Loofklappen geeft snelste resultaat
Diquat mag sinds eind 2019 niet meer gebruikt worden. Alternatieve manieren van loofdoding zijn mogelijk, zowel op chemische als op mechanische wijze. Uit proeven van 2019 bleek alvast dat uit de bekendere alternatieven loofklappen gecombineerd met chemie de snelste resultaten geeft. Dit is echter wel duurder voor de landbouwer.
Vorig jaar kwam hetzelfde onderwerp al aan bod. Logisch, want net ervoor werd beslist om het gebruik van diquat stop te zetten. Diquat was één van de bekendste producten bij de loofdoding van aardappelen, het werkte erg efficiënt en ook de prijs viel goed mee. Het zou dus goed zijn, mocht men dit jaar met een alternatief werken dat het even goed doet. Vorig jaar werden al verschillende alternatieven op een rijtje gezet. Op chemisch vlak zijn de moleculen carfentrazone-ethyl, pyraflufen-ethyl en pelargonzuur erkend in de aardappelteelt. Mechanisch gezien kan men groen rooien, klappen en branden. Wat ook kan, maar nog in de experimentele fase zit, is loof trekken, wortel snijden en elektrocutie.
Inagro onderzoekt samen met het Proefcentrum Aardappelen, kortweg PCA, alternatieven die haalbaar en duurzaam zijn. Zo ook in 2019, toen in het Heuvelland een proef opgezet werd door Inagro om verschillende chemische en mechanische alternatieven uit te testen. De middelen Spotlight Plus (carfentrazone-ethyl) en Gozai (pyraflufen-ethyl) werden getest. Dit laatste product wordt in de praktijk steeds vergezeld van een olie tijdens toepassing. In de proef werd getest of Ranman Top een nog betere werking geeft aan Spotlight Plus. Bovendien probeerde men ook het loofklappen uit, gevolgd door een behandeling met één van bovenstaande middelen. Om te weten hoe efficiënt de middelen zijn, werd als referentie Reglone (diquat) ingezet. De uitgeteste schema’s lees je in de tabel.
Inagro-onderzoeker Veerle De Blauwer geeft wat meer uitleg bij de resultaten. “De proef werd uitgevoerd op Fontane, momenteel het belangrijkste ras. Er werd op 2 momenten behandeld, waarbij een eerste behandeling op gewas dat maar voor 27% was afgerijpt, wat al een uitdaging is. We hadden het weer wel mee: de behandelingen konden gebeuren op zonnige dagen, zonder neerslag.”
Ander middel, andere regels
Naast de werkzaamheid blonk diquat uit in droogtijd. Terwijl die bij diquat slechts een kwartiertje bedroeg, is dat bij Spotlight Plus al gauw 1,5 uur en bij Gozai en Kabubi 1u. “Wil je die producten gebruiken, moet je toch kijken dat je ze kan toepassen bij droog weer”, vertelt onderzoeker De Blauwer. Verder was de wachttijd bij Reglone 4 dagen. Bij Spotlight Plus, Gozai en Kabuki is dat 14 dagen. Wanneer een mechanische loofdoding wordt uitgevoerd, bedraagt de wachttijd bij Spotlight Plus maar 2 dagen.
Een extra beperking ligt bij het aantal toepassingen per seizoen. Bij Spotlight Plus is slechts 1 toepassing per seizoen toegelaten, en enkel in de consumptieaardappelteelt. “Er wordt aan gewerkt om het naar 2 toepassingen per seizoen op te trekken, zoals in Frankrijk”, aldus de onderzoekster. Gozai en Kabuki kunnen wel 2 keer per teelt gebruikt worden, met een interval van 7 dagen. “Wees er wel van bewust dat als je het al als herbicide gebruikt op het gewas, het nog maar één keer mag worden ingezet als loofdoding”, wordt gewaarschuwd.
Ook tijdens het gebruik
Verder moeten landbouwers bij het toepassen van deze alternatieven letten op 3 zaken. Ten eerste hebben Spotlight Plus, Gozai en Kabuki een contactwerking; het is dus belangrijk om voldoende water te gebruiken onder een voldoende druk. Ten tweede hebben de producten voor een goede werking minimaal 4 uur licht nodig na toepassing. “Een goed tijdstip om toe te passen zou dus in de ochtend zijn”, vertelt De Blauwer. Gozai en Kabuki zet je bovendien altijd in met een olie voor een goede werking. “Er zijn een aantal olies erkend in de aardappelteelt, maar niet allemaal voor de loofdoding”, klinkt het. Actirob B, Natol en Vegetop zijn erkend om samen met Gozai gebruikt te worden als loofdoding. Ranman Top zou misschien kunnen worden ingezet bij Spotlight Plus om de werking te verbeteren. Ten slotte zijn bij gebruik bufferzones geldig: 1m bij Spotlight Plus, 5m bij Gozai en Kabuki.
Snelle afdoding met loofklappen
Vanaf de eerste behandeling werden de waarnemingen opgevolgd. “Zoals verwacht gaat de loofdoding met Reglone heel snel. Een dag na het toepassen was 70% van de bladmassa geloofdood, na 3 dagen bijna alles.” Het loofklappen zorgt echter ook voor het zeer snel verdwijnen van het loof. De behandeling met Spotlight Plus of Gozai + Actirob maakte dat 1 week na het loofklappen het hele veld werd geloofdood.
Loofklapt men niet, en gebruikt men enkel chemie (combinatie van Spotlight Plus en Gozai), dan gebeurt de loofdoding wat trager. De resultaten van de schema’s met enkel chemie liggen heel dicht bij elkaar en er zijn weinig verschillen op te merken. Na 1 week is er voor alle combinaties een afdoding rond de 80%, na 2 weken boven de 90%.
Loofklappen: meer loslatende knollen, maar met hergroei
Verder keken de onderzoekers naar de afdoding van de stengels, omdat het stilleggen van de sapstroom zorgt voor het loskomen van de knollen tijdens de oogst. Ook hier zijn de resultaten bij loofklappen + chemie het best. 3 weken na de eerste behandeling was 80% van de stengels dood en had krakend droog loof. De 5 schema’s met enkel chemie resulteerden in een beperkte afdoding: gemiddeld was slechts 40% de stengels krakend droog, 10% van de stengels was zelfs nog relatief groen. Dit betekent dat knollen bij oogst niet gemakkelijk loslaten.
4 weken na de eerste bespuiting was ook te merken dat na het loofklappen gevolgd door chemie, meer dan 95% van de knollen losliet. Bij de andere schema's bleven gemiddeld gezien meer knollen aan de struiken hangen.
Hoewel de afdoding bij loofklappen vrij snel en efficiënt gaat, is het wel oppassen met hergroei. Die wordt wel herleid na de tweede behandeling. Gozai of Spotlight Plus herleiden de hergroei tot 5% van de stengels. Bij de trage loofdoding, dus de combinaties van Spotlight Plus en Gozai, is er geen hergroei gespot.
Enkele knelpunten
