Rabobank-topman: stuur met beleid op plantaardig dieet
Bestuursvoorzitter Wiebe Draijer van Rabobank is “fan van wetten en regulering”. Bij een bijeenkomst in Brussel zei Draijer dat de financiële crisis een louterende werking heeft gehad op zijn sector, en dat de landbouw met behulp van nieuwe kaders ook van verduurzamen. Daarbij mag de overheid van Draijer sturen op een toenemend plantaardig dieet.
Draijer sprak tijdens de Forum for the Future of Agriculture-conferentie die in Brussel werd georganiseerd door Syngenta en de Europese organisatie voor grondbezitters, ELO. Volgens Draijer maakt de liberale tijdsgeest langzaam plaats voor een meer genuanceerde blik op de noodzaak tot overheidsingrijpen. “Ik ben een fan van regulering, ik weet wat het kan doen, dat het verandering teweeg kan brengen.”
Rabobank biedt in thuisland Nederland een breed scala aan bankdiensten aan, maar richt zich internationaal alleen op het financieren van de landbouw en de aanverwante verwerking en handel. In Nederland is de coöperatieve bank goed voor ruim 80% van de kredietverlening aan boeren en tuinders. Daarnaast is Rabobank onder meer de grootste niet-overheidsfinancier van de landbouw in Brazilië en een grote landbouwbank in de VS en Oceanië.
Limieten van de markt
Bepaalde vraagstukken laten zich niet door de markt oplossen, aldus Draijer, omdat ze te complex zijn of omdat de markt niet functioneert. “Waar een wil is, is een weg, en anders een wet.” Volgens Draijer moet de EU het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid aangrijpen om te kiezen voor echte verandering. Het oude was gebaseerd op directe betalingen op basis van productie, en een open handelssysteem.
Bovendien vindt Draijer dat we moeten overschakelen naar een meer plantaardig dieet. Hij zei dit in antwoord op een vraag van de bekende Britse landbouweconoom Allan Buckwell, die een programma van de RISE Foundation aanvoert. Het beleid moet daar volgens Draijer inderdaad zoals Buckwell suggereert inzetten op minder vleesconsumptie in het Westen. Volgens campagneleider Herman van Bekkem van Greenpeace schuift Draijer zo een beetje de verantwoordelijkheid van de bank af.
Draijer zelf zegt dat de bank juist een pivotale rol speelt bij verduurzaming. Zowat elke investering gaat immers via de bank, die een sturende invloed heeft. Traditioneel blijft de bank ver van ‘sectorbeleid’ – waarbij de gezondheid van een hele sector als uitgangspunt wordt genomen. Evenzogoed is de bank voorzichtig met het stellen van extralegale eisen. De klimaatopwarming en het vastlopen van het verdienmodel van een groot deel van de landbouw, leiden tot een andere benadering.
Uiteindelijk is de verandering van denken volgens Draijer consistent met de kern van bankieren: het inschatten van risico’s. “We kijken op het niveau van het boerenbedrijf naar duurzaamheid. Wat doet de boer met zijn land?” De vragen die Rabobank stelt aan kredietnemers gaan dus verder dan alleen technische, juridische en financiële aspecten. In de visie van Draijer houdt de verantwoordelijkheid niet op bij de vraag of de investering technisch werkt, of ze voldoet aan de wettelijke eisen van het moment en de hoofdsom met rente kan worden terugbetaald.
Draijer gelooft meer in belonen dan straffen. “Neem veevoeder, waar landbouwers zich voor een concrete keuze gesteld kunnen zien staan. Beloon een boer die kiest voor veevoeder dat maakt dat de dieren minder broeikasgassen uitstoten.”
