Boerenbetoging in Brussel in woord en beeld
Honderden landbouwers hebben donderdag betoogd voor een sterke financiële ondersteuning van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Ze deden dat tijdens een buitengewone Europese top over de meerjarenbegroting van 2021-2027. Premier Sophie Wilmès en federaal minister voor landbouw Ducarme spraken met de landbouworganisaties, en beloofden hen zich in te zetten voor voldoende middelen.
De boeren brachten 100 tot 150 trekkers mee naar het hart van Brussel, aldus de politie, wat dankzij veelvuldig getoeter tot in de verre uithoeken van de hoofdstad te horen moet zijn geweest. Enkele tractoren stonden opgesteld op het rondpunt-Schuman, waar de Europese Commissie en Europese Raad aan grenzen. Het grootste deel was door politieafzettingen veroordeeld tot het voorportaal van het Jubelpark. Enkelen staken vuurwerk af, maar de sfeer was vooral gemoedelijk.
De Belgische landbouworganisaties waren bijna allemaal van de partij: Boerenbond, ABS, FWA en MIG. De Franstalige organisatie Fugea – voorvechter van kleinschalige, familiale landbouw - was er niet bij. Fugea wilde dat ook Ngo’s een podium verdienden, maar dat wilde de rest niet. De boeren werden bijgestaan door een klein contingent Brusselse lobbyisten van onder meer Nederlandse, Ierse en Spaanse landbouworganisaties.
Boeren van de FWA zorgden met een barbecue voor de nodige arbeidsvitamines.
De demonstratie begon om 13.00 uur en werd opvallend genoeg voorafgegaan door een demonstratie van Baltische boeren die lid zijn van de activistische melkveehouderijorganisatie EMB. Er waren weinig Esten en Letten. Vooral de Litouwers waren met tientallen aanwezig en blijkbaar is zingen naast basket en lasertechnologie een Litouwse specialiteit. Ze demonstreerden onder meer voor méér externe convergentie – dus een verschuiving van middelen van West- naar Oost-Europese boeren. Hun belang viel dus niet samen met dat van de Belgische boeren, met aparte demonstraties tot gevolg.
‘Een totale catastrofe’
Voorzitter Hendrik Vandamme van Algemeen Boerensyndicaat hoorde Ducarme een korting op de EU-begroting – en dus minder geld voor landbouwbeleid - “een totale catastrofe” noemen. “Ik heb wel de indruk dat de premier en minister Ducarme het belang begrijpen. Maar ze zijn natuurlijk niet alleen, er zijn landen die niet meer willen bijdragen aan de EU. Door de Brexit is er een financieel gat...” Volgens voorstellen van de Europese Commissie zou de directe inkomenssteun met 5% afnemen, en de subsidies voor plattelandsontwikkeling met 15% dalen. Bovendien zou een groter deel van het budget volgens enkele landen naar migratie, klimaat en veiligheid moeten gaan.
Vandamme, een akkerbouwer uit Oostende, vindt het jammer dat geen duizenden maar slechts honderden boeren kwamen demonstreren. “Het is helaas voor veel landbouwers een ver-van-mijn-bed-show. Het besluit om te demonstreren viel ook laat, op vrijdagmiddag pas. Maar de boodschap komt wel aan.” Hij benadrukt het belang van de directe inkomenssteun, als compensatie voor liberalisering van de landbouwmarkten. “Zonder die inkomenssteun kunnen veel landbouwers niet verder gaan. En kan de landbouw dus niet voorzien in voldoende, kwalitatief voedsel. Terwijl dat een pijler is van het Europese landbouwbeleid, die bovendien aan de basis stond van de EU.”
‘3 keer de rekening’
Boerenbond-voorzitter Sonja De Becker vindt dat landbouw dreigt 3 keer de rekening te moeten betalen. “Dat is onaanvaardbaar.” Een eerste keer omdat het landbouwbudget gemiddeld met 5% wordt gekort waarbij de korting voor België volgens berekening van Boerenbond oploopt tot ruim 11%. Een tweede keer door de zogenaamde externe convergentie, wat neerkomt op de overheveling van middelen van West-Europa naar Oost-Europa. Een derde keer omdat de nieuwe groene architectuur in het GLB veel extra eisen met zich meebrengt zonder extra vergoeding. Daarbovenop zal de Green Deal nog bijkomende kosten veroorzaken die niet zijn meegerekend werden in deze begroting.
