Met de kinderfeestjes en kampen heb ik gevonden wat ik echt graag doe
Kathleen Janssen (46) is boerin, mama van 2 en zeer gedreven. Zij en haar man Herman Moons baten een melkveebedrijf uit in Hove, op een prachtig stukje groen in de Zuidrand van Antwerpen. Kathleen heeft altijd nood gehad aan een extra job buitenshuis, maar dat combineren met de boerderij en het huishouden was niet altijd even gemakkelijk. Op 9 mei is het moederdag, dus zetten we haar verhaal graag in de kijker.
Kathleen is jarenlang op zoek geweest naar een goede balans tussen haar extra job, het bedrijf en het huishouden. Die combinatie was nooit gemakkelijk. “Ik ben heel lang zoekende geweest. Soms ging ik minder werken omdat het huishouden fout liep, maar daarna miste ik mijn job en ging ik terug fulltime werken. Die drukte leidde in 2017 tot een burn-out. Nu heb ik pas echt mijn draai gevonden: het melkveebedrijf combineren met kinderfeestjes en kampen.”
De liefde leren kennen
Toen Kathleen 15 jaar oud was, leerde ze de 13 jaar oudere Herman kennen. Ze was op zoek naar haar eerste vakantiejob en ging augurken plukken op zijn bedrijf. Herman had nog niet lang het gemengd landbouwbedrijf met melkvee van zijn ouders overgenomen.
“Zelf woonde ik met mijn ouders in buurgemeente Lint”, vertelt Kathleen. “Mijn papa komt uit hartje Ant-werpen, mijn mama uit centrum Sint-Niklaas. Ik had dus niet veel voeling met landbouw. Augurken plukken was een zware job, maar ook toen was ik zeer gedreven en competitief. Ik wilde even snel werken als Herman, en tegen het einde van de zomer lukte dat. Het jaar daarna ging ik terug augurken plukken tijdens de zomervakantie.”
Kathleen kon het best goed vinden met Herman, maar pikte de signalen die hij gaf niet op. “Ik ben altijd best naïef geweest. Daardoor had ik niet door dat Herman interesse in mij had. Als we aan het plukken waren, zaten we met onze gezichten naar elkaar. We zeiden niet veel, maar plukten wel om ter snelst.
In die tweede zomer begonnen meer en meer mensen mij er subtiel op te wijzen dat we goed samen zouden passen. We zijn in september dat jaar (’92) een koppel geworden. Vijf jaar later zijn we getrouwd.”
Pachtboerderij
“Herman had toen al enkele jaren een tweede boerderij met enkele percelen huiskavel van het OCMW van Antwerpen in pacht. Dat bedrijf lag 200 m van zijn ouderlijk huis. De woning had veel renovatiewerk nodig. Na het renoveren van de benedenverdieping zijn we daar ingetrokken.
Ons bedrijf was tegen dan gegroeid van 25 naar 55 melkkoeien en Herman bewerkte dan de landbouwgrond van de 2 bedrijven. Enkele jaren later ging de buurman, ook een melkveehouder, op pensioen. Herman nam de beste koeien over én een groot gedeelte van de huiskavel van die boerderij. Daardoor hadden we een mooie huiskavel van ongeveer 20 ha.
In 2008 bouwden we een nieuwe melkveestal met een swing-over 2x8. Daarvoor molken we nog met een heel oud systeem op 2 verschillende plaatsen. De koeien stonden dan vast aan het voederhek. Die moesten we allemaal melken met 5 melkstellen.
Een tweetal jaar geleden hebben we onze boerderij eindelijk kunnen kopen. Ook enkele extra hectaren grond rond de boerderij kwamen in ons bezit, al liep dat niet van een leien dakje. Op dit moment bewerken we 55 ha grond en melken we rond de 110 koeien.
Extra job
Kathleen was altijd zeer gedreven en kon haar ambitie niet helemaal kwijt op de boerderij. Ze had ook nood aan meer sociaal contact buitenshuis. Daarom bleef ze buitenhuis werken, aanvankelijk voltijds.
