Startpagina Melkvee

Duizenden koeien managen met een hoge productie

Eind september trok een delegatie Belgische en Nederlandse studenten diergeneeskunde naar de Verenigde Staten om er in de staten Wisconsin en Michigan een aantal melkveebedrijven te bezoeken. Het doel van de reis was om de studenten kennis te laten maken met de intensieve melkveehouderij in de VS en te kijken naar de verschillen met onze melkveehouderij hier in België en Nederland. Eén ding is zeker: hoge producties.

Leestijd : 6 min

Het werd een gevarieerde en intensieve reis gedurende 16 dagen waarbij we 71.850 koeien en 4.050 kilometer later graag verslag van uitbrengen.

Rondreis

De rondreis startte in Chicago, waarna we gedurende een tweetal weken verschillende melkveebedrijven bezochten in de staten Wisconsin en Michigan. Verschillende bedrijven betekent ook heel wat diversiteit op vlak van onder andere management, visie van de eigenaar en de rol van de dierenarts. Deze verschillende visies binnen elk bedrijf, maakte de reis heel gevariëreerd en interessant, maar bovenal waren al deze verschillende bedrijven wel in staat om dezelfde, extreme producties te realiseren. Een voorbeeld: het kleinste bedrijf dat we bezochten melkte 180 koeien met 4 robots en verwerkte 70% van de melk zelf in hun hoevewinkels. Dit in schril contrast met het grootste bedrijf van meer dan 40.000 koeien, gehuisvest op meerdere locaties.

Hoge producties

Gemiddelde producties van 40, 45 tot zelfs bijna 50 kg melk per koe per dag zijn geen uitzondering op de bedrijven waar we een bezoek brachten tijdens onze rondreis. Als je deze producties vergelijkt met België, waar de gemiddelde melkproductie in België in 2019 30 kg melk per koe per dag bedraagt (bron: CRV), kun je je afvragen hoe dit mogelijk is. Eén van de hoogtepunten van onze reis was het bezoek aan het bedrijf Selz-Pralle. Een relatief klein melkveebedrijf van 500 geregistreerde Holstein koeien, met een gemiddelde productie van bijna 50 kg melk per koe per dag. Dit bedrijf staat niet alleen bekend om zijn extreme melkproductie, zijn uitmuntend management en sterke genetica, maar ook omdat dit bedrijf de hoogst producerende koe ter wereld huisvest. Deze Selz-Pralle Aftershock 3918 produceerde een jaarrecord van 35.457 kg melk en combineert dit met 1.403 kg vet en 1.085 kg eiwit.

Hoe kan men zo’n hoge producties verklaren? Het heeft zeker niet meer te maken met het gebruik van BST (bovien somatotroop hormoon), want dit melkproductiestimulerend hormoon is in beide staten niet meer toegelaten door de melkerij. De voornaamste redenen die deze hoge melkproductie verklaren zijn een uitstekend management gecombineerd met een sterke genetica. Onder een uitstekend management verstaan we onder andere: ligboxen met zandbedding, driemaal per dag melken, strikte opvolging klauwverzorging en aandacht voor een ideaal rantsoen. Over het algemeen worden dieren hard gevoederd met een TMR (Total Mixed Ration)-rantsoen bestaande uit soms 70-80% mais, aangevuld met ingekuilde luzerne en losse grondstoffen zoals dry corn, soja en katoenzaad. In vergelijking met België en Nederland kunnen soja en luzerne ginds op een heel efficiënte, goedkope manier geteeld worden, wat natuurlijk een groot voordeel is.

Zandligboxen

Zandligboxen, gecombineerd met een volle vloer, werden bijna op elk melkveebedrijf gezien. Alle veehouders zijn overtuigd van het gebruik van zandligboxen, omdat dit de gezondheid van de koeien ten goede komt. Gemiddeld is er per dag zo’n 20 kg zand per box nodig, wat neer komt op 40 euro extra kosten per box per jaar. Deze kosten wegen echter niet op tegen de vele voordelen ervan.

Ligtijden zijn een manier om het ligcomfort van een rund te meten. De ligtijd neemt toe bij zachte boxbedekkingen en die is bij zand het hoogst. De dieren staan dus minder en liggen meer neer. Langer liggen, leidt automatisch tot minder kreupele koeien en een sneller herstel. Wetenschappelijk onderzoek heeft zelfs aangetoond dat het eet- en liggedrag van kreupele koeien bijna niet verandert bij zandligboxen in tegenstelling tot andere boxbedekkingen. Koeien zijn in het algemeen ook veel schoner en hebben geen kale hakken.

Hittestress

Een optimale melkproductie bekom je niet alleen door een optimale genetica en voeding. Er moet ook aan alle randvoorwaarden voldaan zijn om een optimale productie te bereiken. Het gebruik van zandligboxen is een heel belangrijke voorwaarde voor een optimaal koe comfort, maar er is meer.

