Nieuwe suikerfabriek hangt aan zijden draadje
De coöperatie achter de bouw van een suikerraffinaderij in het Waalse Seneffe luidt de alarmbellen. Banken komen vooralsnog niet over de brug met het benodigde krediet om de fabriek te realiseren. Eerder werd gevreesd voor alweer een jaar uitstel. Maar nu is de toon somberder: als de ongeveer 180 miljoen die nog nodig zijn voor het einde van de zomer niet komen, stopt mogelijk de bouw.
De organisatie achter het project, CoBT genoemd, benadrukt dat de coöperanten ondanks het gebrek aan commitment van banken nog volledig achter het project staan. Het gaat om 1.600 personen – vooral bietentelers maar ook sympathisanten. Ze brachten samen 37% van de totale benodigde investeringssom van 361 miljoen euro in. Er is een mechanisme gecreëerd om dat percentage te verhogen tot 50%.
"We mogen niet vergeten dat in het begin het doel was om 20% van het eigen vermogen te bereiken”, aldus Haag. “Maar toen het project werkelijkheid werd, ging het bieden omhoog en werden er nieuwe doelstellingen gedefinieerd en overtroffen.”
Op lokaal, regionaal en federaal niveau weet het project zich gesteund door publieke investeringsmaatschappijen, te weten IMBC, SRIW, SOGEPA en SFPI. Ook enkele particuliere fondsen, zoals Invest for Jobs, legden geld in. Aan de kant van de banken stapte alleen CBC, de Franstalige broer van KBC, in. Dat de banken aarzelen, begrijpt Benoît Haag, coördinator van de CoBT niet. Vergunningen, het eigen vermogen, kopers, een modern fabrieksontwerp: aan alle voorwaarden is volgens hem voldaan...
Topfabriek
De fabriek wordt volgens CoBT de meest efficiënte en duurzame van Europa. De fabriek zal 1,6 miljoen ton bieten kunnen verwerken. Het bouwen van een centrale gasturbine voor de productie van elektriciteit en warmte vereist voor de werking van de fabriek, vermindert energieverbruik en een de uitstoot van CO2. Ze maakt ook een betere valorisatie van de bijproducten mogelijk, aldus de initiatiefnemers. Per ton suiker zouden de kosten maar 310 tot 315 euro bedragen. Dit is bijzonder laag. Tijdens de winter van 2018/2019 daalde de gemiddelde suikerprijs volgens de Europese Commissie tot 300 euro per ton, in de regio van suikerexporterende landen waar ook ons land toe behoort.
Aan de grondstofzijde wordt de aanvoer gewaarborgd door langlopende leveringscontracten met 1.400 coöperatieve bietentelers. Het CoBT heeft naar eigen zeggen aan de koopzijde een serie intentieverklaringen die de afzet het grootste deel van zijn productie in de verschillende marktsegmenten (industriëlen, groothandel enz.) af te dekken.
De plannen voor de fabriek ontstonden deels door de wens van telers om meer directe invloed uit te oefenen op het beleid van de suikerverwerking. De Tiense Suikerraffinaderij is aan de beurs van Frankfurt genoteerd, waarbij een flink deel van de aandelen in handen is van Duitse, Oostenrijkse en sinds kort Belgische telers. ISCAL Sugar is in handen van een familie.
Maar, het bedrijf zegt te geloven dat er voldoende landbouwgrond is voor verschillende verwerkers om naast elkaar te bestaan. Ze zijn er niet om anderen weg te concurreren. De fabriek moet vooral een alternatief bieden en laten zien dat de rol van de boer zich niet hoeft te beperken tot die van een eenvoudige grondstoffenleverancier. CoBT benadrukt het economische belang van het initiatief. Tegen 2023 zouden zeker 100 directe en 300 indirecte arbeidsplaatsen worden gecreëerd. Geen sinecure voor een gewest dat economisch op veel vlakken vierkant draait, en zoekt naar initiatieven om de regio na de sluiting van de mijnen opnieuw te industrialiseren.
Toch komen de banken dus nog niet over de brug, een probleem dat eerder al in januari werd genoemd. “De redenen voor hun terughoudendheid zijn vooral te wijten aan de suikersector zelf,” zegt Haag, “die het moeilijk heeft gehad en sinds het einde van de quota in 2017 met nogal wat volatiliteit te maken heeft gehad. Maar dit is een feit dat we vanaf het begin hebben opgenomen in onze haalbaarheidsstudie en ons financieel plan.” Hij hoopt dat de participatie van CBC een sneeuwbaleffect zal hebben.
