De FAO is de wereldvoedselorganisatie van de Verenigde Naties en richt zich vooral op het tegengaan van honger in de derde wereld. De OESO is een organisatie van vooral rijke landen die economische samenwerking en ontwikkeling nastreeft. De twee organisaties brengen jaarlijks samen een vooruitblik uit die als basis moet dienen voor beleid. De verwachting dat de productie de consumptie bijhoudt en prijzen stabiliseren, maakt dat het aantal mensen dat ondervoed is, zal dalen van 11% van de wereldbevolking, naar 8%.
Economische groei
In de vooruitblik voor de komende 10 jaar wordt ervan uitgegaan dat een minder snel groeiende wereldeconomie de groei van de vraag zal temperen. De economische groei in de rijkere OESO-landen zal volgens de ramingen gemiddeld 1,8% per jaar bedragen. In het afgelopen decennium was dat 1,7%. De economische groei in China, na de VS de grootste economie, zal afkoelen terwijl de groei in India juist toeneemt.
Waar de economische groei de consumptie minder omhoog zal stuwen dan decennialang het geval was, neemt de bevolkingsgroei nog altijd toe. De komende 30 jaar zal de bevolking van Afrika volgens projecties ruimschoots verdubbelen van 1,2 miljard tot 2,5 miljard mensen. De bevolking van Azië zal toenemen van 4,4 miljard nu naar 5,3 miljard in 2050. Noord- en Latijns-Amerika laten bescheiden groei zien en Europa en Japan krimp.
Hoewel de totale bevolkingsgroei wereldwijd minder hard zal krimpen dan in het afgelopen decennium, komen er tegen 2027 nog altijd netto jaarlijks 73 miljoen mensen bij. Dat is dus de populatie van Frankrijk plus Vlaanderen.
Prijzen stabiel
Het afgelopen decennium werd gekarakteriseerd door een robuuste vraag en hoge landbouwprijzen, en daarop volgend een sterke productiegroei in vrijwel alle sectoren. Zoals het er nu naar uitziet, zal de komende 10 jaar de groei van de voedselproductie 1,5% per jaar betreffen, oftewel 16% over de gehele periode.
Als we kijken naar gewassen, dan gaan de onderzoekers er vanuit dat 80% van de productiegroei over 10 jaar bezien gevolg zal zijn van hogere hectareopbrengsten. Daarnaast groeit productie omdat het akkerbouwareaal toeneemt in voornamelijk Brazilië en Argentinië. De export van landbouwproducten blijft gedomineerd worden door een kleine groep landen, waaronder Brazilië en de VS. Voor sommige gewassen zal de wereldhandel voor meer dan 40% van het volume afhankelijk zijn van één land.
Brazilië belooft voor suiker en sojabonen een dergelijke positie in te nemen. Op de graanmarkt lijken Rusland en andere landen in het Zwarte-zeegebied een vaste positie te hebben verworven. Wat betreft de veeteelt neemt de productie het sterkst toe in Aziatische landen.
Afrika en Azië
De grote consumptiegroei zal plaatsvinden in Afrika en Azië. Daarbij zijn regionale verschillen te noteren die vooral gevolg zijn van de economische uitgangspositie. Als regel geldt: de armste landen krijgen het snelst inwoners erbij en gaan eerst vooral meer granen eten, en als ze wat rijker worden zuivel en uiteindelijk vlees en eieren. Toenemende rijkdom is vaak oneerlijk verdeeld. Hierdoor gaat de omslag naar dierlijke eiwitten wat trager dan op basis van de inkomenscijfers van landen op zichzelf verwacht kan worden.
Chinese maïsstocks
De bevolkingsgroei in Afrika en India maakt dat de vraag naar granen de komende 10 jaar groeit, aldus het rapport. India is tevens hoofdverantwoordelijk voor de toename van de zuivelconsumptie terwijl China tekent voor een groot deel van de extra vraag naar vlees en vis. Voor de EU en de VS voorzien de EU en FAO weinig schokkende veranderingen. In de EU groeit de bevolking zeer beperkt en zal zoals ook de mondiale trend is relatief meer kip worden geconsumeerd, en relatief minder varkensvlees en rundvlees.