Het klimaat in Michigan en Wisconsin wordt gekenmerkt door strenge winters, maar ook heel warme zomers. De stallen zijn dan ook zodanig ontworpen om hittestress bij de dieren in de zomer tot een minimum te beperken. Je zou denken dat dit in België een ver van ons bed show is, maar ook hier worden de zomers warmer en vochtiger, waarbij er ook bij ons af en toe sprake is van hittestress. De stallen zijn meestal voorzien van open zijden (met windbreeknetten), tenzij volledig gesloten en voorzien van mechanische ventilatie. In elke stal zijn ventilatoren aanwezig boven de ligboxen, die verantwoordelijk zijn voor de nodige verluchting/afkoeling. In sommige stallen was er ook een watersproeisysteem voorzien aan het voederhekken om de dieren te vernevelen in warme dagen.

Overbezetting wordt ook zo veel mogelijk vermeden, dit wordt onder meer verwezenlijkt door stallen te bouwen die bestaan uit 2 rijen ligboxen in vergelijk met de 3 rijen ligboxen die we bij ons het meest zien. Zo is er sowieso minder overbezetting aan de voederhekkens, waardoor meerdere koeien tegelijk kunnen eten.

Vruchtbaarheid

Soms wordt gezegd dat bij hoogproductief melkvee de vruchtbaarheid meestal ondermaats is, dit zijn slechts veronderstellingen. In tegenstelling zelfs, we zien vandaag dat bedrijven met de beste vruchtbaarheid de bedrijven zijn met de hoogste producties. Vruchtbaarheid wordt heel sterk gemonitord op deze bedrijven. Men streeft naar een zo kort mogelijke tussenkalftijd. Vruchtbaarheidsprotocollen zoals een Ovsynch, dubbel Ovsych, Pre Synch zijn zeer sterk ingeburgerd in de Amerikaanse melkveehouderij en worden standaard ingezet. Meestal wordt er al gestart met deze protocollen op 50 dagen na afkalven, om de dieren zo snel mogelijk drachtig te krijgen.

Bij de meeste bedrijven wordt gesekst sperma gecombineerd met vleesveesperma, om het aantal mannelijke Holstein kalveren te beperken, want die hebben net zoals hier praktisch geen economische waarde.

Confronterende rol van de dierenarts

Om af te sluiten willen we nog focussen op de rol van de dierenarts binnen deze moderne melkveebedrijven. De taak van de dierenarts is anders dan bij ons, dat is zeker. Waar de dierenarts bij ons naast de preventieve bedrijfsbegeleiding ook nog een taak heeft binnen het genezen van klinisch zieke dieren, is deze laatste volledig afwezig in de Verenigde Staten.

De rol van de dierenarts op deze moderne melkveebedrijven in de Verenigde Staten is beperkt tot begeleiding. Zowel het begeleiden van het bedrijf zelf, in samenspraak met de bedrijfsmanager door het analyseren van onder andere productieparameters en sterftecijfers, slsook het opleiden en begeleiden van personeel, die de taken kan uitvoeren van een dierenarts, vergelijkbaar met in België. Dit gaat over het uitvoeren van drachtcontroles, klinisch onderzoek van pas gekalfde dieren tot zelfs het opereren van lebmaagverplaatsingen. Wat wel opviel is dat er zeer weinig dieren nog effectief behandeld worden, maar dat koeien veel sneller opgeruimd worden, dit mede door de hoge vleesprijzen.

De rol van de dierenarts is dus duidelijk verschillend dan bij ons, maar daarom niet beter of slechter. De kans dat dit bij ons ook zo evolueert is groot, want ook bij ons worden de melkveebedrijven groter en hebben ze meer nood aan een diepgaande begeleiding.

Besluit

De intensieve veehouderij in Amerika, is het echt zo anders dan bij ons? Met deze vraag zijn we vertrokken bij onze rondrit doorheen Michigan en Wisconsin. Een eenduidig antwoord formuleren op deze vraag is moeilijk, maar… In tegenstelling tot ons zijn ze ginds wel in staat om duizenden koeien te managen met een gemiddelde productie van 40-45 kg melk. Dit door een combinatie van een ultiem efficiënt management, gecombineerd met een goede genetica en uitstekende voeding.

Eind september trok een delegatie Belgische en Nederlandse studenten diergeneeskunde naar de Verenigde Staten om er in de staten Wisconsin en Michigan een aantal melkveebedrijven te bezoeken.
Eind september trok een delegatie Belgische en Nederlandse studenten diergeneeskunde naar de Verenigde Staten om er in de staten Wisconsin en Michigan een aantal melkveebedrijven te bezoeken. - Foto: Miel Hostens

Deze reis heeft alleszins onze ogen geopend, heeft ons nieuwe inzichten gegeven. We hebben dingen gezien die we nooit zouden geloven als we ze niet met ons eigen ogen hadden gezien. Hopelijk heeft iedereen iets geleerd van deze reis en kunnen we een deel van wat we gezien hebben ook inzetten in onze veranderende melkveehouderij vandaag de dag.

Miel Hostens en Celien Kemel, dierenartsen UGent/Utrecht

Lees ook in Melkvee

Meer artikelen bekijken