De land- en tuinbouwsector verbruikt jaarlijks 72 miljoen m3 water
Vlaamse landbouwers verbruiken ongeveer 10% van het drinkbare leidingwater. Leidingwater is voor landbouwers een relatief dure waterbron. Voor bepaalde delen van het productieproces is het gebruik van water met drinkwaterkwaliteit verplicht.
Die verplichting geldt onder meer voor het spoelen van een melkinstallatie of van groenten. Leidingwater, maar ook kwalitatief grondwater of via een eigen zuivering gepasseerd water komt daarvoor in aanmerking.
Grondwater
De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) schat het totale waterverbruik in de Vlaamse landbouw op 72 miljoen m3 (in 2020). Het grondwaterverbruik wordt geraamd op 53 miljoen m3. De landbouw gebruikt water voor het drenken van het vee, voor de irrigatie van gewassen, voor het wassen van geoogste gewassen en voor het onderhoud van gebouwen en materiaal.
Cijfers van de VMM specificeren dat de Vlaamse landbouw in 2020 75% grondwater benutte, naast 10% leidingwater, 7% oppervlaktewater en 6% hemelwater.
Tussen 2017 en 2020 lag het grondwater- en oppervlaktewaterverbruik door de landbouw merkelijk hoger dan de voorgaande jaren. Dat zal in het lopende jaar niet anders zijn. De opmerkelijke toename mag wellicht vooral toegeschreven worden aan de klimatologische omstandigheden met lange warme en droge periodes.
Drinkwaterkwaliteit
Parlementslid Mieke Schauvliege (Groen) polste bij minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) naar het noodzakelijke aandeel van het water met drinkwaterkwaliteit dat door de Vlaamse landbouw gebruikt wordt.
De minister verwees de vraagstelster naar de website van het departement Landbouw & Visserij (www. vlaanderen.be), waar de nodige informatie rond duurzaam watergebruik te vinden is. Hier wordt ook verwezen naar de wateraudit en naar sectorspecifieke informatie/sectorgidsen of lastenboeken.
Zuhal Demir gaf nog mee dat het gebruik van leidingwater niet gereglementeerd wordt via de omgevingsvergunning. Hiervoor zijn er op korte termijn ook geen aanpassingen aan Vlarem voorzien. De verantwoordelijkheid ligt hier bij de waterbedrijven. Zij zorgen ervoor dat het via het leidingnet aangeboden water duurzaam ontgonnen wordt en dat er opgeroepen wordt om duurzaam om te gaan met leidingwater.
Gespannen en freatisch water
Het gebruik van grondwater is echter wel gereglementeerd door Vlarem. Voor grondwater wordt een onderscheid gemaakt tussen gespannen en freatisch water.
Voor gespannen grondwater wordt maximaal het volume nodig voor hoogwaardige toepassingen gunstig geadviseerd. Voor freatisch grondwater kunnen, naast de hoogwaardige toepassingen, ook laagwaardige toepassingen (bijvoorbeeld beregening) vergund worden. Dat kan alleen voor dat deel waarvoor er geen alternatieve waterbronnen – zoals oppervlakte-, hemel- of recupwater – beschikbaar zijn.
