Tiende ‘Forum van de Toekomst van de Landbouw’
Zwaargewicht uit de zaad- en fytosector Syngenta organiseerde samen met de Europese Organisatie van Grondbezitters (ELO) het tiende Forum voor de Toekomst van de Landbouw (FFA2017). De vooraanstaande sprekers en het publiek bogen zich over oplossingen om onze voedselproductiesystemen te verduurzamen.
Het Forum bracht een roep om verandering voort. Voorzitter Janez Potocnik (RISE foundation) benadrukte dat we er met de methoden uit de vorige eeuw niet zullen geraken. Die waren vooral gericht op één doel: genoeg voedsel produceren om alle monden te voeden. Nu komen daar liefst zestien andere doelstellingen bij: de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDGs) van de Verenigde Naties (UN).
De maatschappij vraagt steeds meer van landbouwers. Toch staat daar steeds minder tegenover. Voer voor discussie over het nieuwe GLB, vindt ook EU-landbouwcommissaris Phil Hogan. “We kunnen en moeten onze landbouwers vragen om meer inspanningen te leveren op het vlak van duurzaamheid, maar ze moeten daar ook voor beloond worden”, stelde hij.
SDG in het GLB
Allan Buckwell (RISE foundation) vindt dat het budget voor landbouw anders moet worden verdeeld. “We moeten overgaan van rechtstreekse betalingen naar het belonen van ecosysteemdiensten.” Daar dreigt dan weer het gevaar van een buitensporige administratieve last, waarschuwde Michael Prinz zu Salm-Salm, landbouwer en voorzitter van de Duitse grondbezittersorganisatie.
Zijn voorstel is eenvoudig: “Formuleer duidelijke doelstellingen, en geef landbouwers de vrijheid om ze op hun eigen manier te behalen. Beloon hen als dat lukt.” Lange termijncontracten lijken hem daarvoor een goede vorm. “Wij landbouwers zijn het gewend om met lange termijndoelen te denken. Politiekers denken nogal eens in beleidstermijnen.”
Meer investeringen
Om landbouwers de kans te geven die doelen te halen op de manier die het beste bij hun bedrijf past hebben ze toegang tot technologie en innovaties nodig. Voormalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties (UN) Kofi Annan hamerde in zijn openingsspeech op het grote belang daarvan in ontwikkelingslanden. “Vooral daar is er veel nood aan en mogelijkheid tot verbetering van de opbrengst.”
Maar ook hier kan vooruitstrevende technologie veel verschil maken, beweerde aardappelproducent en precisielandbouwadept Jacob van den Borne. “Die technieken vragen een serieuze investering, hoewel ze zichzelf op termijn terugbetalen. Ik spreek heel vaak voor geïnteresseerde collega’s, maar weinigen zetten de stap.” Nochtans valt hier veel milieuwinst te halen.
Ook transities naar circulaire economie, agro-ecologie en meer holistische benaderingen kregen aandacht als mogelijke oplossingen, waarvoor nog onderzoek en investeringen nodig zijn.
Samenwerking tussen groot en klein
Kofi Annan ziet daarvoor een oplossing in verregaande samenwerking tussen grote, kapitaalkrachtige bedrijven en de vele kleinschalige voedselproducenten overal ter wereld. “Meer en meer firma’s kijken al verder dan winst op korte termijn. Zij willen waarde creëren op een duurzame manier. Het is geen ‘of of’-verhaal. Grote bedrijven kunnen leren van kleinschalige producenten, en omgekeerd. Nauwe samenwerkingsverbanden zullen de grootste successen opleveren.”
Daarvoor is er natuurlijk vertrouwen nodig tussen die partners, en dat ontbreekt op dit moment. Ook de Europese Commissie geniet minder vertrouwen, getuige daarvan de Brexit die net werd ingezet.
Roeping en oproep
Ook Paus Franciscus steunt de beleidsmakers om resoluut voor een duurzame landbouw te kiezen. “Het land bewerken is een roeping waar men erkenning en beloning voor verdient. We hebben de grond niet geërfd van onze voorouders, maar in bruikleen van onze kinderen”, zo klonk het in zijn videoboodschap.
“De noodzaak voor verandering blijkt duidelijk uit cijfers en steunt niet alleen op vage idealen”, volgens voorzitter Potocnik. “We hebben de technologie. Ecologische en sociale duurzaamheid sluiten economische rendabiliteit niet uit. Iedereen moet nu zijn verantwoordelijkheid opnemen, maar onze boodschap is er één van mogelijkheden.”
Dat beaamde Kofi Annan volmondig: “Ik ben een optimist. Er is al veel werk verzet. We voeren onderzoek uit en produceren meer en efficiënter. Maar als we er niet in slagen om duurzaam te gaan produceren? Moge God ons bijstaan.”
Een uitgebreider verslag leest u in een latere editie van Landbouwleven en op onze website.
