Sector in verweer tegen kritiek op vlees

“ Red het klimaat, eet geen biefstuk”, zo kopte de krant De Standaard vorige week woensdag in haar reeks over het tegengaan van de klimaatverandering. Dat ze daarvoor op haar voorpagina de afbeelding van een koe gebruikte die opvallend veel van een Holstein-koe weg had, was daarbij maar een pietluttig detail. Van veel grotere orde was de boodschap die werd meegegeven: vlees in het algemeen en biefstuk in het bijzonder eten is slecht voor het milieu.

Verwezenlijkingen gepresteerd

Vanuit Boerenbond reageerde voorzitter Sonja De Becker in een opiniestuk. Ze vond de stelling dat je het klimaat redt door je biefstuk te laten heel kort door de bocht. Ze benadrukte nog eens dat de hele Vlaamse land- en tuinbouw verantwoordelijk is voor 8 % van de uitstoot van broeikasgassen; de veeteelt op zich 5 %.

Mevrouw De Becker wees op de verwezenlijkingen die de sector al gepresteerd heeft en kon dat ook staven met cijfers. Tegenover 1990 daalde de uitstoot van broeikasgassen met 26 %; melkveehouders verminderden de uitstoot per liter melk met een kwart tussen 2000 en 2015. Een kilogram biefstuk van eigen bodem stoot maar half zoveel broeikasgas uit dan een kilogram Braziliaanse biefstuk.

Sonja De Becker gaf ook tegengas aan twee belangrijke slogans die de veehouderij telkens weer opnieuw voor de voeten geworpen worden: vlees is (veel) slechter voor het milieu dan autorijden en we moeten stoppen met exporteren.

Vlees en auto’s

“Bij de vergelijking tussen vlees eten en met de auto rijden worden appelen met peren vergeleken. Bij vlees brengt men alles in rekening, van de productie van veevoeders tot de hele levensloop van het dier. De ‘winst’ door opslag van koolstof in grasland wordt dan weer niet meegeteld. Bij het autorijden daarentegen houdt men enkel rekening met de brandstof, niet met het ontginnen, raffineren en transporteren ervan, de constructie en de recyclage van wagens, de aanleg en het onderhoud van wegen … Aanschouwelijk vergelijken mag, maar dan graag op een eerlijke manier.”

Vlees en export

Ook het pleidooi tegen export vindt Sonja De Becker getuigen van twee maten en twee gewichten. “Onze land- en tuinbouw produceert inderdaad meer dan we zelf consumeren, maar de grootste afzet (67%) gebeurt naar onze buurlanden Frankrijk, Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Bij uitbreiding blijft 85% in de Europese Unie. Wie landbouw oplegt enkel voor eigen regio te produceren moet de lijn doortrekken. Niet alleen landbouw stoot broeikasgassen uit. Export verbieden aan de industrie lijkt meer terecht, als je weet dat die verantwoordelijk is voor 28% van onze uitstoot. De energiesector neemt 24% voor zijn rekening en transport 19%. Ter herinnering, onze veehouderij 5%. Een krantenkop met ‘Red het klimaat, zet je verwarming uit, verkoop je wagen, ga niet op reis …’ zou aanzetten tot gedragswijzigingen die sneller en meer invloed hebben op het klimaat”, argumenteerde mevrouw De Becker.