In 1998 en 2001 kwamen er 2 kinderen, waardoor Kathleen halftijds ging werken. Daar had ze het soms best moeilijk mee. Ze voelde dat ze niet meer alles uit haar werk kon halen. “Met het opgroeien van de kinderen ben ik geleidelijk aan terug meer gaan werken, tot ik bijna terug voltijds aan de slag was. Ik merkte dat wanneer het goed ging op het werk, het thuis fout liep. Dan ging ik opnieuw minder werken en zo heb ik heel lang geworsteld. Ik ben jarenlang op zoek geweest naar een manier om alles te combineren, maar dat was soms echt moeilijk. Fulltime werken én een boerderij mee runnen én een gezin rechthouden, is hard werken.”
Naarmate de kinderen ouder werden, koos Kathleen meer en meer voor haar eigen carrière. Bij Ferm voor Agravrouwen kon ze als agraconsulente aan de slag. Eindelijk had ze een geslaagde combinatie gevonden.
Toen ze een voltijdse functie als leidinggevende aangeboden kreeg, was ze daar dan ook superblij mee. Door een samenloop van omstandigheden, problemen thuis rond de plotse verkoop van boerderij én bijna alle gronden die ze pachtten, kinderen in volle pubertijd die (terecht) meer aandacht vroegen, reorganisaties binnen Ferm… bleek die job niet de juiste keuze te zijn. Het liep helemaal fout. Uiteindelijk bleef Kathleen een jaar thuis wegens een burn-out.
Verschillende visies
Kathleen koos ervoor om toch opnieuw buitenshuis te gaan werken omdat zij en Herman te verschillend zijn om optimaal samen te werken. “Wij hebben vaak een andere visie op het landbouwbedrijf. Ik wil altijd meer”, legt Kathleen uit. “Ik heb na die burn-out een kleine 2 jaar 2 dagen per week voor Uniform-Agri gewerkt, een bedrijf dat software levert voor melkveebedrijven. Eens ik gezien had hoe het op andere bedrijven kon, wilde ik dat zelf ook.
Herman is een bedachtzame beslisser en doet liever geen grote investeringen meer. Hij is 58 jaar en denkt stilaan aan zijn pensioen. Hij werkt nu liever door met wat oudere methodes. We moesten in het verleden al zoveel investeren in quotum, overname van nutriënten, de nieuwe stal, grond, de aankoop van de boerderij…”
Twee zonen
Kathleen en Herman zitten nu wel stil-aan op een kantelpunt. Hun zonen, Rik en Jan, zijn nu 22 en 20 jaar oud. Zij hebben al interesse getoond in het bedrijf, maar enkel als Herman investeert. Rik, Jan en Kathleen maakten al een lijstje ‘te investeren’, met daarop onder andere een tractor, krachtvoerautomaten en een voermengwagen. Het is vooral aan Herman om daarover te beslissen.
Rik, de oudste, werkt heel graag op de boerderij. Hij houdt van werken met de tractor, onderhoudt de machines en volgt mee de koeien op. Hij studeert momenteel nog productiebeheer land- en tuinbouw aan Thomas More Geel.
Jan studeert biologie aan UAntwerpen. Hij is een natuurvriend en zou misschien wel biologisch willen boeren. Herman ziet een omschakeling nu nog niet zitten, hoewel hij veel geeft om de natuur. Zo verzorgt hij samen met Natuurpunt vogelkasten en hij plantte een hoogstam fruitboomgaard, maar als kind heeft hij net iets te veel onkruid moeten hakken tussen de maïs en de bieten. “Onze zonen mogen wel zelf beslissen of en hoe ze het bedrijf willen overnemen”, benadrukt Kathleen.
Opstart verjaardagsfeestjes
Tien jaar geleden ontstond bij Kathleen al het idee om iets van verbreding op de boerderij op te starten. “Ik heb heel lang gedacht dat ons bedrijf niet mooi of modern genoeg was voor zulke activiteiten en dat mensen dus geen interesse zouden hebben. In 2017 startte hier in de regio het PDPO-project ‘Burgers en boeren’. Dat project zet in op de versterking van de landbouw- en natuurbeleving in de streek. Er is toen enkele keren gepolst of wij interesse hadden om mee in het project te stappen. Door mijn voltijdse job was dat toen niet haalbaar. Toen later bleek dat ze nog steeds bedrijven zochten, heb ik opnieuw contact gezocht en zijn we alsnog mee aan boord gesprongen”, vertelt Kathleen.
“Er volgden gesprekken met familie, vrienden en collega’s die al verbredingsactiviteiten deden. Iedereen bleek enthousiast. Zij zorgden net voor dat extra duwtje in de rug dat ik nodig had.
