Belgian Pork Group ziet prijzen stijgen richting 2,20 euro per kilo geslacht gewicht

De Afrikaanse varkenspest in China jaagt prijzen omhoog. Geen wonder, legt Luc Verspreet van Belgian Pork Group (BGP) uit tijdens een seminarie op de Agridagen. BGP is een netwerk van 7 Belgische bedrijven gespecialiseerd in het slachten, versnijden en verder verwerken van varkensvlees. De Chinese varkensstapel krimpt door de verspreiding van de ziekte met zo’n 400 miljoen stuks. China, de grootste consument en producent van varkensvlees, moet importeren. Ze doet dat dan ook, op enorme schaal. China heeft volgens Verspreet dit jaar een tekort van ten minste 24,5 miljoen ton karkasgewicht, oftewel 15 miljoen ton varkensvlees.

Ze zijn in de regio niet alleen. Vietnam bijvoorbeeld hinkt aan tegen een tekort van circa 1,5 miljoen ton, en de Filipijnen 600- tot 700.000 ton. Ter vergelijking: de wereldhandel is normaal gezien ‘maar’ 8 miljoen ton. Daarbij opgemerkt dat in China de binnenlandse vraag naar varkensvlees door hoge prijzen is gedaald met 8 tot 10%. Verspreet vraagt zich luidop af of Chinese consumptie en productie volledig zullen herstellen wanneer de AVP onder controle is. Consumenten raken immers gewend aan andere producten - zoals kip - en de regering investeert wel in de productie, maar niemand weet hoeveel ‘backyard-productie’ is weggevallen.

“De Aziatische tekorten leiden tot toegenomen productie bij sleutelexporteurs”, aldus Verspreet. Ze voeren de productie op en verplaatsen handel van minder opbrengende markten naarAzië. De VS heeft het meeste exportpotentieel, maar niet tegen het huidige importtarief van 72% van de Chinezen. Binnen de EU profiteert de snel groeiende Spaanse varkenshouderij het meest. Van januari tot en met november was Spanje goed voor 25% van het exporttonnage van de hele EU, nog inclusief het Verenigd Koninkrijk. Duitsland volgt met 22%, terwijl Nederland en Denemarken in deze periode elk circa 14% voor hun rekening namen.

AVP beperkt mogelijkheden

België kan helaas niet optimaal profiteren. De meeste landen buiten de EU hebben de grenzen gesloten vanwege de AVP in de provincie Luxemburg. Aan regionalisering hebben ze geen boodschap. Daardoor neemt ons land maar 1% van het EU-exportvolume voor haar rekening.

Op 13 september 2018 zijn de eerste besmettingen vastgesteld. Van daaruit heeft de ziekte zich in de volgende maanden westwaarts en noordwaarts verspreid. Sinds april 2019 zijn nog maar weinig nieuwe besmettingen geregistreerd. De meest recente besmetting van een pas door AVP gestorven dier dateert van half augustus 2019.

Dat kan nog wel even duren. Sommige exportbestemmingen eisen dat het land waaruit ze importeren een langere periode (bijvoorbeeld 1 of 2 jaar) vrij is van AVP. De AVP in ons land beperkt niet alleen domweg de exportvolumes naar derde landen, aldus Verspreet. “Die waren eigenlijk ook voor de AVP niet heel groot. Zo’n 13% van de productie.” Maar de schade mag toch behoorlijk heten. Het aantal slachtingen daalde tussen 2018 en 2019 met 400.000 stuks tot 10,8 miljoen dieren. De export naar derde landen is zowat gehalveerd.

Bovendien wordt minder uitgesneden, en meer als karkas uitgevoerd. Dat levert gemiddeld lagere marges op.

Wat als de hele EU

niet kan exporteren?

De AVP in China mag prijzen omhoog duwen, Verspreet ziet een grote bedreiging in AVP dichterbij. De Belgische situatie lijkt onder controle, maar Europees gezien verspreidt AVP zich wel degelijk.

In Midden-Europa bevindt het virus zich inmiddels in een handvol landen, waaronder Polen. In Polen is het virus van het oosten van het land opgeschoven naar het westen. De laatste meldingen zijn van amper 12 km van de Duitse grens. Duitsland, maar ook Denemarken, proberen de verspreiding van het virus met vallen, geurmaatregelen en staaldraad tegen te gaan.

Het is moeilijk het virus te bestrijden als de everzwijnenpopulatie niet wordt gereduceerd, besluit Verspreet. Hij vreest dat het een kwestie van tijd is tot Duitsland en daarna de rest van Europa langzaamaan besmet raakt. De schade is dan niet te overzien. Duitsland is zo’n cruciale schakel in de Europese varkenskolom dat iedereen geraakt wordt. De trend dat Duitsland minder produceert, zal versnellen. Binnen de EU geldt regionalisering, dus zal de handel niet helemaal stil komen te liggen, maar er zal toch al vlug minder handel zijn in levende dieren. Nederland en Denemarken ontberen afmestcapaciteit, en worden dan het slachtoffer.

Het gevolg is chaos, en een overaanbod van varkens op de lokale markt. Als Duitsland ‘valt’, dan kan AVP al snel endemische vormen aannemen. China zal bij aanwezigheid van Afrikaanse varkenspest op EU-niveau ongenadig zijn, en haar grenzen sluiten voor EU-varkensvlees. “Kortom: voor nu zijn de perspectieven goed, maar de AVP binnen de EU kan beter vandaag dan morgen worden aangepakt.”

Jan Cees Bron