“Met andere woorden: steeds minder budget, terwijl er van de boeren en tuinders steeds meer gevraagd wordt. Boerenbond verzet zich hiertegen en stelt bovendien dat de voorgestelde korting in het landbouwbudget onder het Europees meerjarig financieel kader een werkelijk obstakel is voor de verdere verduurzaming van land- en tuinbouw. Het Europees landbouwbudget is een investering in de toekomst”, stelt De Becker.
Regeerakkoord mag niet gebroken
De kern van de boodschap: boeren en tuinders moeten een eerlijke boterham kunnen verdienen en extra inspanningen moeten beloond worden. “We rekenen er op dat het Belgisch standpunt in de Europese Raad volop gaat voor een behoud van het Belgisch budget voor landbouw”, aldus De Becker. “Dit was ook het engagement van de Vlaamse regering in haar regeerakkoord”, benadrukt De Becker.
Boerenbond serveerde een symbolische ‘lunch van de toekomst’ uit. Twee mannen uitgedost als obers toonden lege serveerplaten.
Crevits: ik ondersteun jullie
Vlaams landbouwminister Hilde Crevits (CD&V) bezocht de betoging en zei direct er niet zozeer te zijn om de meningen te horen, maar vooral om de betogers te ondersteunen in hun streven. Wat de externe convergentie betreft: die is volgens haar niet rechtvaardig omdat het kostenniveau in Vlaanderen onvergelijkbaar is met landen in Oost-Europa, zoals Roemenië of Polen.
Ze benadrukte ook dat Vlaamse boeren in internationaal vergelijk ongelofelijk duurzaam produceren. “Je mag onze hoogwaardige productie niet zomaar op het spel zetten, niet zomaar laten vervangen door producten van elders die aan veel minder eisen moeten voldoen.”
Ze werd geflankeerd door Europarlementariër en partijgenoot Kris Peeters, ooit minister van landbouw. “Het Europees Parlement toonde zich al voorstander van een verhoging van de bijdrage die lidstaten doen aan de EU.” Nu is dat 1%, en het parlement sprak zich zelfs uit voor 1,3%. Het voorstel van de Commissie gaat vooralsnog uit van 1,1%.
Ambities prima, maar niet gratis
Jos Claeys houdt 200 stuks Belgisch witblauw in Lennik, vlakbij Brussel, en heeft daarnaast nog een stuk akkerbouw. “Ik heb geen enkel probleem met de ambities die uit het Europees beleid spreken. Ambitie is goed. Iedereen wil een gezond milieu en een gezond klimaat. De landbouw kan helpen moeilijke maatschappelijke vraagstukken op te lossen. Maar het kan niet zonder financiële ondersteuning.»
De saamhorigheid onder boeren raakt Claeys. “Ik kwam onderweg van het centraal station van Brussel boeren van Bastenaken tegen. Je herkent elkaar meteen: ‘die zijn hier voor hetzelfde doel’. Hopelijk ziet de politiek het ook, en handelen ze ernaar.” Of hij twijfelde te komen betogen? “Nee, ons belang is duidelijk: het gaat om overleven.”
Ook melkveehouder en akkerbouwer Lieven Destoppeleire besloot de boerderij even te verlaten voor de demonstratie. “Niet zo evident maar wel nodig.” Hij kwam niet met de tractor, want die heeft panne. Zijn bedrijf ligt in de Vlaamse Ardennen. “Een deel ligt in Vlaanderen en een deel in Wallonië. Ik vrees voor het voornemen van de EU meer regionaal bepaald beleid toe te staan. Het kan voor mij betekenen dat het landbouwbeleid in Wallonië en Vlaanderen nog verder uiteen gaat lopen. Dat wordt ingewikkeld!”
Dat Oost-Europese boeren meer geld willen, begrijpt Destoppeleire wel. “Maar dat kan niet ten koste gaan van ons.”
