Edito: Stijgende energiefactuur is mogelijk de druppel te veel
Terwijl we langzaamaan richting winter gaan, swingen de energieprijzen de pan uit. Dat is alweer een stijgende kost voor een belangrijke productiefactor waar de individuele land- en tuinbouwer weinig vat op heeft.
De energieprijs heeft een effect op de geldbeugel van alle burgers. Nu de prijzen van aardgas en elektriciteit momenteel historische recordhoogtes bereiken, is het dan ook niet verwonderlijk dat vele mensen hun energiefactuur niet meer (zullen) kunnen betalen.
Dat geldt evenzeer binnen de landbouw. Diverse land- en tuinbouwsectoren hebben bij hun bedrijfsvoering immers veel energie nodig. Denk daarbij aan energie voor de verwarming, ventilatie en verlichting van serres en stallen en voor de brandstof voor trekkers en landbouwmachines. Volgens het Vlaamse Milieurapport (laatst bijgewerkt in 2020) is ruim de helft van het energieverbruik in de sector toe te schrijven aan verwarming en elektriciteit voor gewasbelichting in de glastuinbouw. Akkerbouw en (intensieve) veehouderij zijn goed voor 28 en 17%. Hier gaat het vooral om energie voor stalverwarming, tractoren en melkmachines. Voor heel wat producenten is het niet mogelijk om hier veel op te besparen. De gewassen of dieren moeten immers in optimale omstandigheden gehouden worden, dus met voldoende warmte en/of verse lucht. In sommige sectoren is het eventueel mogelijk om een productieronde over te slaan, maar dit betekent weliswaar ook geen inkomsten of misschien een verlies van je afnemers of mogelijk zelfs contractbreuk... terwijl niet alle kosten wegvallen.
Indirect is ook heel wat energie nodig voor de aanmaak van meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen en (kracht)voer. Enkele kunstmeststoffabrikanten kondigden recent al een (tijdelijke) stop van hun productie aan. Ook dat zal een nefaste invloed hebben. De beperktere beschikbaarheid zal immers de prijzen opdrijven. Die hogere kosten zal de landbouwer niet terugbetaald zien in zijn producten.
De meeste land- en tuinbouwers zullen de hogere energiekosten niet kunnen doorrekenen naar hun afnemers, terwijl ze nu al maar een schamele prijs krijgen voor hun eindproducten. Denk bijvoorbeeld aan de huidige eier-, melk- en varkensprijzen. Na de opeenvolgende crisissen zijn de spaarcenten nu écht wel op! De (Europese) overheid moet dringend haar energie steken in een duurzaam energiebeleid.
