Startpagina Veeteelt

Minister Zuhal Demir: ‘Geen versoepeling van de inpasbaarheid grote stallen in het landschap’

Het water tussen milieuminister Zuhal Demir (N-VA) en de landbouworganisaties is wat vertroebeld. Dossiers zoals MAP6, Natura 2000, PAS-wetgeving, landschapsparken, bosplan... zorgen voor verhoogde spanning. Landbouwleven luisterde naar alle partijen. Er is weinig nieuws onder de zon, zo blijkt.

Leestijd : 6 min

Een flashback naar precies 5 jaar geleden: in de reguliere pers slingeren de verwijten over en weer. N-VA noemt toenmalig minister Joke Schauvliege (CD&V, landbouw, milieu en leefomgeving) de ‘marionet van Boerenbond’. Waarop toenmalig Boerenbond-voorzitter Piet Vanthemsche reageerde dat ‘N-VA de marionet van Natuurpunt’ is. Gelukkig lopen de gemoederen nu nog lang niet zo hoog op als toen.

Bevoegdheden verdeeld...

Intussen stroomde ondanks de droogte al heel wat water naar de zee maar het water tussen Milieu/Groen en Landbouw is onzuiver. Met een verhoogde zuurtegraad. Dat is er niet beter op geworden toen de bevoegdheden ‘landbouw’ en ‘milieu/groen/omgeving’ bij de aanstelling van de nieuwe Vlaamse regering werden verdeeld: onder meer Landbouw bij minister Hilde Crevits (CD&V) en onder meer Milieu en Omgeving bij minister Zuhal Demir (N-VA). Wie er de ledenbladen Boer & Tuinder (Boerenbond) en De Drietand (ABS) op naleest, ziet bij de 2 grote landbouworganisaties verhoogde kritiek op de regelgeving en de interpretatie daarvan.

Zo is van het agrarisch gebied vandaag 44 % ingekleurd als landschappelijk waardevol agrarisch gebied. Het zijn gebieden waar bepaalde beperkingen gelden om het landschap te beschermen. “Een bouwverbod kan daar niet uit worden afgeleid”, aldus Boerenbond-voorzitter Sonja De Becker enkele weken geleden in Boer & Tuinder. “Maar bijna alle vergunningen van land- en tuinbouwbedrijven - nieuwe of bestaande, klein of groot, biologisch of gangbaar - werden de voorbije jaren bijna stelselmatig vernietigd. Er werd een evenwichtige oplossing uitgewerkt, maar die werd op vraag van Natuurpunt door het Grondwettelijk Hof vernietigd.”

Boerenbond klopte bij minister Zuhal Demir (N-VA) aan om - mét respect voor het landschap - tot een vergelijk te komen waarbij rekening zou worden gehouden met de bezwaren van het Grondwettelijk Hof én met de rechtszekerheid voor landbouwers in zulk gebied. “Het antwoord van minister Zuhal Demir dat ze daartoe niet bereid is, stemt mij erg teleur”, schreef Sonja De Becker. “Het feit dat er geen oplossing komt, heeft niet alleen gevolgen voor nieuwe inplantingen, maar ook voor bestaande bedrijven. Iedereen verwacht dat landbouwbedrijven mee evolueren met de tijd, innoveren, inspelen op maatschappelijke verwachtingen, performanter worden op milieuvlak, rekening houden met dierenwelzijn...”, aldus Boerenbond.

Geen versoepeling herstellen

In 2016 voerde voormalig minister Joke Schauvliege (CD&V) via een decretaal initiatief een bepaling in die het oprichten van nieuwe stallen en constructies in landschappelijk waardevol agrarisch gebied gemakkelijker moest maken. “Het Grondwettelijk Hof vernietigde deze regeling in 2019”, antwoordt minister Zuhal Demir op de kritiek.

“Het Hof besliste dat dit ‘een dermate aanzienlijke achteruitgang met betrekking tot leefmilieu’ inhield, waarvoor ‘geen enkel motief van algemeen belang’ zou bestaan. Sindsdien werden staldossiers weer getoetst aan een meer striktere bepaling op het vlak van landschappelijke inpasbaarheid. Ik ben niet van plan om deze versoepeling te herstellen voor grote stallen. Ik besprak dat ook, onder andere met Boerenbond. De bestaande regelgeving op vlak van landschappelijk inpasbaarheid heeft geen versoepeling nodig. Ze beschermt het landschappelijk waardevol gebied, zoals we dat horen te doen”, zegt minister Zuhal Demir.

Ook met betrekking tot afstandsregels wordt voortaan strenger opgetreden, stelt de minister. In het Vlaams reglement met betrekking tot de milieuvergunning (Vlarem II) bestaan bijvoorbeeld afstandsregels, oftewel minimale afstanden die pluimveestallen in agrarisch gebied moeten aanhouden ten aanzien van onder meer woongebieden.

Minimale afstandsregels

“Die afstandsregels zijn er om hinder tegen te gaan. In 2008 werden die afstandsregels door de Vlaamse regering versoepeld. In een arrest van 2 mei 2019 oordeelt de Raad van State echter dat er geen verantwoording is voor de versoepeling van de afstandsregels en dat deze in strijd zijn met het standstill-beginsel inzake milieubescherming. Toch werden de versoepelde afstandsregels nog een lange tijd gehanteerd. Daar werd intussen mee gestopt. We gaan onwettig bevonden afstandsregels niét blijven gebruiken. Dat zou net tot rechtsonzekerheid leiden voor het vergunningenbeleid en zou de kans op vernietiging in beroep sterk doen toenemen”, stelt minister Demir.

