Vlaamse wetenschappers breken lans voor ggo’s
Honderden jonge Belgische wetenschappers breken in een open brief in De Standaard voor meer acceptatie voor ggo’s. “Zeker nu de uitdagingen van de 21ste eeuw zich duidelijker aftekenen dan ooit”, stellen ze. “Wetenschappelijke vooruitgang moet onze gezamenlijke toekomst zijn, niet ons verleden.” Vrijwel alle professoren en onderzoekers die de brief tekenden, werken voor Vlaamse universiteiten.
In 1983 ontdekten professoren Marc Van Montagu en Jeff Schell in Gent hoe op natuurlijke wijze genetische informatie kan binnengebracht worden in planten. Ze slagen erin om een nieuw stuk DNA succesvol binnen te brengen in een gewas. Dat maakte België op slag de bakermat van de plantenbiotechnologie.
Veredelaars kwamen onder meer met Gouden Rijst, waarin een hoger gehalte vitamine A zit. Het kan blindheid tegengaan in arme landen waar mensen vaak vitamine A tekort komen. Gouden Rijst werd onder meer gepromoot door de Amerikaanse ex-president Jimmy Carter. Ook werd de Arctic Apple uitgevonden. Het is een appel die niet bruin wordt na het schillen, en dus langer aantrekkelijk blijft om op te eten. Zo kan voedselverspilling worden tegengegaan.
Prachtige initiatieven, vinden jonge wetenschappers van UGent, KU Leuven, UHasselt, VUB en UAntwerpen, maar ook enkele Vlamingen in dienst van Waalse, Nederlandse, Duitse en Amerikaanse universiteiten.
Roundup-ready en Bt
De commerciële gewassen bestaan evenwel vooralsnog vooral uit 2 varianten. Het gaat dan om ‘Roundup-ready’, waarbij planten glyfosaatresistent zijn gemaakt. Een tweede variant is Bt – waarbij de plant zelf een insecticide aanmaakt. Vooral de Roundup-ready-variant mag rekenen op kritiek. Het zou boeren kunnen aanzetten tot losbandig gebruik van glyfosaat tegen onkruid. Feit is dat de teelt van alle ggo’s op één na momenteel door de EU wordt geblokkeerd, ongeacht hun doel.
Het is de facto onmogelijk om nieuwe ggo’s in de EU te introduceren. “De complexe wetgeving, maar vooral de Europese politieke onwil blokkeert dit”, stellen ze. “Desondanks importeert de EU jaarlijks tonnen ggo-soja uit landen zoals de Verenigde Staten en Canada. Daar is ggo-teelt wel toegelaten. Is het huidige ggo-beleid dan niet zeer tegenstrijdig?”
Het monster Monsanto
Wat niet hielp, is dat de technologie agressief in de markt werd gezet door Monsanto, nu onderdeel van Bayer. Monsanto had destijds al een minder positief imago vanwege bijvoorbeeld het leveren van ontbladeringsmiddelen aan het Amerikaanse leger, tijdens de Vietnamoorlog. Het gebruik van deze middelen leverde bij Amerikaanse soldaten en Vietnamese burgers en strijders een hoog percentage kankergevallen op. Het bedrijf Monsanto werd decennialang door Ngo’s afgeschilderd als een monster.
(Bijna) mondiaal succes
Ggo’s namen niettemin mondiaal een vlucht, schrijven de wetenschappers. “Vandaag is wereldwijd bijna de kaap van 200 miljoen hectare ggo-gewassen bereikt, dat is meer dan 5 keer de oppervlakte van Duitsland”, schrijven de onderzoekers. “Ggo’s blijken een schot in de roos, behalve in Europa. Daar zijn dergelijke vormen van innovatieve landbouw namelijk onmogelijk gemaakt, het resultaat van politieke blokkering.”
Aan deze conclusie valt wel iets af te dingen. De meeste Aziatische landen telen geen of nauwelijks ggo’s. Het is vooralsnog een technologie die vooral in Noord- en Zuid-Amerika ingang vindt, met beperkte arealen in bijvoorbeeld India, China, Pakistan en Zuid-Afrika. China lijkt wel dichtbij een meer algemene acceptatie van ggo’s te zijn. Het land hield volgens insiders mede een afwachtende houding aan omdat het niet te afhankelijk wil zijn van Westerse veredelaars, maar lijkt dichtbij eigen variëteiten.