Vanwege de verschuiving van consumptie van plantaardige naar dierlijke eiwitten, zullen prijzen van dieren en veevoerproducten de komende 10 jaar meer toenemen dan van gewassen voor humane consumptie. Onzekere factor daarbij is het Chinese overheidsbeleid en dan vooral in welk tempo ze haar enorme maisstocks op de markt gaat brengen.
Opvallend detail: de visconsumptie neemt zo sterk toe dat kweekvis in volume de gevangen vis gaat inhalen. De productie van kweekvis lijkt experimenten met omschakelende varkenshouders in Noordwest-Europa ten spijt vooralsnog vooral toe te nemen in landen met traditioneel goede kweekomstandigheden, zoals Noorwegen, Vietnam en Chili.
Meer kip en rundvlees
Wereldwijd is de toename van de consumptie van pluimveevlees per hoofd van de bevolking het afgelopen decennium met 16% toegenomen. Tegelijk daalde de consumptie van rund- en kalfsvlees in de periode van 2008 tot en met 2017 met 5%. Voor de komende 10 jaar verwachten de rapporteurs dat de consumptie van pluimveevlees per hoofd van de bevolking opnieuw zal toenemen met 4,4%.
De rund- en kalfsvleesconsumptie zal vooral door de sterke economische groei in China herstellen, met een mondiale toename van 3,5% tot gevolg. De vraag naar varkensvlees nam de afgelopen 10 jaar in vooral Azië nog toe, maar zal volgens projecties de komende 10 jaar op vergelijkbaar niveau blijven. Daarbij verschuift de consumptie wel wat van Europa naar Latijns-Amerika, de Filipijnen, Thailand en Vietnam.
De rol van China in de mondiale varkensvleesconsumptie lijkt te verminderen. China was in het afgelopen decennium goed voor 65% van de toename. In de komende 10 jaar zal het immense land – 1,3 miljard mensen groot – goed zijn voor 45% van de totale expansie.
De consumptie van schapenvlees zal de komende 10 jaar met 8% toenemen, vooral omdat in China en andere landen in Zuidoost-Azië een gevarieerder dieet zoeken. Als we naar totale volumes kijken, blijft het echter een niche.
Vraag naar verse zuivel neemt toe
Zuivelproducten kunnen worden geconsumeerd als verse producten, boter en kaas of als melkpoeders – bijvoorbeeld voor verwerking in voedingsmiddelen. De consumptie van verse zuivel is de belangrijkste categorie in ontwikkelingslanden en over de hele wereld bezien. Producten waarin melk verwerkt is, zoals boter en kaas, domineren de zuivelconsumptie in de ontwikkelde wereld. De consumptie van verse zuivelproducten wint wereldwijd gezien aan belang, met een gemiddelde groei van 2,2% per jaar.
In 2027 zal in ontwikkelingslanden jaarlijks per hoofd van de bevolking 8,4 kg verse zuivel meer worden geconsumeerd dan nu het geval is. In geïndustrialiseerde landen daalt de consumptie juist met 1,7 kg per jaar omdat het consumptiepatroon nog verder opschuift naar kaas, boter en melkpoeders.
De visie op boter is veranderd. Zuivelvet wordt nu gezonder geacht dan een aantal jaar geleden wat leidt tot een grotere vraag. De grotere vraag maakte dat voor boter recordprijzen genoteerd konden worden. Desondanks zal de vraag naar verwachting de komende 10 jaar nog blijven groeien met bijna 2,2% per jaar.
Suikerconsumptie groeit door kant- en klaar
Net als de zuivelconsumptie, neemt ook de suikerconsumptie volgens de marktvorsers de komende periode sterk toe. Verstedelijking in ontwikkelde landen leidt tot een grotere vraag naar gemaksvoeding – zoals kant- en-klaar maaltijden. Hierin is doorgaans meer suiker en ook meer plantaardige olie verwerkt. De meeste extra vraag naar suiker komt uit Azië (60%) en Afrika (25%). De suikerconsumptie zal per persoon met 2,4 kg toenemen in India en met 2,5 kg in China en in Afrika en het Midden-Oosten met 2,9 kg.
