Onderzoekers KU Leuven vinden nieuwe piste in strijd tegen antibioticaresistentie
Bio-ingenieurs van de KU Leuven hebben een nieuwe antibacteriële strategie ontwikkeld die bacteriën verzwakt door hun samenwerking te verhinderen en die bovendien niet gepaard gaat met resistentie. Het concept kan op lange termijn gebruikt worden om alternatieven te ontwikkelen voor antibiotica, mogelijk ook in de landbouwsector. De bevindingen werden gepubliceerd in het vakblad Nature Communications.
De onderzoekers gebruikten een eerder aan de KU Leuven ontwikkelde chemische, antibacteriële stof om de gezamenlijke aanmaak van een beschermende slijmlaag (biofilm) die de hele bacteriële gemeenschap omhult, te blokkeren.
Ze toonden bij de slijmproductie door de salmonellabacterie aan dat dergelijke blokkering de gemeenschap verzwakt, waardoor ze makkelijker kan verwijderd worden. “Zonder hun beschermende slijmlaag worden de bacteriën weggespoeld door mechanische krachten en kunnen ze makkelijker gedood worden door antibiotica, ontsmettingsmiddelen of het immuunsysteem”, aldus Hans Steenackers (KU Leuven).
Aan de hand van evolutie-experimenten om na te gaan hoe micro-organismen zich aanpassen aan een bepaalde situatie, konden de Leuvense onderzoekers ook aantonen dat de geviseerde bacteriën na verloop van tijd niet resistent werden tegen deze nieuwe stof. Uit dit onderzoek bleek bovendien dat bacteriën waarop de interventie geen impact had, op de duur weggeconcurreerd werden door de niet-resistente bacteriën. “In tegenstelling tot de klassieke antibiotica zien we bij deze stof dus geen selectie voor, maar tegen resistentie”, zegt Steenackers.
De onderzoekers willen de nieuwe antibacteriële stof introduceren in de klinische praktijk, hetzij als preventief medicijn in de vorm van een pil, of als coating op een implantaat teneinde de kans op infecties te verkleinen. “De stof kan ook gebruikt worden als aanvulling op antibiotica of op lange termijn gebruikt worden om alternatieven voor antibiotica te ontwikkelen”, aldus Steenackers.
Hij ziet ook toepassingsmogelijkheden in de landbouw, industrie en huishoudens en bekijkt of deze aanpak ook kan dienen voor andere vormen van microbiële samenwerking dan de in dit onderzoek geviseerde biofilms.
