Piet Vandermersch uit Ledegem was wellicht de minst bekende naam onder het Open VLD-trio, maar hij had misschien wel het meeste recht van spreken. De fractieleider voor Open VLD in de provincieraad van West-Vlaanderen is immers landbouwer. En zoals elke boer ondervindt hij ook dit jaar de gevolgen van de extreme droogte aan den lijve.
Dramatisch
Piet Vandermersch toonde de schade aan de gewassen die hij teelt. Bieten die flink achter in de groei zijn, kortere maïs zonder kolf en grote schade bij de prinsessenbonen. “Van ver zou je denken - met de verse neerslag die gevallen is - dat alles er mooi groen bijstaat, maar de schade is gebeurd. De bonenplanten maken nieuwe bloemen aan, maar die zullen geen bonen meer dragen. Ook bij de aardappelen is de situatie dramatisch te noemen.” Bij de vroege aardappelen verwacht Piet nog een goede kwaliteit, maar slechts een half zo grote opbrengst. Bij de late rassen Crisper en Royal vormen zich met de neerslag nieuwe knollen, wat glazige aardappelen oplevert. Het is daar de vraag wat een behandeling met maleïnehydrazide kan opleveren. “Het kan een echte ramp worden”, is de vrees van Piet. “Ik heb het nooit zo dramatisch geweten. Vooral hier, in het midden van West-Vlaanderen, zijn de boeren erg getroffen.”
Zure rekening
Net zoals veel aardappeltelers vreest hij voor de zure rekening die nog kan volgen op het einde van het seizoen. Een halve oogst betekent in zijn situatie 20 ton/ha minder, goed voor 2.000 euro gemiste inkomsten (rekenvoorbeeld van 10 cent/kg). Boeren die een contract van 40 ton afsloten, moeten nog eens 20 ton/ha aankopen aan 25 cent per kg. Dat levert nog eens 3.000 euro/ha aan extra kosten op. Een mogelijk totaalverlies van 5.000 euro per ha. “Dat is voor niemand haalbaar. We willen overleg en verwachten een regeling die draagbaar is voor de producent en haalbaar voor de fabrikant. Ik hoop dat politiek en landbouworganisaties hier ernstig werk van maken.”
Geen gelijk speelveld
Er is uiteraard het rampenfonds om voor een deel in de geleden schade tussen te komen, maar de uitbetalingen hiervan laten flink op zich wachten. Zowel van de landbouwramp van 2017 (te droog) als die van 2016 (te nat) is nog niet alles uitbetaald. Vandermersch hekelde dat er nog geen betaalbare brede weersverzekering op poten is gezet en dat er in buurlanden Frankrijk en Nederland volop kon beregend worden, terwijl het in Vlaanderen verboden werd. “Dat is geen gelijk speelveld”, zo klaagde hij aan.
Ook met gezuiverd water zoals dat van diverse fabrieken en waterzuiveringsmaatschappij Aquafin zou beter kunnen omgesprongen worden. “Ik heb met eigen ogen gezien hoe een landbouwer verbod had op het beregenen terwijl Aquafin langs de overkant van de weg 25 miljoen liter water per dag in de zee loosde.”
Weersverzekering
Oudgediende Herman De Croo is lid van de commissie Landbouw in het Vlaams parlement. Hij verving afgelopen dinsdag Francesco Vanderjeugd, die eveneens lid is van dezelfde commissie. “Ze hebben wat mij betreft na de landbouwramp van vorig jaar onvoldoende naar onze ideeën willen kijken”, zo klaagde hij aan. Opmerkelijk, daar de partij mee in de Vlaamse regering zit, samen met CD&V en NVA. Open VLD wil spoed achter de invoering van een brede weersverzekering. Dat wordt ook door Europa gestimuleerd. Europa laat tussenkomsten toe van 65 % in de verzekeringspremie voor dergelijke polissen. “Wij hebben na vorig jaar gevraagd om dat proces te versnellen, maar dat is niet versneld geweest”, aldus Herman De Croo.
Open VLD wenst ook dat er reservebekkens aangelegd kunnen worden om in tijden van droogte mee te begieten. Ze wil dit bespoedigen door bufferbekkens op privéterrein aan te leggen, en zo lange onteigeningsprocedures vermijden. Bufferbekkens moeten van een captatiepunt voorzien zijn.
Maatregelen Hogan
Hilde Vautmans zetelt in de commissie landbouw van het Europees parlement. Ze merkt ook in haar eigen fruitstreek Sint-Truiden dat dit jaar voor heel wat boeren en telers het rampjaar te veel zou kunnen zijn. “Maar wat we zien in Vlaanderen, maken we mee in heel Europa. In Letland en Litouwen is door de droogte zelfs de noodtoestand uitgeroepen.” Het Europees droogteobservatorium heeft de situatie officieel omschreven als uitgebreid, zeer ernstig en uitzonderlijk. Vautmans verwacht dat Europees commissaris Hogan met ondersteunende maatregelen zal komen. Vautmans zal pleiten om de ‘de minimis’-regel die de overheidssteun beperkt tot €15.000 in drie jaar uitzonderlijk en tijdelijk te verhogen. “Er is ook op Europees niveau geen hoop centen over. Maar het geld dat er is, moet gaan naar waar het nodig is.” Europa heeft zich al voorgenomen de rechtstreekse betalingen sneller uit te voeren. Braakliggende gronden mogen daarnaast in het kader van vergroeningsmaatregelen uitzonderlijk ingezet worden voor de productie van ruwvoeder.
Op Vlaams niveau wil Vautmans dat de Vlaamse regering terugkeert uit vakantie en de droogte zo snel mogelijk als landbouwramp erkent. Ook wil ze dat in de toekomst drones ingezet worden om schade te bepalen, iets wat de wetgeving nu niet toelaat.
De federale regering moet dan weer sneller werk maken van de carry back -regeling, waarbij verliezen van het huidige jaar kunnen afgetrokken worden van de winsten van voorgaande jaren. “De beslissing is genomen, maar de uitvoering laat op zicht wachten. De minister van werk kan dit nochtans dit jaar nog in voege doen treden.”
Die minister is Kris Peeters (CD&V), waarmee Open VLD dan weer op federaal niveau in de coalitie zit.
IDC
