Startpagina Groenten

Telersadviescoöperatie TACO: ‘Teeltoptimalisatie is en blijft onze doelstelling’

Teeltoptimalisatie: het was bij de start van TACO in 2009 de eerste doelstelling, en dat is het vandaag nog altijd. Begrijpelijk dat de telersadviescoöperatie uit het hart van de Europese (diepvries- en vers)groentemarkt in centraal West-Vlaanderen mikt op individuele voorlichting in de openluchtgroenteteelt. Voldoende voeding, niet te veel, maar ook niet te weinig: dàt is de eerste weerstand voor de plant. Dat geldt echter ook voor de mens. Of hoe mensen en planten nog meer gemeen hebben dan wat we misschien op het eerste gezicht zouden denken.

Leestijd : 5 min

Het zijn door de coronacrisis voor iedereen, ook in de land- en tuinbouwsector, bange en barre tijden. Afspraken worden afgezegd of naar een later tijdstip verschoven. Het zou nu met het geven van bemestingsadviezen heel druk moeten zijn, maar dat is het niet. Of toch minder. Dat voelt men ook bij TACO, de telersadviescoöperatie die voor 90% in de kustprovincie aan de slag is.

Maar werk is er gelukkig altijd. En veel. Al is het vandaag meer virtueel en via de digitale weg, dan via persoonlijk contact. Die hechte band blijft echter o zo belangrijk om er met kennis van zaken in voorlichting en advies boenk op te zitten. Even afwachten, maar straks wordt er toch weer volop gezaaid en geplant en zullen de teelten, ook van openluchtgroenten, weer volop groeien en bloeien, met veel arbeidsliefde door land- en tuinbouwers worden verzorgd en door experten worden begeleid en opgevolgd.

Kennis verwerven en delen

Gewasoptimalisatie: daar draait alles rond. “Dat start bij de teelt- en rassenkeuze, bij het planten, de plantafstand, de bemesting, de groei... en opvolging tot de oogst. Pas als de oogst goed is verlopen, is het werk voor TACO voorbij.”

Zelfstandige voorlichters Rudi Vandewiele en David Fonteyne zijn beslagen in hun vak. Ze hebben veel ervaring, halen de kennis waar die te rapen is, en delen die met hun telers en klanten. “In tegenstelling tot wat begrijpelijk en gangbaar is, kijken veel telers naar hun gewassen boven de grond. We moeten meer in de grond kijken: naar de bodem, de wortels, de structuur, de samenstelling...” Het is maar 1 advies.

In omzet staan de courgetten bij de REO Veiling op 9.
In omzet staan de courgetten bij de REO Veiling op 9. - Foto: LV

TACO telde in de beginjaren een 60-tal klanten. Nu wordt voorlichting en advies gegeven aan ruim 230 telers. Gecontroleerd groeien, is de opdracht. TACO zoekt het echter niet zozeer buiten West-Vlaanderen. “Niks op tegen, hoor. En onbekend is onbemind, maar waarom moet je het ver gaan zoeken als er voldoende werk rond de kerktoren ligt? Voor ons is het hier te doen: in West-Vlaanderen. Dat is met recht en reden het centrum van de Europese groenteteelt. We hebben niet de ambitie om naar het buitenland te trekken.”

Voorwaarden uitstekend

De markt van TACO ligt niet in het buitenland, om het zo uit te drukken. “Alles is hier: goed klimaat (zelfs met nog enkele graden opwarming), gemotiveerde medewerkers, afzetkans (zowel voor de versmarkt als industrie)... Hoeveel regio’s in Europa hebben zulke sterktes? De groentesector verschaft ook heel wat werk. En dat verdient respect, wat er soms te weinig is. De primaire sector is de basis van de voedselproductie. Dat wordt al eens vergeten. Ook met deze coronacrisis zal blijken dat lokaal geteeld voedsel - zeker als de grenzen zouden sluiten - van levensbelang is en blijft.”

“De teelt is er, de verwerking is er, de deskundigheid is er. Allemaal redenen om die groenteteelt verder te steunen. Het is bekend dat het klimaat veel bepaalt. Een groente wordt het best geteeld op een plaats waar het klimaat het meest oogstzekerheid biedt, maar dan moet de regelgeving bijvoorbeeld ook toelaten dat je een intensieve teelt hebt. Pas op, je mag al eens kritischer zijn en je moet niet alles behouden wat je vroeger deed. Maar het kind met het badwater weggooien, is allerminst een optie of een te volgen piste. Voldoende voeding kunnen ter beschikking stellen voor de planten is ook noodzakelijk.”

