Startpagina Economie

Ngo’s: Green Deal en GLB niet verenigbaar

De Green Deal en voorstellen voor het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB) zijn in de praktijk niet verenigbaar. Dat schrijven de ngo’s Wervel, Voedsel-Anders en Boerenforum in een open brief aan de Vlaamse regering De Europese Commissie kwam eerder in een werkdocument dat de plannen voor een nieuw GLB wel passen bij de verduurzamingsplannen van de EU. De ngo’s missen onder meer een aanpak van het wereldhandelssysteem.

Leestijd : 3 min

Op 20 mei 2020 stelde de Europese Commissie haar strategieën voor een volgens haar eerlijk, gezond en milieuvriendelijk voedselsysteem voor. Beide strategieën passen in de uitwerking van de Europese Green Deal, een routekaart om de economie van de EU duurzaam te maken, ook op het gebied van de voedselproductie, die de Commissie van Ursula von der Leyen in december 2019 lanceerde.

Tegen 2023 moet een wetgevend kader worden geschapen waardoor het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen wordt teruggeschroefd met 50% tegen 2030. Ook moet tegen die tijd het meststoffengebruik met 20% zijn verminderd, en het antibioticagebruik zijn gehalveerd. De biologische landbouw zou moeten groeien tot een kwart van het totaal, en tegen 2030 moet koolstofopslag in de grond worden beloond. Daarnaast moet de korte keten worden ondersteund.

De ngo’s achter de brief zijn enthousiast over de plannen, maar vrezen dat er niets van terecht komt als het GLB niet toewerkt naar deze doelen. De covid-19-pandemie en de groeiende bezorgdheid over de klimaat- en de milieukwestie zorgen daarenboven voor een nieuwe realiteit, vinden ze.

Kwetsbaar systeem

De coronacrisis bracht volgens de ngo’s de grote kwetsbaarheid van het huidige systeem pijnlijk aan het licht. Daarbij wijst ze op de risico’s van mondialisering en het vertrouwen op de markt om te zorgen productie en consumptie. Zo konden er tekorten aan mondmaskers te bestaan. Ook blijkt volgens hen dat productiekosten – sociaal maar ook betreffende gezondheid het milieu – niet geen onderdeel van de kostprijs. De organisaties klagen het internationale handelssysteem, bewaakt door de Wereldhandelsorganisatie WTO, aan.

Deze organisatie bemoeide zich traditioneel met alles behalve landbouw, maar dat is sinds een grote onderhandelingsronde in de jaren’ 90 veranderd. Sindsdien worden lidstaten van de WTO - en zo ongeveer elk land is lid - verplicht hun landbouwmarkt te liberaliseren.

Op voedselgebied wordt het belang van kleine en middelgrote landbouwers die opteren voor een korte keten en rechtstreekse contacten hebben met de consument, volgens de ngo’s steeds duidelijker. De Covid-19-crisis zorgde bij de consument voor een verhoogde aandacht in lokaal en authentiek voedsel en stimuleerde de verkoop in de korte keten. Veel Vlamingen ontdekken volgens de organisaties hoevewinkels, boerenmarkten, etc.

Sterk landbouwbeleid

De huidige hervormingsvoorstellen van het GLB zullen volgens de brief niet bijdragen aan de opbouw van een sterk landbouw- en voedselbeleid in de EU. Het leidt niet tot bijvoorbeeld een eerlijk inkomen, een beter milieu en klimaat, het behoud van landschappen en de toegang tot de stiel voor jonge landbouwers. De voedselvoorziening moet kleinschalig worden, en de landbouw minder een industrie, en meer geënt op boeren.

Nationale aanpak

De Europese Commissie verplicht de 27 lidstaten strategische nationale plannen voor het GLB op te stellen via een analyse in termen van sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen. De Commissie verlangt een strategische aanpak, zowel op het vlak van de bredere plattelandsontwikkeling als op de rechtstreekse inkomenssteunbetalingen aan landbouwers en sectorale interventies.

Het wordt volgens de ngo’s dan ook tijd dat de Vlaamse Regering vanuit de vorig jaar afgeleverde sterkte- en zwakteanalyse een sterk strategisch plan opstelt. Dat moet wat hen betreft gebeuren in volle transparantie en in breed overleg met de hele sector – en dus niet een deel daarvan. Iedereen moet in deze visie gehoord en gewaardeerd worden: de gangbare landbouw, de biolandbouw en de agro-ecologie, de vele korte ketenmodellen maar ook bijvoorbeeld vertegenwoordigers van consumenten en verdedigers van natuur en milieu.

Jan Cees Bron

Lees ook in Economie

Meer artikelen bekijken