Rabobank: melkprijs daalt maar slechts kortstondig
Prijzen van basiszuivelproducten zijn de afgelopen maanden gedaald. Deze ontwikkeling heeft zich nog niet volledig vertaald naar lagere melkprijzen, aldus analisten van Rabobank in een nieuw rapport. De prijsdaling die zal volgen, zal vermoedelijk niet lang doorzetten. De melkproductie in de zuivel-exporterende regio’s groeit immers maar beperkt, terwijl de vraag stevig blijft. De prijzen van basiszuivelproducten stijgen daardoor het komende kwartaal.
Rabobank schetst in een zuivelrapport een beeld van de markt. Vooral de prijzen voor melkvet staan onder druk. Sinds september zijn de EU prijzen voor boter met €880 per ton gedaald naar €4.710 per ton eind november. Richting het einde van 2018 en in de eerste maanden van 2019 wordt voor dit product een verdere prijsdaling verwacht. Prijzen voor Gouda-kazen zijn op EU-niveau sinds september gestegen met €70 per ton tot €3.170 per ton. Toch wordt nog een kleine prijscorrectie verwacht op basis van de huidige spotprijzen en de lagere prijzen voor melkvet.
Gesteund door toegenomen export en lagere EU interventievoorraden is de prijs voor magere melkpoeder met €115 per ton gestegen tot gemiddeld €1.570 per ton in oktober en november. Ten opzichte van de eerste 9 maanden van 2018.Inmiddels is meer dan 277.000 ton magere melkpoeder uit de EU interventievoorraden verkocht. Tijdens de laatste drie tenders in november en december is in totaal 116.687 ton verkocht, met een minimumprijs van €1.451 per ton tijdens de meest recente en laatste tender van 2018. De Rabobank verwacht dat in dit tempo de resterende interventievoorraden van circa 102.000 ton gedurende de eerste zes maanden van 2019 geheel op zullen drogen.
De daling van prijzen voor basiszuivelproducten gedurende de afgelopen maanden is nog niet volledig vertaald naar lagere melkprijzen. EU-melkprijzen zijn de afgelopen maanden gestegen tot gemiddeld €35,71 per 100 kilogram in oktober. Dat is €1,82 per 100 kilogram lager dan dezelfde maand vorig jaar.
EU-melkproductie daalt
In de voornaamste zuivel-exporterende regio’s groeit de productie al enige tijd steeds minder hard. Deze ontwikkeling zet zich volgens Rabobank door in de laatste maanden van 2018. Warme en droge weersomstandigheden leiden in Australië en Europa zelfs tot een daling van de melkproductie. De nasleep van de droogte eerder dit jaar en de hoge referentiemaanden van vorig jaar hebben bijgedragen aan een daling van de EU melkproductie in de maand september (-0,2%) ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar. Hierdoor blijft de groei van de melkproductie in het derde kwartaal beperkt tot +0,2% ten opzichte van het derde kwartaal van 2017.
De impact van de droogte in is in Noordwest Europa niet overal hetzelfde. In Duitsland en Frankrijk is de melkproductie over de maanden september en oktober met respectievelijk met 0,5% en 2,7% gedaald. In het Verenigd Koninkrijk en Polen daarentegen is de melkproductie gedurende dezelfde periode toegenomen met respectievelijk 0,6% en 2,6%. In een door wisselende weersomstandigheden bepaald seizoen is de groei van de Ierse melkproductie in de maanden september en oktober weer terug in de dubbele cijfers.
De Rabobank verwacht dat de langetermijneffecten van de recente droogte, zoals de beperkte beschikbaarheid van (ruw)voer van voldoende kwaliteit en het hogere aantal koeslachtingen, ook in het laatste kwartaal van 2018 en de eerste helft van 2019 gaan resulteren in een daling van de melkproductie. Bovendien kampen delen van Duitsland, Frankrijk, Polen en de Benelux nog steeds met bodemvochtigheidtekorten die de start van het groei- en weideseizoen in 2019 negatief kunnen beïnvloeden.
Droogte is niet de enige factor die de productie beperkt. Als gevolg van het fosfaatrechtenstelsel is de Nederlandse melkproductie in september, oktober en november met respectievelijk 4,5 %, 5,5 %en 6,8 % gedaald. Hiermee lijkt de melkproductie voor geheel 2018 net onder de 14 miljard kilogram te eindigen, een daling van circa 3 % ten opzichte van 2017.