Intensieve teelten

Er is te weinig respect voor land- en tuinbouwers, ja. “Pas op, ook wij weten en beseffen dat het niet allemaal rozengeur en maneschijn is. Zoals in elke sector zijn er ook in de land- en tuinbouw enkele cowboys. Maar het wordt de landbouwers zeker niet simpel gemaakt. Neem nu dat MAP6. Het is voor experten zelfs heel complexe materie. . Het huidige bemestingsbeleid demotiveert veel telers.”

Op het vlak van gewasbescherming waait nu eenmaal een groene wind door Europa. “Sommigen willen dat MAP6 een voorloper is, maar zijn die maatregelen voldoende uitvoerbaar, haalbaar en realistisch? Beleidsmakers zouden daar meer moeten bij stilstaan. Ja, het MAP moet er zijn. Zeker weten. Geen twijfel over. En de waterkwaliteit in de grote waterlopen is al veel verbeterd, maar dit wordt nooit vermeld. Houdt men wel voldoende rekening met de gevolgen, zowel financieel als psychologisch? Sommige regelgeving is te streng, of te eenzijdig. Zoals van de vanggewassen: spruit- en sluitkool zijn vanggewassen op zich die alles opnemen uit de grond tot en met de oogst, maar toch moet ook voor deze teelten terug een % vanggewas gezaaid worden. En wie een bijsturing vraagt, krijgt het gevoel dat die emmers water naar de zee brengt.”

TACO richt zich volop op openluchtgroenten. “Op intensieve teelten, zoals courgetten, kolen, pastinaak, prei, selder, veldsla. Straks ook op aardappelen. Extensieve teelten, zoals bijvoorbeeld erwten en bonen, doen we niet. En die filosofie houden we ook in de toekomst aan. Verbreden willen we eventueel wel doen, als we geschikte medewerkers vinden. We houden graag van het gezegde: schoenmaker, blijf bij je leest. Daarnaast maakt specialisatie iemand sterker in wat hij doet.”

En daar hoort voor een deel ook het bioverhaal in thuis. “Bio is een kleiner percentage dan de gangbare landbouw, maar is niet onbelangrijk. Je merkt dat ‘gangbaar’ dichter bij ‘bio’ aanleunt. Niet dat ‘gangbaar’ ‘bio’ wordt, maar er worden in de reguliere landbouw links en rechts meer handelingen uit de biowereld gebruikt. Er is ook een afzetmarkt voor bio. Het nadeel is wel dat we hier eerder in de intensieve teelten zitten, wat ervoor zorgt dat de plagen- en ziektedruk van insecten en de onkruiddruk wat groter is. En daar heeft de bioteelt hier meer last van.”

Maar wat is bij de plant en de teelt het voornaamste? “De juiste voeding, niet te veel en niet te weinig. Die voeding is de eerste weerstand van de plant. Dat geldt ook voor de mens. Naast de geschikte voeding is het van belang om problemen te voorkomen én een goede grondstructuur te hebben. Want een goede bodem is de basis voor een goede groei, wat dan weer belangrijk is bij de afweer van schimmels. Bodem, organische stof en voldoende rotatie. En voor die voldoende rotatie was in het verleden te weinig aandacht. Daar hebben we tegen gezondigd. Daarin heeft bijvoorbeeld bio dan weer een paar streepjes voor.”

Doe wat je graag doet

Nog dit: een moderne bedrijfsvoering houdt rekening met een hele mix van aspecten: gewasbescherming, bemesting, irrigatie... om maar enkele te nemen. Maar welke teelt kan ik dan het best starten? “Wat je graag teelt, want alleen als je iets graag doet, hou je het ook in mindere tijden vol. Alles kent ups en downs. Zeker nu. Wie had die coronacrisis voelen aankomen? Ook niemand. Doe wat je graag doet, en blijf vooral gezond!”

Lieven Vancoillie

Lees ook in Groenten

Het behoud van specifieke middelen is een vorm van natuurherstel, stelt groenteteler Meindert-Jan Botman

Groenten Broccoli- en bloemkoolteler Meindert-Jan Botman uit het Nederlandse Oostwoud maakt zich niet alleen ernstig zorgen om het verdwijnen van het middelenpakket om ziektes en plagen te kunnen bestrijden, hij is ook al flinke bedragen kwijt om zijn gewassen tegen haas, gans, duif en eend te beschermen. Toch geeft de teler niet op. Hij ging zelfs eind december naar Amerika om er een speciale broccolioogstmachine te gaan bekijken.
Meer artikelen bekijken