Als corona toeslaat… Vlaamse export kwetsbaar voor verstoorde handel
Italië is vanwege het coronavirus tot ten minste 3 april in 'lockdown'. Frankrijk, Duitsland, Nederland… alle landen in de buurt denken na over maatregelen. Uit cijfers blijkt dat de Vlaamse land- en tuinbouw bijzonder kwetsbaar is voor verstoorde handelsstromen. Waarbij gezegd: Italië is niet dé belangrijkste markt voor onze producten.
De vrees voor het coronavirus grijpt om zich heen. Het Europees Parlement legt het werk neer, luchtvaartmaatschappijen schrappen vluchten en de regering vraagt mensen elkaar niet langer te kussen of de hand te schudden. Consumenten kopen hier en daar supermarkten leeg. Vooral Wc-papier, conserven en ontsmettingsmiddelen zijn gewild. Men vreest tekorten vanwege het virus, of de zenuwachtige buurman…
De voedingsmiddelenwereld is ook bezorgd. De eigen productie kan in gevaar komen als werknemers besmet raken. Maar ook belangrijk: het Coronavirus leidt op korte termijn tot logistieke problemen en verminderde consumptie in Azië, die veelbelovende groeimarkt. Chinese havens liggen geheel of deels stil. China lijkt het virus onder controle te hebben, maar nog altijd ligt een groot deel van de economie stil. De voorzichtige consument, blijft liever binnen dan dat hij Europese kaas, friet of varkensvlees gaat kopen…
Volgt Europa? Wie de Italiaanse cijfers ziet, mag vrezen. Het land wordt deels afgesloten om de verspreiding van het virus tegen te gaan. In andere landen zal men de Italiaanse crisis met argusogen volgen, en vergelijkbare maatregelen in elk geval op papier voorbereiden om eventueel snel te kunnen schakelen. De regering heeft voor haar landbouwers alvast gevraagd om uitstel wat betreft de Europese ‘papierwinkel’.
Vlaanderen kwetsbaar
Als een sector in Vlaanderen zich zorgen maakt, is het het de voedingsmiddelenwereld en in diens verlengde de landbouw. Agrohandelsproducten hebben in 2017 respectievelijk een aandeel van 11% en 12% in de totale Belgische in- en uitvoer, uitgedrukt in waarde. De uitvoer is goed voor 45 miljard euro. Het Belgische agrarische handelsoverschot bedraagt 6,5 miljard euro. Vlaanderen tekent voor 85% van de Belgische exportomzet.
Rekenmeester Carole Dembour van voedingskoepel Fevia beantwoordt de vraag over het belang van de Italiaanse markt voor Vlaanderen, met cijfers. “In 2018 heeft België voor een beetje meer dan 1 miljard euro aan voedingsmiddelen naar Italië uitgevoerd. Daarmee is Italië onze vijfde afzetmarkt.”
En wie neemt van die 1 miljard het leeuwendeel voor haar rekening? Vlaanderen. Vlaanderen is ook een vooraanstaande speler in de Europese agrohandel. Het aandeel van Vlaanderen in de Europese in- en uitvoer van agrarische producten bedraagt respectievelijk 6% en 7%. Vlaanderen is in de EU de zesde grootste uitvoerder van agrarische producten en moet enkel Nederland, Duitsland, Frankrijk, Spanje en Italië voor zich dulden. De sector is ook van cruciaal belang voor de Vlaamse economie. Het is immers handel die netto wat oplevert.
Enkel Nederland, Spanje en Polen hebben een groter agrohandelsoverschot. Het overgrote deel van de export gaat naar Frankrijk, Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.
Zuivel, vlees en frieten
Maar Italië is niet onbelangrijk. Er ging in 2018 jaarlijks bijvoorbeeld voor 205 miljoen euro aan zuivelproducten naartoe, aldus het Departement. En voor 81 miljoen aan rundsvlees- en kalfsvleesproducten. Voor varkensvlees is niet direct een bedrag voorhanden, maar ging het in 2018 alvast om 28.000 ton vers en bevroren varkensvlees. Wat frieten en soortgelijke producten betreft, ging het om 105.000 ton.
