Oproep jagers: verhoog druk op everzwijnen

De gouverneurs van de provincies spreken over hoe de everzwijnenplaag aan te pakken. Doel: het buiten de deur houden van de Afrikaanse varkenspest. Dinsdag vindt in Antwerpen de eerste vergadering plaats terwijl Limburg een week later volgt.

Naast de beleidsmakers zelf zijn onder meer Agentschap voor Natuur en Bos, de Hubertus Vereniging Vlaanderen, landbouwers en wildbeheereenheden met een afschotplan voor everzwijnen uitgenodigd. “Hoewel de belangen misschien uiteen liggen, nopen de feiten tot één conclusie: in bepaalde delen van Vlaanderen zorgen de wilde zwijnen voor serieuze overlast”, zegt HVV-directeur Geert Van den Bosch.

Schade voor boer en burger

“Omgewoelde tuintjes, aanrijdingen, schade aan gewassen, agressief gedrag jegens honden en buurtbewoners: het gebeurt allemaal met de regelmaat van de klok. Een deel van de oplossing ligt in het zo veel mogelijk reduceren van de aantallen, natuurlijk binnen het huidige wettelijke kader.’ Daarom pleit Hubertus Vereniging Vlaanderen om niet langer restricties in te stellen wat het afschot betreft en everzwijnen te schieten.

Nu gelden beperkingen gerelateerd aan leeftijd en geslacht. “Met respect weliswaar voor de weidelijkheid”, verduidelijkt Van den Bosch. Binnen de zogeheten ‘Weidelijkheidsregels’ is een gedragscode voor jagers vastgelegd. Richting de landeigenaars, de overheden en terreinbeheerders vraagt hij om actief mee te werken, door op hun eigendomeinen een vorm van jacht toe te laten.

De Hubertus Vereniging verwijst naar een enquête bij meer dan tweeduizend Vlamingen die in juni is uitgevoerd door onderzoeksbureau Zest Marketing. Hieruit blijkt dat 49,5% van de respondenten jagen de meest aanvaardbare manier vindt om het groeiend aantal everzwijnen te verkleinen. Slechts 5,4% toont zich voorstander om met kooien te werken.

Nachtzichtkijkers, geluidsdempers

“Indien ooit de Afrikaanse varkenspest in Vlaanderen uitbreekt –wat hopelijk nooit gebeurt– dan is het nemen van maatregelen veel makkelijker met een reeds teruggedrongen populatie’, aldus Van den Bosch, die daarom ook pleit om geluidsdempers en nachtzichtkijkers toe te laten. ‘Noodzakelijke instrumenten in een efficiënte jacht, die nu verboden zijn. Niet vergeten: everzwijnen zijn schuwe en sluwe nachtdieren, die bij het minste geluid wegvluchten.”

De Hubertus Vereniging Vlaanderen zal de komende maanden vormingen aanbieden voor haar leden. De Afrikaanse varkenspest vormt het centrale onderwerp van die lokale bijeenkomsten, waar opgeroepen zal worden om meer te bejagen, om alle kadavers van wilde zwijnen te rapporteren en om niet langer de ingewanden van geschoten exemplaren in de natuur achter te laten. “Daarom slaan Hubertus Vereniging Vlaanderen en de Vlaamse overheid de handen in elkaar om een netwerk van ophaalpunten voor slachtafval te ontvouwen”, aldus Van den Bosch. ‘De komende weken zitten we samen om deze punten geografisch vast te leggen.”

Boerenbond en ABS

Boerenbond en ABS zijn tevens voor het aanpakken van de everzwijnenpopulatie in Vlaanderen. “Voor Boerenbond is het hoogtijd dat er krachtdadig wordt opgetreden”, zegt Sonja De Becker, voorzitter van Boerenbond. “Doordat de oogst vroeger dan andere jaren plaatsvond, liggen de gronden er nu al goed bij om bejaging te starten.” Om de everzwijnenpopulatie in te dijken, wil Boerenbond een doortastende en gezamenlijke aanpak van alle betrokken partijen rond vijf concrete aandachtspunten die ook aan de gouverneurs zullen voorgelegd worden.

