Edito: Tijd voor een minder traditionele lobby
De verkiezingen liggen achter de rug en Vlaanderen wordt niet overspoeld door een groene golf. Tegelijk mag de sector zich zorgen maken dat de partijen die traditioneel het dichtst bij de landbouw staan, fors inleveren. De uitslag noopt tot nadenken over een minder traditionele landbouwlobby.
Veel boeren zullen opgelucht ademhalen. Ondanks de mediahype rond het klimaat met vrijwel dagelijks klimaatmarsen, klimaatspijbelaars en klimaatverlossers op tv, blijft het grote succes voor Groen uit. De nieuwe dierenpartij blijft steken op amper 1% van de Vlaamse stem. De hardste stemmen tegen het consumeren van vlees, een exportgerichte veehouderij en pesticidengebruik lijken zo wat te verstommen. Wellicht leefde de groene agenda minder dan journalisten dachten. Misschien kwam het onderwerp - net als het Marrakesh-pact voor N-VA - simpelweg wat te vroeg naar boven.
Tegelijk moeten we vaststellen dat de traditionele ‘landbouwpartijen’, de CD&V en Open Vld, opnieuw inleveren. De grote winnaar, Vlaams Belang, won terrein op het platteland, maar profileert zich vooralsnog niet op landbouw en zal waarschijnlijk niet in de buurt van regeringsdeelname komen. N-VA bleef de grootste partij en of dat goed of slecht nieuws is, is onduidelijk. Geert Bourgeois verdwijnt als West-Vlaming alvast als minister-president, en binnen de partij wordt een richtingenstrijd gevoerd op het onderwerp van de vrij stedelijke partij. De partij maakte van dierenwelzijn alvast een speerpunt en zal hierop niet zomaar draaien.
Met de afbrokkeling van de christendemocratische en liberale macht in Vlaanderen, verliest de landbouw haar traditionele poort naar de macht in Brussel. De N-VA lijkt niet zeer gemotiveerd zaken te doen met de landbouworganisaties. De verkiezingen zijn daarom een goed moment om de wijze waarop de landbouw probeert het beleid te beïnvloeden tegen het licht te houden. De traditionele lobby richt zich vooral op instituties en in mindere mate op de samenleving. Misschien is het beter de energie voortaan andersom te verdelen opdat de politieke partijen van onderaf gevoed worden door meer boervriendelijke standpunten.
Tijdens een debat in Gent over communicatie over landbouwwetenschap, bleek maar weer dat de maatschappij vooral duidelijkheid wil, en geen tijd en zin heeft voor uitgebreide wetenschappelijke analyses over pakweg glyfosaat of de ecologische voetafdruk van vleesconsumptie. Vanuit de industrie wordt vaak ‘bedacht’ wat de burger wil weten, en wordt het toepassen van wetenschappelijk verantwoorde productiemethodes als een recht gezien. Het is geen recht, benadrukte voedselfilosoof Dick Veerman in het debat.
Beter is het de consument te laten zien wat de gevolgen zijn van een op zichzelf legitieme keuze iets te verbieden of te ontmoedigen. Het is ook beter om, zoals landbouweconoom Joost Dessein suggereerde, eens niet over of tegen de consument te praten, maar mét de consument.
