H et Vlaams Parlement heeft op 3 juli 2015 het decreet goedgekeurd dat de kilometerheffing voor goederenvervoer regelt. Deze kilometerheffing geldt zowel voor binnen- als buitenlandse vrachtwagens en ongeacht het aantal kilometers dat een vrachtwagen op de baan is. De heffing wordt aangerekend op bijna alle autosnelwegen en op bepaalde gewest- en gemeentewegen.
Vrijstellingen
Zoals reeds aangegeven in de inleiding voorziet de wetgeving drie vrijstellingen. Een eerste vrijstelling werd voorzien voor de voertuigen gebruikt door defensie, bescherming van de burgerbevolking, brandweer en politie. Een tweede categorie die wordt vrijgesteld zijn de voertuigen die speciaal en uitsluitend voor medische doeleinden zijn uitgerust en als zodanig uiterlijk herkenbaar zijn. De derde vrijstelling geldt voor de voertuigen die de aard hebben van een landbouw-, tuinbouw- of bosbouwvoertuig, die slechts in beperkte mate worden gebruikt op de openbare weg in België en die uitsluitend worden gebruikt voor landbouw, tuinbouw, visteelt en bosbouwwerkzaamheden.
Geen automatisme
Belangrijk om weten is dat deze vrijstellingen niet automatisch gelden. Er moet tijdig, dit is vóór 1 april, een aanvraag worden ingediend bij de Vlaamse Belastingsdienst. Momenteel moet deze aanvraag tot vrijstelling nog gebeuren via een formulier op de website van de Vlaamse Belastingsdienst. (http://http://belastingen.vlaanderen.be/formulier-vrijstelling-kilometer...) Naast de verplicht in te vullen velden, stuurt u ook steeds een bestand bij waarin 2 foto's vermeld zitten (voor- en zijzicht van het voertuig). Er zou normaal ook een papieren aanvraagformulier moeten beschikbaar gesteld worden.
Een landbouwer die meer dan 5 voertuigen heeft waarvoor hij de vrijstelling inzake kilometerheffing wenst aan te vragen mag de vrijstellingsaanvraag ook mailen naar: kilometerheffing@fb.vlaanderen.be.
Bijkomende vrijstellingen
Via een omzendbrief van 29 januari 2016 (Belgisch Staatsblad 4 februari) werden nog een aantal bijkomende voertuigen bepaald die buiten de kilometerheffing vallen. Het gaat om volgende voertuigen:
a. Extra voertuigen van meer dan 3,5 ton voor wie de kilometerheffing niet geldt, zijn bepaalde werktuigvoertuigen wanneer ze geen goederen vervoeren. Daaronder vallen:
- mobiele kranen
- verreikers/hoogtewerkers
- graafmachines
- bulldozers
- betonpompen zonder mixer
- dumpers
b. Volgende voertuigen van meer dan 3,5 ton vallen nu ook buiten de kilometerheffing:
- voertuigen met een proefrittenplaat van het type ZZ
- oldtimervoertuigen met een O-nummerplaat
- opleidingsvoertuigen die voldoen aan de volgende voorwaarden:
· ze hebben dubbele besturing in de cabine
· ze vervoeren geen goederen (tenzij voor scholingsdoeleinden, zoals bijvoorbeeld betonblokken)
· ze zijn aan de buitenkant herkenbaar met de benaming “rijschool” op de cabine
· ze zijn ingeschreven op naam van een rijschool of een sociaal fonds voor Transport en Logistiek
In de omzendbrief wordt wel bepaald dat indien een van bovengenoemde voertuigen (onder punt a. of punt b.) goederen zou vervoeren, dit voertuig alsnog onder het materieel toepassingsgebied van de kilometerheffing zal vallen. In de definitie is immers duidelijk sprake van voertuigen bedoeld of gebruikt, al dan niet uitsluitend, voor het vervoer over de weg van goederen.
Verder wordt gesteld dat in zoverre een voertuig dat buiten de belastbare materie valt geen element van uiterlijke herkenbaarheid heeft, dit voertuig mogelijks foutief geseind wordt met (onterechte) handhavingsmaatregelen tot gevolg. Om dit te vermijden kan men gebruikmaken van de vrijwilige aanmeldingsprocedure.
Niet-verplichte aanmeldingen van de voormelde twee reeksen voertuigen die buiten de kilometerheffing vallen, kunnen gestuurd worden naar de belastingdiensten van de gewesten waar ze zijn ingeschreven (zie verder). Als de eigenaar een aanvraag doet, moet hij behalve zijn contactgegevens ook een foto van het voertuig en de nummerplaat bijvoegen.
Wanneer een voertuig in één van de drie gewesten vrijstelling geniet, geldt die ook in de andere gewesten.
Zonder vrijstelling: OBU
Elk voertuig van meer dan 3,5 ton dat over geen vrijstelling beschikt en dat op de Belgische wegen rijdt, moet uitgerust zijn met een functionerende On Board Unit (OBU). Dit is een toestel dat toelaat om het voertuig te traceren. Ook al rijden deze voertuigen dus niet op wegen waar er tol moet betaald worden, toch moeten ze uitgerust zijn met een OBU.
De OBU registreert via satelliettechnologie welke afstand de vrachtwagen aflegt en aan welk tarief.
De gegevens worden via gsm-technologie doorgeseind naar het verwerkingscentrum van Satellic, die instaat voor de facturatie en de betalingen.
Boetes
Dat het meer dan nodig is om tijdig de vrijstelling te vragen mag blijken uit de boetes die voorzien zijn voor diegenen die zich niet in regel stellen. Voor iedere overtreding zal immers een administratieve geldboete van 1000 euro worden opgelegd. Deze administratieve boete dekt alle overtredingen begaan door eenzelfde voertuig binnen een periode van drie uur vanaf de vaststelling van de eerste overtreding. Het niet betalen van de boete bij controles onderweg kan uiteindelijk leiden tot inbeslagname van het voertuig. In geval van niet-betaling van de boete, kan de rechtbank zelfs de nummerplaat van het voertuig verbeurd verklaren en de teruggave ervan bevelen.
