CurieuzeNeuzen weer op volle toeren

In Vlaanderen is ‘CurieuzeNeuzen in de Tuin’ het grootste burgeronderzoek naar hitte en droogte ooit. Binnen het CurieuzeNeuzen project kijkt men echter niet alleen naar privétuinen en openbaar groen. In 2021 werden ook 500 slimme sensoren of ‘velddolken’ geïnstalleerd in verschillende landbouwvelden verspreid over heel Vlaanderen, om meer te weten te komen over de impact van extreem weer – droog of nat – op onze landbouw. “Zo’n 20 sensoren ervan stonden in fruitpercelen, al de andere sensoren werden op aardappelpercelen geplaatst”, vertelt manager bij de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) Bart Deronde.

Ook dit jaar wordt de proef herhaald. De deelnemende velden werden geselecteerd in samenspraak met het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), het interprovinciaal Proefcentrum voor de Aardappelteelt (PCA vzw), Inagro, de Hooibeekhoeve, Agristo en Clarebout. Enkel nu worden slechts 200 slimme temperatuur- en bodemvochtsensoren geplaatst in landbouwvelden. Deze worden geplaatst op aardappelvelden met verschillende bodemtypes en verschillende waterhuishouding.

Hitte en droogte meten

Het doel blijft ook dit jaar hetzelfde. Met de data wil men een uniek inzicht verwerven in het microklimaat waarin de planten groeien. De onderzoekers willen weten wat het effect is van hitte en droogte op de ontwikkeling van het gewas, zowel naar kwaliteit als kwantiteit. Het jaar 2021 bleek echter niet ideaal. “We hadden te maken met een heel natte zomer, waardoor het originele doel niet kon onderzocht worden Toch leverde deze natte zomer waardevolle informatie op over voornamelijk de temperatuur op de aardappelvelden. Toch bleven wij op onze honger zitten om meer te leren over het effect van hitte en droogte op de aardappelteelt.

Een nadeel van de gebruikte sensoren is dat deze de bodemtemperatuur en het bodemvochtgehalte slechts meten tot 15 cm diepte. Vermits aardappelen heel wat dieper wortelen, zijn we hier beperkt in ons onderzoek”, legt De Ronde uit.

WhatchITgrow.be

Alle data worden dagelijks via het Internet of Things opgeladen in WatchITgrow.be, het online informatieplatform van VITO dat landbouwers in de Benelux en Noord-Frankrijk bijstaat om hun akkerbouwgewassenvlot en efficiënt op te volgen. WatchITgrow gebruikt verschillende databronnen, waaronder satellietbeelden, weersgegevens, bodemdata, Internet of Things en gebruikersdata en genereert zo informatie over de groei en gezondheid van de gewassen.

Vooral in aardappel

Van de 200 sensoren in landbouwvelden, worden er 190 in de aardappelteelt geplaatst. De keuze voor de aardappel wordt verklaard doordat deze teelt economisch heel belangrijk is voor ons land (en vooral voor Vlaanderen). Daarnaast is de aardappel heel gevoelig voor het weer. “Een gematigd klimaat is het beste voor de ontwikkeling: temperaturen tussen de 15 en 25 °C en een matige bodemvochtigheid zijn ideaal voor de ontwikkeling. Lange perioden van droogte en hitte zijn nadelig voor de aardappelplant, maar overvloedige regenval is ook niet gewenst. Daarom leggen we de focus ook dit jaar op de aardappelvelden”, klinkt het.

Als een zijtest werd ook beslist om een wortelbedrijf in het project te betrekken. “Wortelen zitten minder diep en zijn ook gevoelig voor het bodemvochtgehalte. Hier worden 10 sensoren ingezet”, aldus Deronde.

Enkele verschillen met vorig jaar

Toch zijn er enkele verschillen met de proef vorig jaar. Zo wordt in 2022 met één aardappelvariëteit gewerkt: Fontane. “Op die manier is er minder variatie in de dataset. Vorig jaar werden Bintje, Fontane, Challenger en een heel deel andere kleine variëteiten in de proef opgenomen. Veel rassen maken de dataset moeilijker”, aldus Deronde. “Fontane is ook het meest geteelde ras, en het wordt in heel Vlaanderen geteeld.”

Daarnaast werden de velddolken enkele weken vroeger geplaatst dan in 2021. “Nog voor het poten werden de meeste velddolken geplaatst. Zo kunnen we de ontwikkeling van het hele gewas opvolgen van bij de opkomst”, geeft hij nog mee.

Marlies Vleugels