In het derde kwartaal van 2018 is de EU export van de meeste basiszuivelproducten afgenomen. Met 1,1 % bleef de daling van de kaasexport beperkt, maar de export van boter (-17,2 %) en volle melkpoeder (-17,0 %) daalde hard. De export van magere melkpoeder steeg met 10,1 %, met name door een sterke groei van exportvolumes richting China (+58,5 % of 28,000 ton).
Productiemotor VS koelt af
Door druk op marges is de groei van de Amerikaanse melkproductie lager dan in de afgelopen jaren. Druk op marges begint inmiddels zijn tol te eisen van Amerikaanse melkveebedrijven en de groei van de Amerikaanse melkproductie. Naar verwachting zal de gemiddelde marge in 2018 met circa 25% dalen ten opzichte van 2017. Als gevolg hiervan is het aantal koeslachtingen de afgelopen maanden opgelopen en de omvang van de melkveestapel afgenomen.
Hierdoor is het groeipotentieel van de Amerikaanse melkproductie momenteel beperkt. In oktober is de melkproductie met 0,8% toegenomen ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar. De melkproductie voor het jaar 2018 lijkt op weg om slechts 1,0% hoger te eindigen dan vorig jaar, de laagste groei sinds 2013. Voor de eerste helft van 2019 verwacht de Rabobank een groei van de melkproductie van 0,75%.
Op basis hiervan verwacht de Rabobank dat de mondiale melkproductie in het vierde kwartaal met slechts 0,6% toe zal nemen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Ook voor de eerste helft van 2019 wordt een beperkte groei van de melkproductie verwacht. De mondiale vraag naar zuivel blijft volgens de analisten vooralsnog relatief stabiel, gesteund door economische groei in veel regio’s en de momenteel lage voorraadniveaus in China en Zuidoost-Azië. Desondanks blijven in 2019 onzekerheden zoals handelsoorlogen, Brexit, valutakoersen, olieprijzen en economische ontwikkelingen als een donkere wolk boven de mondiale zuivelmarkten hangen.
In Nieuw-Zeeland daarentegen ondersteunen goede weersomstandigheden een sterke groei van de melkproductie. In tegenstelling tot vorig jaar is het seizoen 2018/2019 de melkproductiepiek van oktober en november gepasseerd onder voornamelijk goede weersomstandigheden. In oktober is de melkproductie met 6,0%gestegen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, waardoor de melkproductie over de eerste 5 maanden van het seizoen 2018/2019 6,0% voorligt op het seizoen 2017/2018. Op basis van deze ontwikkelingen heeft Rabobank de groeiverwachting voor het seizoen 2018/2019 met +2,5% bijgesteld naar +4,5% ten opzichte van het seizoen 2017/2018.
Door de ontwikkelingen in de mondiale zuivelmarkt heeft coöperatie
De groei van de Chinese zuivelimport was in de afgelopen zes maanden lager dan aanvankelijk verwacht, aldus Rabobank. Ondanks een voorspelde groei van 20% in het vierde kwartaal verwacht de Rabobank dat de importgroei voor heel 2018 op circa 8% uit zal komen, 6% lager dan eerdere voorspellingen. Op basis hiervan verwacht de Rabobank dat de voorraadniveaus voor de meeste zuivelproducten eind 2018 lager zullen eindigen dan vorig jaar, met uitzondering van boter.
Voor 2019 wordt een importgroei van 11%verwacht, een stijging van circa 7% ten opzichte van eerdere voorspellingen als gevolg van een lagere groei van de melkproductie en tegenvallende zuivelimporten in 2018. Voor 2020 wordt vooralsnog een importgroei van 4% verwacht.
In China leidt de handelsoorlog met de VS tot hogere voerkosten, waardoor de melkproductiegroei voor 2019 naar beneden is bijgesteld naar 1 procent. Recentelijk is in het Chinese Statistische Jaarboek de melkproductie over de periode 2006-2017 met 8 tot 15% naar beneden bijgesteld. Hierdoor is het absolute consumptievolume lager en de importafhankelijkheid hoger dan aanvankelijk werd verondersteld.
Rabobank heeft in de kredietverlening aan boeren in Nederland een marktaandeel van ruim 80 %, en financiert daarnaast landbouwers in onder meer de VS, Brazilië en Oceanië. In België is Rabobank alleen actief als spaarbank en in de financiering van de agribusiness.
