Opinie: fake news over gewasbeschermingsmiddelen
Wat een prachtig idee, twintig non-profitorganisaties die dingen naar De Standaard Solidariteitsprijs. Maar wat als er fake news in deze advertenties staat? In de advertentie van VELT van 16 juli 2019 wordt op ongenuanceerde manier aan het publiek de boodschap gegeven: "enkel biologische landbouwers doen het zonder". Zonder pesticiden dus, of gewasbeschermingsmiddelen. Fake news.
Gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt in alle types en systemen van landbouw en productie: geïntegreerde landbouw, biologische landbouw, korte en lange keten, kleine en grote boerderijen… zodat u en ik met vol vertrouwen groenten en fruit kunnen eten.
Biologische landbouwers gebruiken gewasbeschermingsmiddelen die een toelating hebben om toegepast te worden in de biologische landbouw. Dat zouden ze bij VELT toch moeten weten? Die middelen moeten dezelfde strenge Europese procedure doorlopen en worden vaak geproduceerd door leden van Phytofar, de vereniging van de industrie van gewasbeschermingsmiddelen (mensgemaakte en biologische!).
Wat de bijen betreft. Vandaag heeft het bijenbestand te kampen met verschillende stressfactoren. Voor honingbijen is de grootste boosdoener de parasitaire mijt Varroa. Voor de wilde bijen is vooral het verdwijnen van nestgelegenheid en een divers voedselaanbod nefast. Toch wordt er in beide gevallen gemakkelijk met de vinger gewezen naar gewasbescherming. De feiten?
Langdurige proeven
Alle erkende gewasbeschermingsmiddelen hebben een zeer streng en jarenlang (11-14 jaar!) registratieproces doorstaan in Europa. Bijenveiligheid is één van de vele onderdelen waaraan voldaan moet zijn anders komt het middel gewoon niet op de markt.
Dankzij innovaties worden gewasbeschermingsmiddelen ook steeds doelgerichter toegepast zodat eventuele blootstelling van bijen vrijwel volledig uitgesloten wordt. Sinds de invoering van de technologie van de neonicotinoïden is de honingbijenpopulatie in aantal zelfs gestegen.
Volgens het wetenschappelijk Koninklijk Belgisch Instituut tot Verbetering van de Biet heeft het verbod op de neonicotinoïden belangrijke negatieve gevolgen voor de bietentelers maar ook voor ons milieu. Nochtans was de suikerbiet één van de teelten waarvoor Europa beoordeelde dat het risico van blootstelling voor insecten zo goed als nihil was, omdat o.a. de teelt niet tot bloei komt.
Veldbespuiting weer terug
Vóór het verbod op zaaizaadbehandelingen werd uitzonderlijk een veldbespuiting uitgevoerd, nu zullen deze velden tot 3 keer moeten behandeld worden met veel groter blootstellingsrisico voor (wilde) bijen. En dit soms met minder efficiënte middelen. Door dit verbod moet de landbouwer dus terugkeren naar minder goede landbouwpraktijken. Ten slotte is er nog het feit dat de bietenteler nog extra geviseerd wordt als een "slechte teler" aangezien hij/zij nu vaker met zijn spuittoestel door de percelen moet rijden (en wat met fossiele brandstoffen, broeikasgassen en klimaat….?).
Misschien voortgekomen uit goede bedoelingen: de vooruitgang die sommigen voor ogen hebben, heeft in realiteit voor een aantal teelten een contraproductief effect en veroorzaakt een achteruitgang. Iets wat wij ten zeerste betreuren, want ook wij willen een duurzame voedselproductie (voor de toekomst! Phytofar vindt het belangrijk mee te werken aan de verspreiding van duidelijke informatie over de complexe materie van gewasbescherming. We verwachten wederzijds respect en een correcte communicatie over landbouw.