In de zomer van 2019 ben ik dan met de voorbereidingen begonnen. Ik deed gesprekken met de boekhouder, maakte een website, zocht een logo… Dat vond ik allemaal superleuk om te doen. In september organiseerden we de eerste verjaardagsfeestjes.”
Succes ondanks en dankzij corona
In maart 2020 kwam corona het land in, waardoor de activiteiten een tijd stil lagen. Half juni kon Kathleen alles terug opstarten. Doordat veel afspraken van de maanden daarvoor verschoven waren, zat juni bomvol. Mensen mochten niet op reis en Kathleen merkte dat er daardoor veel vraag was naar opvang voor kinderen.
Dat gaf haar een volgend idee. Ze stelde aan Herman voor om in de zomervakantie dagkampen voor kinderen te organiseren. “Hij verklaarde mij gek, maar ik mocht het proberen”, glimlacht Kathleen. “Ik zette de inschrijvingen voor 4 kampen van 3 dagen online en na 3 weken zat elke groep vol. Er zouden elke keer 20 kinderen komen.
De eerste dag was bijna een echt fiasco. We speelden spelletjes, maar na een tijdje zeiden de kinderen dat ze daarvoor niet naar de boerderij waren gekomen. Ze wilden boerderijwerk doen. We hebben dan alles aan de kant gelegd en zijn naar de stal vertrokken. Daar gaven we de koeien eten, de kalfjes stro, enzoverder. We ontdekten dat de kinderen dat het leukst vonden.
Na een leerrijke zomer begon Gasthuishoeve Boshoek echt goed te draaien. De verjaardagsfeestjes en kampen zijn nu een groot succes. “Dat is echt ontploft. We spelen grotendeels buiten, in open lucht. Dat blijkt in coronatijden een immense troef te zijn.”
Kathleen en Herman kregen al veel positieve reacties. “De kinderen kijken enorm op naar ‘boer Herman’, terwijl ik al de activiteiten organiseer”, lacht Kathleen. “Herman is heel toegankelijk en heeft een vriendelijke uitstraling. Als hij de kinderen dan ook nog eens op de tractor zet, zijn ze helemaal verkocht.”
Duwtje in de rug
Verder doet vooral mond-tot-mondreclame goed haar werk. Kathleen benadrukt wel dat ze niet zou gestart zijn zonder de steun van het PDPO-project ‘Burgers en boeren’. Zij hebben mee nagedacht over het concept en een deel van de startinvesteringen gefinancierd.
Ondertussen zijn Herman en Kathleen ook in het PDPO-project ‘Boerderleren’ gestapt. Gasthuishoeve Boshoek test lespakketten uit die studenten van de lerarenopleiding aan de Thomas More hogeschool maakten voor de tweede graad lagere school. In maart kwamen daarvoor enkele derde en vierde leerjaren op bezoek.
Drie ballen in de lucht houden
“Nu heb ik gevonden wat ik echt graag doe”, bevestigt Kathleen. “Ik haal enorm veel voldoening uit het enthousiasme van de kinderen en hun ouders. Tegelijk tonen we hoe het er op een melkveebedrijf aan toe gaat en proberen we bezoekers mee te geven hoe onze sector werkt. Al is het nog steeds niet gemakkelijk om alles te combineren.
Ik zeg al lang tegen mijn gezin dat ik precies altijd 3 ballen in de lucht probeer te houden: de boerderij, het huishouden en mijn eigen professionele activiteiten. Twee van de 3 kan ik altijd omhoog houden, maar bij de derde lukt dat niet altijd. Als 2 dingen goed gaan, gaat het derde wel eens mis.
Daarom is het belangrijk om op tijd een stapje terug te doen. Dat is niet altijd gemakkelijk. Het heeft bij mij tot mijn 45 jaar geduurd om vrede te nemen met die gedachte.
Aan andere boerinnen wil ik heel graag meegeven dat de drempel naar wat je graag zou doen gemakkelijker over te steken is dan je denkt. Durf beginnen. Blijf niet zitten met het gevoel ‘wat als?’ Je kan meer dan je denkt. Het is wel heel belangrijk dat je omgeving achter je idee staat. Moesten Herman en de kinderen er niet achter staan, weet ik niet of ik gestart zou zijn. Gelukkig steunen ze mij in alles wat ik doe.”