De kritiek op haar beleid komt niet alleen van Boerenbond. Ook het ABS schiet met scherp. “Onze organisatie is ongerust en eigenlijk is dat een understatement”, stelt Lieven De Stoppeleire in het ABS-ledenblad De Drietand. “Sinds we een nieuwe Vlaamse regering hebben en dus ook een nieuwe minister van Omgeving vangen we steeds meer nieuwe termen op in de pers die nog niet of niet goed zijn doorgesproken met onze sector. Dit getuigt van weinig kennis of begrip voor onze sector. Zonder onze medewerking en inbreng zal het niet lukken om doelstellingen, andere dan landbouw, ons zomaar op te leggen.” Dan heeft ABS het ook over de ontwikkeling van landschapsparken, Natura 2000, PAS (programmatische aanpak stikstof) in Vlaanderen...

Leeft de minister op ramkoers met de landbouworganisaties? Is er geen nood aan dringend overleg voor het uit de hand loopt, en de meningsverschillen (vooral tussen milieu, omgeving en landbouw) verder polariseren? “Absoluut niet”, reageert minister Zuhal Demir. “Ik pleeg veel overleg. Onder andere met ABS en Boerenbond, alsook met individuele landbouwers. We zien hen als een van de partners aangezien er nog vele uitdagingen zijn waarbij de landbouw een cruciale rol vormt.”

Een samenspel van belangen

Minister Zuhal Demir stelt verder dat ze in de strijd tegen de droogte, onder andere via de waterbeleidsnota, heeft aangegeven dat samenwerking en dialoog met de landbouwsector erg belangrijk is. “Maar naast de belangen van de landbouw zijn er ook de belangen van het milieu, de natuur, de waterkwaliteit... Het is dus een samenspel van belangen waar ik rekening mee moet houden bij de beslissingen die ik neem.”

Ook het recent goedgekeurde bosplan van minister Zuhal Demir schoot bij de landbouworganisaties in het verkeerde keelgat. 122 miljoen euro wordt vrijgemaakt voor 4.000 ha extra bos. “Tot op de dag van vandaag is er met onze organisatie ABS nog geen overleg geweest hoe de landschapsparken er moeten uitzien, welke criteria er moeten gelden voor natuurparken en ook niet hoe we versneld de bebossing van Vlaanderen gaan tewerkstellen”, zucht Lieven De Stoppeleire.

“Natuurorganisaties daarentegen beginnen al openlijk regio’s of gebieden op te lijsten en aan te duiden waar al deze dromen moeten worden verwezenlijkt. Als wij vragen stellen aan bevoegde agentschappen krijgen we de mededeling dat gesprekken over de concrete uitvoering nog moeten worden opgestart. Hoe kunnen andere organisaties dan wel concrete uitspraken hierover doen?”

“Ondanks het feit dat landbouw en het agrarisch gebied in dit bosplan meermaals worden genoemd en vooral onze sector van dit plan - als grootste openruimte-actor - gevolgen dreigt te ondervinden, is er hierover ondanks meermaals aandringen geen enkel overleg met ons geweest. Een gemiste kans. Want doordat het plan quasi geen rekening houdt met onze bezorgdheden, mankeert het ook aan draagvlak. Laat duidelijk zijn: we zijn op zich niet tegen meer bomen in Vlaanderen”, weet ook Sonja De Becker, namens Boerenbond.

“We hebben dus niet noodzakelijk een probleem met ambitieuze bosdoelen. We kunnen zelfs ondersteunen dat er maatschappelijk goede redenen zijn om - zelfs in crisistijd - hier als Vlaamse overheid middelen in te investeren. Maar we zijn wel uitermate bezorgd op welke manier en waar men dat allemaal wil realiseren en of de centen die gul over de verschillende partners zullen worden uitgedeeld ook effectief tot resultaat (namelijk meer kwaliteitsvol bos op de juiste plaats, op groene bestemmingen én niet op landbouwgrond) zullen leiden.”

“Ik zei het al eerder”, aldus Zuhal Demir. “Boerenbond, ABS, kortom de landbouw is een partner en welkom om mee te denken over de doelstellingen uit het regeerakkoord. We zien hen als een van de partners aangezien er nog vele uitdagingen zijn waarbij de landbouw een cruciale rol vormt. Wat betreft het bosuitbreidingsplan, hebben we dit plan aan niemand ter goedkeuring voorgelegd. We hebben er uitdrukkelijk voor gekozen om zij die zich de voorbije jaren bewezen hebben als sterkste bebossers, om die in de cockpit van het plan te zetten.”

Groene bestemmingen

“We luisteren naar bekommernissen van de landbouwsector, aangezien we prioritair kiezen voor extra bossen binnen de bestaande groene bestemmingen, die daarvoor dienen.” Dat Sonja De Becker van Boerenbond stelt dat met hen nooit over het plan gesproken is? Dit is niet correct! Ik heb op donderdag 14 mei nog een overleg gehad met Boerenbond, en de bosuitbreidingsplannen daar ook ter sprake gebracht”, besluit Demir. Wordt vervolgd.

Lieven Vancoillie

Lees ook in Veeteelt

Meer artikelen bekijken