Vermijd hoge kunstmestprijzen, dien drijfmest toe in je wintergranen!

Er werden ervaringen en opinies uitgewisseld, want wanneer correct toegepast kan deze techniek verschillende voordelen bieden voor je bedrijf. De prijs van kunstmest ging bijvoorbeeld in 2021 flink de hoogte in. Dat maakt het gebruik van drijfmest financieel meteen heel wat interessanter.

Het is mogelijk om drijfmest in het voorjaar emissiearm toe te dienen bij wintergranen. Het wordt dan met een sleepvoet of schijfkouter geïnjecteerd rond de eerste of tweede fractie. Bij sommige landbouwers is de techniek ingeburgerd, maar bij andere heerst er koudwatervrees om deze te introduceren op hun bedrijf.

Joris past de techniek al jaren toe en is tevreden over het resultaat. “Mits enkele aandachtspunten kan het je een kostenbesparing opleveren zonder dat je opbrengst moet inleveren”, zegt Joris.

Gunstige randvoorwaarden om te starten

Drijfmesttoediening biedt enkele interessante voordelen voor jouw bedrijf. Binnen de geldende mestwetgeving kan je immers 170 eenheden N dierlijk mest per ha (E Ndier/ha) opbrengen vóór 31 juli. Voor bedrijven die problemen hebben met hun mestafzet, kan de voorjaarstoepassing van hun drijfmest perspectief bieden. Olivier Eylenbosch, de loonwerker die drijfmest injecteert voor het gastbedrijf, beaamt dit: “Veel van mijn klanten hebben vee. Voorjaars-toediening van drijfmest in wintergranen zorgt ervoor dat ze minder in de problemen komen in de mestopslag tijdens de wintermaanden”.

Naast een gunstig wetgevend kader speelt ook de prijs steeds meer in het voordeel van voorjaarstoediening van drijfmest: de prijs van kunstmest verdubbelde ruimschoots in 2021. Vooral de laatste maanden schoot de prijs omhoog. Met energieprijzen die hoge toppen blijven scheren, ziet het er niet naar uit dat daar tegen het voorjaar verandering in komt. Landbouwers zullen dus fors meer moeten besteden aan bemesting als ze kiezen voor een minerale variant. De prijzen van drijfmest blijven daarentegen stabiel en zijn beduidend lager dan die bij kunstmest. De aanwezige landbouwers gaven aan dat de kostprijs een motivatie kan zijn om de techniek te introduceren op hun bedrijf. Zo kunnen ze ervoor zorgen dat de flinterdunne winstmarges bij wintergranen niet volledig wegsmelten.

Hoe en wanneer drijfmest toedienen

Om iedereen op weg te helpen bij de voorjaarstoediening van drijfmest, haalde B3W tijdens dit uitwisselingsmoment enkele tips, aandachtspunten en rekenvoorbeelden aan om met de juiste dosis en het juiste toedieningstijdstip van start te gaan. Joris geeft aan dat hij zeker niet de volle toegelaten dosis geeft in het voorjaar. Andere aanwezigen bevestigen dat ze een deel toedienen voor de oogst van het wintergraan en de rest toepassen op de stoppel.

Vaak wordt er een dosis van 130 eenheden Ndier/ha toegepast. Het is belangrijk om je exacte dosis te kennen. De aanwezige landbouwers geven immers aan dat er veel variatie kan zitten op de nutriënteninhoud van drijfmest. Een mestanalyse kan hier soelaas bieden. Een mooi volume waar je je als landbouwer op kan richten is 20 m3/ha. Wanneer je dit volume toedient, blijft de drijfmest mooi in de sleuven en verlies je een minimale hoeveelheid van die kostbare stikstof door vervluchtiging. Wanneer je naar de 30 m3/ha gaat, lopen de sleuven over.

Het tijdstip van toediening is afhankelijk van de bodemomstandigheden. Meestal wordt drijfmest toegediend na de eerste fractie, vertellen enkele landbouwers. Dien je het al vroeger toe, dan is de bodem onvoldoende opgedroogd, waardoor je te veel schade veroorzaakt. Dien dus enkel drijfmest toe als de draagkracht van je bodem dit toelaat. Joris geeft mee dat hij hier streng op is: “Als de bodem het niet toelaat, laat ik geen drijfmest toedienen.” Zo kan het zijn dat je in een heel nat voorjaar moet beslissen om niet uit te rijden en om toch kunstmest te gebruiken.

