Toen de 17-jarige Antoine nog op de landbouwschool zat, stond hij thuis al in voor de varkens. Die verzorgde hij voor hij naar school vertrok. Zijn 2 jaar jongere zus molk de koeien. Enkel tijdens de examens moesten ze niet helpen. Doordat zijn ouders zo snel achteruit gingen, was het voor Antoine al snel duidelijk dat hij geen ander bedrijf moest zoeken om over te nemen. Zijn vader had vroeger graag een bedrijf op een tweede locatie gehad, omdat zij toen op een pachtgoed woonden, maar dat mocht niet zijn. In 1991 kon het koppel alle bedrijfsgronden aankopen. Toen wisten ze waarvoor ze werkten.
Beschermingszone waterwinning
Antoine en Francine startten met 80 zeugen en 25 melkkoeien. Na 10 jaar, in 1988, is Antoine gestopt met de melkkoeien. Daar had hij nooit echt voeling mee. Aan het einde van hun carrière hadden ze 165 zeugen en nog afmestvarkens. Moest het van hen afhangen, hadden ze eventueel meer zeugen en een volledige afmest gehad, maar een verbod op uitbreiden hield dat tegen.
Na de overname heeft het koppel bijna alles van het bedrijf afgebroken en opnieuw gebouwd. In de jaren 80 was het nog toegelaten om extra stallen te bouwen. “We hebben ons bedrijf zo mooi mogelijk gemaakt door een oude schuur te laten staan en alles dezelfde gevelsteen te geven.” Daar zijn ze trots op. Vanaf de jaren 90 werd uitbreiden voor hen veel moeilijker, want het bedrijf is gelegen in de beschermingszone van de waterwinning.
“De eerste jaren konden we onze boterham zeer goed verdienen, maar toen we in de jaren 90 moesten uitbreiden voor een goed inkomen, en dat niet mochten, voelden we dat in onze portemonnee”, vertelt Antoine.
“De productie verhoogde, maar we konden niet alle varkens meer zelf afmesten. Francine en ik hebben beiden altijd voltijds op het bedrijf gewerkt. Dat was mogelijk doordat we gestart waren voor 2000. Als we na 2000 waren gestart, had iemand van ons buitenhuis moeten gaan werken. Dan was het bedrijf te klein geweest om het gezin te onderhouden.”
Moeilijke jaren 90
“De jaren 90 waren voor ons de moeilijkste jaren. Toen ontstond het mestactieplan, wat zorgde voor verscherpte bemestingsnormen in de beschermingszone. Dan kwam in 1990 de varkenspest. Met de eerste varkenspest zaten we binnen de 1 km-zone, maar we mochten onze dieren toch behouden. De ziekte is ons bedrijf nooit binnen geraakt.
Vier jaar later, in 1994, zaten we opnieuw met de varkenspest. Toen hadden we minder geluk. Onze varkens moesten weg, ook al konden we aantonen dat wij de pest buiten konden houden door extra hygiënemaatregelen toe te passen, want dat hadden wij 4 jaar eerder al bewezen.”
“Ik weet nog dat onze zoon dat weekend zijn plechtige communie deed”, vertelt Francine. “De 13de mei moesten alle varkens weg en de 15de mei deed hij zijn communie. Dat was geen leuke voorbereiding.”
“En toen kwam de dioxinecrisis eraan”, gaat Antoine verder. “Omdat onze afnemer niet alle slachtrijpe varkens kon afnemen en onze stallen ondertussen overbevolkt waren, gingen onze varkens naar het buitenland. De overheid gaf daarvoor daags van tevoren toestemming, dus gingen ze de camion op. Maar toen de inspecteur de verzegeling kwam doen, meldde hij plots dat wij geblokkeerd waren, ook al konden wij met een mengstaal van 7 varkens aantonen dat wij niet gecontamineerd waren. Toen de camions op de oprit stonden en de inspecteur al vertrokken was, kwam pas de postbode met de aangetekende zending van onze blokkade. Alle 330 varkens moesten toen van de camion gehaald worden om terug naar hun hokken te gaan.”
Pensioen goed voorbereid
Antoine en Francine zijn beiden 65 jaar. Op 1 november 2020 gingen ze met pensioen. Om dat voor te bereiden hebben ze beiden cursussen gevolgd van Boerenbond en Unizo. Die raden ze sterk aan aan hun collega’s.
In december 2019 is het koppel gestart met het afbouwen van het aantal dieren. In oktober waren alle dieren weg. Toen hebben Antoine en Francine een grote kuis gedaan.
