Op Agrico, het bedrijf van de familie Schelfhout in Bornem, stelde Ellen Vos van het Innovatiesteunpunt in het bijzijn van minister van Landbouw Koen Van den Heuvel (CD&V) en Boerenbondvoorzitter Sonja De Becker, de resultaten van het project ‘Uitzicht door Inzicht’ voor. Dit project werd uitgevoerd met de steun van het Departement Landbouw en Visserij en reikt land- en tuinbouwers middelen en methodieken aan om een slagkrachtigere manager te worden op hun bedrijf.
Grote beslissingen, grote gevolgen
Als ondernemer in land- en tuinbouw kom je voor grote beslissingen te staan: een uitbreiding in productie of net een inkrimping zijn, het veranderen van teelt of dieren, een nieuwe investering in infrastructuur of areaal, het starten met eigen verwerking of een andere activiteit op het bedrijf, de overname van een ander bedrijf of de weg richting stopzetting...
“Die beslissingen hebben altijd gevolgen op financieel en op organisatorisch vlak. Ze kunnen een boost geven, of net het voortbestaan van het bedrijf hypotheceren”, waarschuwde voorzitter De Becker. De tools en vormingen verbonden aan het project moeten die gevolgen helpen inschatten. “Bedrijfseconomisch inzicht is een prioriteit voor Boerenbond”, stelde ze. “Die focus op het economische pakket biedt onze land- en tuinbouwers opportuniteiten.”
Tijd is geld
Ook minister van Landbouw Van den Heuvel toonde zich enthousiast. “Land- en tuinbouwers staan bloot aan heel wat externe factoren. Ze moeten goed voorbereid zijn, zodat ze niet bij de eerste storm ten onder gaan. Om verder te doen, moeten ze doordachte keuzes maken. Willen we een sterke en bloeiende landbouwsector, dan moeten we hen daarin bijstaan.” Hij verwees ook nog naar het Kratos-systeem dat hulp biedt bij het opstellen van een goed bedrijfsmanagementplan.
Projectleider en consulent bij het Innovatiesteunpunt Ellen Vos legt uit wat het project inhield. Naast persoonlijke begeleiding van land- en tuinbouwers en infoavonden rond ondernemerschap resulteerde het project in twee brochures: ‘Kompas voor Sleutelmomenten’, over doordachte keuzes maken, en ‘Boer zkt Tijd’, dat draait rond de vraag: Hoe krijg ik mijn werk gedaan? Daar was veel vraag naar op infoavonden. “Ik ben nog nooit op een landbouwbedrijf geweest waar de mensen zeiden dat ze tijd teveel hadden”, verklaarde Vos. Verder bracht het project twee tools rond financieel management voort. Alles is te bekijken op de website www.uitzichtdoorinzicht.be.
De getuigenissen van gastbedrijf Agrico, dat in 2008 de ingrijpende beslissing nam om te schakelen naar bio, en gangbare melkveehoudster Tineke De Schutter, die in begeleiding ging om het vele werk op haar bedrijf efficiënter aan te pakken en tijd te winnen, leest u onderaan.
“En de boer, hij ploegde voort, luidt het spreekwoord. Dat vind ik een grote fout van de landbouw. Die houding zal nooit iets veranderen”, klinkt het opstandig bij Frank Schelfhout, bedrijfsleider van biologisch groentebedrijf Agrico in Bornem. Hij zag de voorbije jaren de ene collega na de andere de boeken toe doen. “In Puurs is de laatste net gestopt, terwijl dat vroeger dé tuinbouwgemeente was”, illustreert hij. “Het is echt een ‘schoon job’. Maar als ‘t niet gaat, dan stopt het.”
Dat zijn bedrijf het goed doet - dat doet het, zijn dochter stapte mee in het bedrijf in 2014, en haar vriend werkt nu ook voltijds mee - wijt hij aan de beslissing die hij nam op een sleutelmoment in 2008: hij maakte de overstap naar bio. “Had ik dat niet gedaan, dan was ik geen tuinbouwer meer geweest.” Op dat moment had Frank uitzicht op de functie van schepen, wat hem wat vast inkomen verschafte. Toch was het spartelen tijdens de omschakelingsperiode. “De veiling heeft toen een inspanning gedaan voor ons, en vaak haalden we voldoende kwaliteit om gangbaar te verkopen”, vertelt Frank.
“Er is iets op til bij de consument: een vraag naar ‘groener’. Als wij dat niet invullen, zullen de Nederlanders of de Fransen dat wel doen.”
Tineke De Schutter stapte mee in het melkveebedrijf van haar ouders, nadat ze zowat de halve wereld had afgereisd. Ze startte met hoevezuivel, die ze via de korte keten verkoopt. “Ik wilde mensen bewustmaken van waar hun voeding vandaan komt”, vertelt ze.
Haar verhaal sloeg aan, en er kwamen meer en meer mensen op de hoevewinkel af. Daarnaast maakte ze bestellingen klaar voor de ‘Buurderij’, waar ze twee keer per week stond. “Ik liep mezelf helemaal voorbij. Mensen zeiden dat ik het slachtoffer was geworden van mijn eigen succes”, gaat Tineke verder. Tegelijk leek dat succes zo kwetsbaar dat ze niets durfde afbouwen.
Samen met consulent Ellen Vos bracht ze alle kengetallen in kaart. Ze vergeleken de omzet van een product met de hoeveelheid werk die erin kruipt, keken na op welke momenten de meeste klanten naar de winkel komen, wat de ‘Buurderij’ opleverde en hoeveel tijd ze erin stak.
Tineke begon planningen op te maken, sloot de winkel op rustige dagen en beëindigde de samenwerking met de ‘Buurderij’. “Jammer, maar er stond zwart op wit dat de inspanningen niet opwogen tegen de omzet”, zegt Tineke daarover.
