelden we microbieel eiwit als één van de te verkennen ontwikkelingspaden. Als overheid steunen we daarom dit platform dat wetenschappelijke kennis verbindt met industrie en met de ambitie om te verduurzamen. Het past ook perfect in de ambities van het Vlaamse bio-economie-beleidsplan om biomassa te gaan omzetten in nieuwe producten, om zo ook onafhankelijker te worden van externe inputs”, zegt Jo Brouns, Vlaams minister van Economie, Innovatie en Landbouw.

Industrie toont veel interesse

In de regio gaven alvast 27 bedrijven blijk van hun interesse, betrokkenheid en sommigen ook ervaring in microbiële fermentatie. Na een eerste verkennende gespreksronde beslisten zij om in een industriële klankbordgroep van The ProteInn Club te stappen. Bij de 27 zitten bedrijven uit de klassieke voedings- en voederproductie, bedrijven die oplossingen zoeken voor hun afvalstromen, technologie- en machinebouwers en bedrijven met verwerking van biomassa tot en met retail. De eerste collectieve thematische gesprekken vonden reeds plaats en toonden hoe nodig het is om heel diverse zaken te verbinden: uiteenlopende productstromen, infrastructuur, grondstoffen, leveranciers van microbiële stammen, ontwikkelaars van fermentatieprocessen en -technologieën, verwerkers van ‘geoogst’ materiaal, producenten van afgewerkt voedings-, voeder-, of cosmeticaproducten en chemicaliën, en distributeurs ervan. The ProteInn Club gaat hiermee aan de slag en staat hen bij vanaf de groei van ideeën naar de conceptfase (TRL 1), over piloot fase en demo fase tot de uiteindelijke implementatiefase (TRL 9).

Er zijn volgens de initiatiefnemers niet veel regio’s in de wereld die in potentie even veel te bieden hebben inzake microbiële fermentatie als de regio rond Gent op dit moment. “Hier klinkt een sterk economisch signaal”, zegt Oost-Vlaams gedeputeerde voor Economie An Vervliet, “De complementariteit en sterke samenwerking tussen de kennispartners UGent, Capture, ILVO en pilootfaciliteit BBEPP is opvallend. Hun expertise, onderzoeks- en opschalingsinfrastructuur en netwerk overspannen de ganse waardeketen aan activiteiten, alsook de verschillende stappen van het ontwikkelingsproces.”

ILVO

Lees ook in Actueel

Milde melkaanvoer in Europa

Economie Raf Beyers, adviseur bedrijfsontwikkeling en risk management bij United Experts, overliep op 20 maart met ons de financiële wereldsituatie en de internationale zuivelmarkten. De melkpoederprijzen gaan nog steeds in dalende lijn. Op de GDT-veiling werd 27% minder product verkocht dan vorig jaar.
Meer artikelen bekijken