Ten eerste vraagt Boerenbond dringend een duidelijk zicht op het aantal everzwijnen en op hun locatie, zodat monitoring mogelijk wordt. Boerenbond vindt dit noodzakelijk om na te kunnen gaan in hoeverre de acties te velde tegemoet komen aan de poging om de everzwijnenpopulaties in Vlaanderen in te dijken. Ookvraagt Boerenbond meer mogelijkheden voor bejaging. Everzwijnen laten zich niet zomaar misleiden. Het zijn slimme dieren en dus steunt Boerenbond de inzet van onder meer geluidsdempers en nachtkijkers.

Daarnaast vraagt Boerenbond een bejaging van everzwijnen in natuurgebieden of een afscherming van natuurgebieden. Boerenbond stelt vast dat belangrijke populaties everzwijnen zich ophouden in natuurgebieden en van daaruit schade aanbrengen in landbouwgebieden. Daarom vindt Boerenbond het nodig dat er een duidelijk jachtbeleid komt in natuurgebieden. In de natuurgebieden waar niets gebeurt, vindt Boerenbond dat de natuurbeheerders deze gebieden moeten omheinen, zodat de populatie niet langer meer schade kan aanbrengen in landbouwgebieden en bij particulieren.

Ten vierde vraagt Boerenbond het aanstellen van een “everzwijncoördinator”. Deze coördinator moet er voor zorgen dat betrokken partijen sneller rond de tafel komen en duidelijke afspraken maken. De coördinator heeft ook de belangrijke taak om de afspraken op het terrein op te volgen en is de geschikte persoon om een duidelijk overzicht te houden over de problematiek.

Ten slotte vraagt Boerenbond sensibiliserende maatregelen om de Afrikaanse varkenspest te voorkomen. Boerenbond vraagt dat op parkeerplaatsen bij snelwegen en natuurgebieden informatieborden worden geplaatst om mensen op te roepen geen etensresten achter te laten. Tevens dient de jachtsector blijvend gesensibiliseerd te worden om bij elke jachtpartij, zowel in Vlaanderen als in andere regio’s of landen, te handelen overeenkomstig de vereiste bioveiligheidsvoorschriften. Reiniging en ontsmetting van laarzen, kleren en materiaal zijn uiterst belangrijk.

ABS pleit al langer voor actievere bejaging van everzwijnen ook in Limburg. De organisatie noemt de gevolgen van everzwijnen “ronduit dramatisch”. Er is immense schade aan hun oogsten, aldus de organisatie. “Maar ook reeds bij de inzaai van de gewassen woelen kuddes everzwijnen hun akkers om op zoek naar de vers gezaaide gewassen of de knollen van aardappelen”, heet het in een persbericht.

Waalse jagers

Ondertussen vragen Waalse jagers om een schadevergoeding voor de inspanningen die zij zich hebben getroost sinds de vondst van Afrikaanse varkenspest bij everzwijnen in de provincie Luxemburg. De Royal Saint-Hubert Club de Belgique, de Franstalige jagersorganisatie, noemen onder meer de maatregelen die hen opgelegd worden bij de behandeling en evacuatie van dode everzwijnen in de zones waar een versterkte observatie (ZOR) geldt. De organisatie spreekt van "niet verwaarloosbare kosten aan werkkrachten en transport". Eind september waren de vertegenwoordigers van de Waalse jagers, in hun overleg met de Waalse minister van Landbouw René Collin, ermee akkoord gegaan om de autoriteiten bij te staan.

"Ze hebben dat aanvaard en alle maatregelen die door Europa, het federale en het gewestelijke niveau opgelegd werden, uitgevoerd", aldus voorzitter Benoît Petit tegen persbureau BELGA. "Ze helpen de overheid bij de zoektocht naar everzwijnkadavers, ze volgden vrijwillig een opleiding in bioveiligheid en aanvaardden te werken aan de 'ontvolking' van het everzwijn in de ZOR." Volgens Petit moeten de jagers vergoed worden "voor deze grote investering", net zoals dat het geval is in de Oost-Europese landen, zoals Tsjechië, die ook getroffen zijn. Daar gelden tarieven van €153 voor een jong everzwijn, 306 voor een volwassen dier en €192 per kadaver gevonden in de ZOR.

JCB