Edito: Europese politiek meet met twee maten
Door in zee te gaan met Mercosur zet de Europese Commissie haar geloofwaardigheid als voorvechter van een meer duurzame landbouw opzij. Van een gebalanceerd verdrag is geen sprake: de landbouw wordt geofferd voor het altaar van de vrijhandel. Aan de democratisch gekozen politici de plicht om de Commissie, in feite een groep van 28 topambtenaren, terug te fluiten.
De Europese Commissie is trots dat ze een ‘historisch’ handelsakkoord heeft bereikt met Mercosur (p.5), een blok Zuid-Amerikaanse landen. De vertrekkend voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, wees bij de presentatie op het politieke belang van het handelsakkoord. “Te midden van internationale handelsspanningen zenden we met onze Mercosur-partners een sterk signaal uit dat we staan voor op regels gebaseerde handel.”
Eurocommissaris Phil Hogan noemt op zijn beurt de overeenkomst “eerlijk en gebalanceerd met mogelijkheden en voordelen voor beide zijden, inclusief Europa’s boeren” . Dat laatste is niet onwaar, want de Zuid-Amerikaanse landen gaan de markttoegang vergroten voor voedingsproducten, zoals wijn en kazen, die werken met grondstoffen van Europese boeren. Landbouwers zullen indirect ook profiteren van de bescherming van herkomstbenamingen die de EU heeft afgedwongen.
Maar wie een blik werpt op het akkoord, ontkomt niet aan de conclusie dat dit geen akkoord voor de boeren is. De deur gaat een heel stuk verder open voor vlees en suiker uit Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay. Het zijn producten die worden geproduceerd tegen veel lagere standaarden. De grote winst zit hem voor de EU in de export van auto’s en andere industriële goederen en diensten. De uitruil is vergelijkbaar met het handelsakkoord met Japan, alleen dan precies andersom. Daarbij werden Japanse boeren geslachtofferd voor de Japanse industrie.
Brazilië is het land waar vrij recent nog grootschalige fraude met de export van vlees werd geconstateerd. Ten minste 30 omgekochte inspecteurs werden ontslagen omdat ze zich hadden laten omkopen om bedorven vlees goed te keuren, houdbaarheidsdata aan te passen etc. Brazilië is ook het land waar jaarlijks vele tienduizenden hectares regenwoud worden gekapt om veehouderij en sojateelt mogelijk te maken. Wat de nieuwe president Jair Bolsonaro betreft, worden restricties voor landbouwuitbreiding in het Amazone-gebied versoepeld.
Is dit dezelfde Commissie die bezig is een Gemeenschappelijk Landbouwbeleid op te tuigen waarin betalingen aan landbouwers nog veel scherper dan nu het geval is, worden gekoppeld aan verduurzaming? Enerzijds wordt boeren die het financieel al zwaar hebben thuis de duimschroeven aangedraaid, terwijl tegelijk de andere kant op wordt gekeken als het Zuid-Amerikaanse boeren betreft. Aan de democratisch gekozen volksvertegenwoordigers en regeringsleiders nu de schone taak in te grijpen. De voedselvoorziening en zorg van ons omvangrijke platteland verdienen bescherming.