Weerslag op boereninkomen

Ook het Algemeen Boerensyndicaat ABS voelde zich in zijn wiek geschoten. Het landbouwerssyndicaat is de onophoudelijke negatieve berichtgeving over (rood) vlees meer dan beu. “Vlees blijkt dé schietschijf te zijn voor allerlei fake toewijzingen, met de bedoeling om eenzijdig de burger te beïnvloeden. Ofwel emotioneel of voor de gezondheid ofwel - als dat allemaal niet lukt - het verhaal met de ecologische voetafdruk, ze vinden wel altijd iets”, aldus ABS-woordvoerder Guy Depraetere. Het ABS ziet een rechtstreekse weerslag op het boereninkomen. “Door de verbruiksdaling valt de marktprijs en blijven de boeren over met grote verliezen. Onze boeren worden vernederd en fel onderbetaald. ”

Frankrijk wijst de weg

ABS wijst er op dat de gemiddelde leeftijd van een vleesveeboer 62 jaar is.“Er zijn geen opvolgers meer en de sector staat voor een koude sanering. Als er straks geen boeren meer zijn tenzij hier en daar een mega-bedrijf, dan zal onze huidige maatschappij dat op haar geweten hebben. Ze zullen op termijn geconfronteerd worden met duurdere producten tenzij ze alles uit het buitenland halen.

Dat het anders kan, bewijst - volgens ABS - Frankrijk. “Onze zuiderburen, die altijd al graag een goeie biefstuk hebben verorberd, zijn gelukkig verstandiger en gaan in mei voor La quinzaine du boeuf. Waarom laat men de burger-consument gewoon niet gerust in de keuze die hij kan maken? De beste raad blijft toch: ‘Eet met mate en gevarieerd’, al de rest is demagogie of manipulatie.”

Hommeles in Wallonië

De vlam sloeg pas echt in de pan in de aanloop naar ‘Dagen zonder vlees.’ En dat niet in de eerste plaats in Vlaanderen, maar wel in Wallonië, waar de consument ‘het genoegen’ had om voor de eerste keer met de campagne geconfronteerd te worden. Ook daar kwamen de reacties ogenblikkelijk. De Fédération Wallonne de l’Agriculture (FWA), de grootste Waalse boerenorganisatie sprak van ‘40 dagen in de leugen.’ “De cijfers die altijd geciteerd worden van de Wereldgezondheidsorganisatie zijn die over industriële feed lots in Zuid-Amerika, maar niet die van hier. Waalse boeren worden moedeloos van de constante verwarring die wordt geschapen tussen hun manier van produceren en die van elders in de wereld.” De FWA noemt de weides van hier de natuurlijke bondgenoot van het milieu. “Het anti-vleesdiscours is niet alleen fout maar ook gevaarlijk. Experts stellen dat minder melk en vlees produceren leidt tot meer honger in de wereld en voor géén reductie in broeikasgassen zorgt”, zo klinkt het. Als tegenactie lanceerde FWA de actie ‘40 dagen om onze boeren te steunen.’ Via www.jesuisagriculteur.be worden tegenargumenten gegeven.

Apaq-W

Niet alleen de FWA reageerde in Wallonië, maar ook de promotieorganisatie Apaq-W, te vergelijken met onze VLAM. De organisatie vindt het niet kunnen dat vlees in de nasleep van ‘Tournée minérale’ wordt gepositioneerd als zondig, schadelijk of verslavend. Apaq-W noemt de actie schadelijk voor een vleesveesector in gespannen markt en onjuist. Acties als deze maken het volgens de organisatie nodig om de inspanningen, om achteraf de betrouwbaarheid van binnenlandse productie te verduidelijken, te verdubbelen. Apaq-W vindt dat de duurzame ontwikkeling begint bij de consument die op de etiketten van de gekochte producten naar lokale oorsprong moet zoeken.

Debat in evenwicht

Ook federaal minister van Landbouw Willy Borsus vond het nodig om “het debat over rundvlees opnieuw in evenwicht te brengen.” Ook voor hem is lokale consumptie het antwoord. “De Hoge Gezondheidsraad beveelt de consumptie van 300 gram rood vlees per week aan, wat overeenkomt met de gemiddeld consumptie in België”, zo stipte de minister aan. De minister wel zelfs een rondetafel organiseren die de landbouwsector en de horeca samenbrengt om de Belgische restauranthouders er nog meer toe aan te moedigen om lokaal vlees aan te bieden.

IDC