“Wij hadden allebei niet veel moeite met het stopzetten van het bedrijf”, vertelt Francine. “Onze zeugenstal is leeg blijven staan, want die was versleten. De mestvarkensstal daarentegen was nog goed in orde. Daar staan sinds 3 november opnieuw mestvarkens in die wij verzorgen in loonkweek. We zijn nu aan de tweede ronde bezig. Onze grond hebben we ook nog in beheer, want we doen nog steeds aan akkerbouw.”
“We weten dus nog wel wat doen”, gaat Antoine verder, “maar we hebben nu wel meer vrije tijd. Die vul ik in met het lezen van boeken die al lang op mijn lijstje staan. Als het goed weer is, nemen we de fiets en zijn we weg. Ik ben ook nog bestuurslid bij CM, dus moet ik regelmatig naar vergaderingen en die vragen veel voorbereiding. Mijn dagen raken dus wel gevuld.”
“Ik ga regelmatig mijn moeder bezoeken in het rusthuis”, zegt Francine. “In voormiddagen kook en kuis ik wat, of werk ik in mijn nieuwe moestuintje. Soms ga ik ook iets doen met de kinderen en kleinkinderen of met vrienden die ik al veel te lang niet meer gezien heb. Hopelijk kan ik binnenkort ook elke week terug gaan turnen, want dat heb ik gemist tijdens de coronacrisis.”
Visie op pensioen
Antoine: “Tijdens één van de cursussen werd aan mij gevraagd hoe ik mijn pensioen zag, en mijn antwoord was dat ik vrij wilde zijn. Het is voor mij heel belangrijk dat ik bijna nergens meer aan gebonden ben. Ik wil bijvoorbeeld niet elke week op een vaste dag voor de kleinkinderen zorgen.
Ik zie hen heel graag, en ze zijn natuurlijk altijd welkom als we thuis zijn, maar ik wil daar niet speciaal voor thuisblijven als het niet dringend is. Ik wil eerst nog écht genieten van het leven. Toen ik dat zei tijdens die cursus, bleek dat één vrouw niet naar de cursus kon komen omdat ze op die weekdag altijd op de kleinkinderen moest passen…
Reizen en op weekend gaan willen we ook terug meer doen. Wij zijn ooit één keer met ons gezin op reis geweest, en dat was ‘dankzij’ de varkenspest. Alle varkens moesten een tijdje weg, dus konden wij ook van huis. Daarna zijn we nog enkele keren met ons 2 of met vrienden op reis kunnen gaan doordat de kinderen groot genoeg waren om het bedrijf recht te houden. Dat was heel leuk. De laatste jaren ging dat moeilijker, want de kinderen waren uit huis en hebben hun eigen gezin en wij wilden hen daar niet mee belasten. Nu we op pensioen zijn, gaan we daar zeker opnieuw werk van maken.”
Geen opvolger
De zoon van Francine en Antoine studeerde Landbouw aan de hoge- school, want hij ging het bedrijf overnemen. In 2004, toen hij afstudeerde, ging hij als vertegenwoordiger van veevoeders aan de slag. Daar zag hij welke investeringen varkensbedrijven met zich mee brengen. En omdat hij zich goed voelde bij zijn job sneuvelde het idee om varkenshouder te worden. Zijn vrouw, die niet uit de sector komt, was ook geen fan”, zegt Antoine.
“Eerst lag dat wat moeilijk bij ons, maar nu zijn we daar heel blij om. Vooral omdat wij nu een heel rustig pensioen tegemoet gaan. Onze collega’s die wel een opvolger hebben, draaien na hun pensioen nog ganse dagen mee op het bedrijf om ervoor de zorgen dat hun kind financieel rond komt. Wij hoeven dat nu niet te doen. Ik kan nu doen wat ik wil, en daar geniet ik echt van.
Onze zoon zit nog wel steeds in de sector, want hij is 12 jaar vertegenwoordiger geweest in veevoeders, en nu is hij kwaliteitsverantwoordelijke bij het bedrijf dat varkens bij ons opzet. Dat is echt zijn ding. Onze dochter zit in de kinderopvang, maar haar 14-jarige dochter had het moeilijker met het vertrek van de zeugen. Zij heeft steeds geholpen toen de biggen gelost werden.”
Huis te koop
“Ons bedrijf staat nu een jaar te koop. Dat is moeilijk te verkopen, omdat hier niet aan uitbreiding gedaan mag worden. Wij staan nog niet te springen om te verhuizen, maar als de gepaste persoon zich aanbiedt, zullen wij vertrekken. Onze makelaar zei dat er 95% kans is dat de koper geen boer is, gezien de beperkte mogelijkheden en een woning in de betere prijsklasse. We zullen wel zien. Als onze verhuis nog 5 jaar duurt, zijn wij zeker geïnteresseerd in een appartement. Als we morgen al mogen vertrekken, wonen we liever eerst nog iets groter.”