Ook het tijdstip waarop je nutriënten uit drijfmest worden vrijgesteld is een aandachtspunt. In tegenstelling tot kunstmest werkt drijfmest met vertraging. Hanteer daarom de 50-30-20-regel afkomstig van de Bodemkundige dienst van België.

Wanneer je drijfmest toedient voor of vlak na de eerste fractie, komt 50% van de werkzame N vrij tijdens de eerste fractie, 30% tijdens de tweede fractie en 20% tijdens de derde fractie. Op basis van de 50-30-20-regel kan je de restfractie berekenen die met minerale kunstmest moet toegediend worden. Joris en enkele andere aanwezige landbouwers met ervaring geven mee dat ze meestal gewoon de tweede fractie kunstmest die ze vroeger gaven, vervangen door drijfmest.

Goede opbrengst verzekerd, mits enkele aandachtspunten

Joris is tevreden over de voorjaars-toediening van drijfmest in wintergranen: “Het kost ons minder en de opbrengsten zijn gelijklopend.” Ook loonwerker Olivier beaamt dat er meestal geen opbrengstverschillen zijn tussen percelen waarop in het voorjaar drijfmest werd geïnjecteerd in het wintergraan en andere percelen waar er gangbaar met kunstmest werd gewerkt.

Proefresultaten van onder andere de Bodemkundige Dienst en het Provinciaal Instituut voor Biotechnisch Onderwijs (PIBO) bevestigen die ervaringen. Je hoeft dus geen opbrengstverlies te vrezen als je eenzelfde aantal eenheden werkzame stikstof toedient.

Het belangrijkste aandachtspunt blijft de bodemdruk. Natte omstandigheden in het voorjaar kunnen roet in het eten gooien. In een nat voorjaar als 2021 kan dat ervoor zorgen dat je niet op alle percelen drijfmest kan toedienen. Veel aanwezige landbouwers zien dit dan ook als de belangrijkste drempel om ermee te starten. “Leg het eerste perceel wintertarwe dat je in het voorjaar injecteert niet aan je bedrijf”, zegt één van de aanwezige landbouwers. “In het begin kan je de sporen soms duidelijk zien en vrees je voor de opbrengst. Meestal komt de wintertarwe er snel bovenop en zie je er na een maand niets meer van.” Een dosis vertrouwen en stalen zenuwen helpen in het begin, de volgende jaren werk je verder op de opgedane ervaring.

Voordelen voor portemonnee én milieu

We vatten de boodschap aan het einde nog eens samen: drijfmest toedienen in het voorjaar kan ervoor zorgen dat je kosten bespaart, omdat je minder aan kunstmest moet uitgeven, zonder dat je opbrengsten verlagen. Pas drijfmest emissiearm toe met schijfkouters of sleepvoeten wanneer de bodem het toelaat. Op die manier kan je verliezen beperken. Zo is de techniek een win voor je portemonnee en het milieu.

Meer weten?

Op de website van b3w.vlaanderen.be kan je de presentatie van het evenement bekijken. Je vindt er ook het infoboekje terug dat we samenstelden over het onderwerp. Klik op het tabblad ‘evenementen’ en onderaan bij afgelopen evenementen kan je het evenement ‘Voorjaarstoepassing van drijfmest in wintergranen’ terugvinden. Op YouTube kan je een interessant filmpje bekijken over de ervaringen van enkele landbouwers uit Limburg. Meer informatie over de toepassingen van drijfmest bij wintertarwe vind je op de website.

Wil je de komende maanden ook de mening van andere telers en B3W-begeleiders horen? Surf dan naar de b3w.vlaanderen.be, schrijf je in en word lid van de groep ‘Akkerbouw’. Of hou onze evenementenkalender in de gaten.

Heb je na het lezen van dit artikel nog specifieke vragen voor ons, bijvoorbeeld rond de dosering? Aarzel dan niet om ons te contacteren: simon.verreckt@b3w.vlaanderen.be of jasper.somers@b3w.vlaanderen.be.

Simon Verreckt, Jasper Somers – B3W